Architectuur

Winnaar bis architectuurwedstrijd: Atelier Vens Vanbelle (fotospecial)

De vier inventieve stadsappartementen rond een patio van Atelier Vens Vanbelle is de winnaar van de bis architectuurwedstrijd 2013. Dit gebouw verrees op de plek waar ooit een uitgebrande kostuumwinkel stond. Enkel de achtergevel is blijven staan. Het project past vier nieuwbouwappartementen zo in elkaar dat ze onder, boven en door elkaar lopen. Elk appartement kijkt zowel uit op de straat, op het binnenpleintje als op de koer, zodat er op elk moment van de dag wel ergens zonlicht binnen schijnt.

Italiaans binnenplein

Je komt het gebouw binnen langs een bijzonder binnenpleintje. Het architectenduo was kort voor de start van het project op reis in Italië, en daar is het idee gegroeid. “Je ziet daar ontelbaar veel binnenpleinen met trappen, balkonnetjes en voordeuren, op plekken waar je het niet verwacht. Dat was hier ook de bedoeling: dat je binnenstapt en niet meteen weet hoe de appartementen georiënteerd zijn.”

De patio zorgt voor een unieke circulatie doorheen het gebouw. De bewoners komen elkaar hier tegen, of zien elkaar af en toe door een raampje passeren, zonder dat de privacy wordt geschonden. Niemand kan bij een ander binnenkijken.

De patio werd opgebouwd met stenen gerecupereerd uit het afgebrande gebouw. Boven de patio bevindt zich een grote spiegel vervaardigd uit gepolijst aluminium. Deze werd zo gepositioneerd dat die de hele dag het zonlicht naar beneden kaatst en - gezien van beneden - de lucht reflecteert.

Atelier Vens Vanbelle
Klik hier voor een fotospecial van dit project

Huisgevoel

De architecten wilden geen klassieke appartementen ontwerpen met alle kamers braaf na elkaar. Het moesten ‘huizen’ zijn. Vandaar dat alle wooneenheden twee of zelfs drie verdiepingen tellen. Er werd lang nagedacht over hoe de appartementen in elkaar te schakelen. Nu bepalen ze elkaars vorm en indeling.

Elk appartement heeft een aparte inkom die via de trap op de patio te bereiken is, en elke bewoner geniet van mooie zichten op de Gentse binnenstad, een eigen terras en hoekjes en kantjes die je in een appartement niet zou verwachten. Het ene heeft een metershoge vide, het andere een lichtstraat in de slaapkamervloer, nog een ander heeft een gang met schuin oplopende wand. Aan de straatkant bevindt zich een vergaderruimte voor de architecten, en achter de koer dient een charmant oud koetshuis als atelier.

Met maquette

Een uitzondering misschien, maar de architecten ontwerpen nog alles met maquettes. Vooral omdat ze bijzonder op de lichtinval gefocust zijn. Ze maken een maquette, oriënteren die zoals het toekomstige huis en filmen binnenin om te zien hoe het zonlicht binnenvalt.

In het appartementsgebouw vinden we daardoor tal van doordacht gepositioneerde dak- en binnenramen. In het bovenste appartement is de badkamer via een binnenraam verbonden met de living, en kijk je tegelijk naar buiten door een dakraam: “Zo zie je je eigen huis vanuit onverwachte hoeken en blijft het boeiend”.

Geen architectuur voor architecten

De architecten wilden het gevoel creëren dat de appartementen spontaan, toevallig, bijna organisch zijn gegroeid. “We willen geen architectuur maken voor architecten. Het mag er niet vingerdik op liggen dat we hard hebben nagedacht over het ontwerp. Het is ook de bedoeling dat ons project er met de jaren beter gaat uitzien, in plaats van af te takelen. Vandaar dat we veel hebben gewerkt met materialen die mooi oud worden: hout, beton, oude vloeren. Ook de patio moet nog veranderen, met begroeiing, balkonnetjes en zelfs wasdraden. Het mag allemaal nog wat ‘geleefder’ worden.”

De voorgevel is bescheiden maar tegelijk ook erg opvallend. “We wilden van meet af aan een herinterpretatie van de klassieke herenhuis/pakhuisgevel. Behalve de sokkel, gevormd door 23 kastanjeboompjes, is de gevel een uitgezuiverde versie van de klassieke witgepleisterde gevel. Die witte pleister werd trouwens opgelegd door de stad.”

Het mag toch ook gezellig zijn?

Ook de materiaalkeuze is niet ingegeven door kortstondige hypes. In de leefruimte van een van de appartementen zien we een kastenwand gemaakt uit gegroefde multiplexplaten van Pools grenen, dat een schitterende tekening heeft. Dat grenenhout contrasteert met de donkere parketvloer uit gerookte eik. Het plafond bestaat deels uit beton, deels uit pleisterwerk, deels uit houten balken en er zit zelfs een ijzeren poutrel bloot.

In de keuken vinden we een streepje gerecupereerde terracottavloer, broederlijk naast het parket. Door met texturen en materialen te spelen, werd een aangename sfeer gecreëerd en werden de verschillende woonfuncties gedefinieerd. Gezelligheid is een beetje een vies woord aan het worden in de hedendaagse architectuur, maar de architecten Vens en Vanbelle blijven er absoluut wel fan van.

Atelier Vens Vanbelle
Klik hier voor een fotospecial van dit project


Wat overtuigde de jury?

  • Dit project is een soort synthese van hedendaags stedelijk wonen: hoe kun je samenwonen op een kleine oppervlakte, zonder daar nadelen van te ondervinden wat licht, circulatie en privacy betreft?
  • De architecten zijn slim omgegaan met de complexiteit van het perceel, de restricties van het terrein en de bouwvoorschriften.
  • Het gebouw moest aangepast worden aan de buurwoning: ook hiervoor werd een eigen oplossing gevonden.
  • Heel goede keuze om de circulatie centraal via de trap in de patio te laten verlopen.
  • Een boeiend, interessant project, ‘blinkend van creativiteit’.
  • De gevel is mooi op zich maar vooral binnen hebben de architecten doordacht werk geleverd, de gevel verstopt eigenlijk een deel van de creativiteit.
  • Unieke interrelatie tussen de verschillende woningen. De bewoners hebben hier allen een LAT-relatie: ze zien elkaar en komen elkaar regelmatig tegen, maar wonen niet echt samen. Toch voldoende aandacht voor de individualiteit.
  • Goede vondsten: bv. de metalen spiegel bovenaan de patio, de boompjes in de voorgevel.


Klik hier voor een fotospecial van het winnende project van Vens Vanbelle

Ook interessant