Afschaffing woonbonus: Notarissen worden commerciële spelers

Met ongeloof en grote verontwaardiging heeft CIB Vlaanderen de afgelopen week de communicatie gelezen vanuit de Federatie van het Notariaat rond de woonbonus. Daarbij werd zonder de minste schroom aan kandidaat-kopers gesuggereerd dat de eigen commercialisatiekanalen van het notariaat (biddit) een grotere kans bieden om nog van de woonbonus te genieten. CIB-voorzitter Daniel Buschman: "Dat het notariaat opportunistisch inspeelt op de onzekerheid bij kopers, enkel om zichzelf in de markt te zetten, is totaal onverenigbaar met het statuut van de notarissen. De onpartijdigheid en neutraliteit die men van een openbaar ambtenaar mag verwachten, komen zwaar in het gedrang. Dat terwijl de woonbonus voor zoveel mensen cruciaal is. Eigen dossiers die om commerciële redenen voorrang zouden krijgen: dat is eenvoudig weg no pasaran."

De notarissen treden in Vlaanderen op als openbaar ambtenaar. Voor de woonbonus zijn natuurlijk hun bevoegdheden op vlak van het verlijden van authentieke verkoopakten van belang. Dit is een taak die zij moeten uitvoeren met volledige objectiviteit en het volste respect voor de belangen van alle kopers en verkopers. Dat geldt nog in versterkte trap nu die kopers afhankelijk zijn van het werk van de notarissen om de authentieke akte al dan niet voor 1 januari 2020 verleden te krijgen.

Vandaag werd door de Vlaamse regering formeel bevestigd wat we al langer weten: de datum van de akte zal doorslaggevend zijn om al dan niet nog van de woonbonus te kunnen genieten. Kopers zijn dan ook op zoek naar zekerheid of het al dan niet nog mogelijk zal zijn om die datum te halen.
In die context is het des te belangrijker dat het notariaat zich engageert om alle kopers objectief te behandelen. Het tegenovergestelde lijkt waar: de federatie neemt elke gelegenheid te baat om kopers naar biddit te leiden. Biddit is het nieuwe biedingsplatform van het notariaat voor openbare verkopen. Minstens impliciet (en even vaak zelfs expliciet) luidt de boodschap dat die akten prioriteit krijgen. Wie onderhands koopt, wordt achteruitgeschoven. Overigens is nergens te lezen dat het bij biddit exclusief om openbare verkopen gaat.

Die boodschap is een federatie van openbare ambtenaren onwaardig. Zo reageert CIB Vlaanderen, met 2.700 leden de grootste beroepsorganisatie voor de Vlaamse vastgoedmakelaars, syndici, rentmeesters en andere vastgoedberoepen.

"We kunnen niet anders dan constateren dat het notariaat de onzekerheid bij kandidaat-kopers gebruikte om zich te profileren en biddit in de markt te zetten. Dat lijkt te primeren op de objectiviteit en gelijke behandeling die we terecht verwachten van een openbaar ambtenaar."

Dergelijke strategie is voor CIB Vlaanderen totaal onaanvaardbaar. Dat de indruk wordt gewekt dat bepaalde dossiers voorrang hebben omdat ze via biddit binnenkomen, kan gewoonweg niet.
Bovendien haalt het notariaat ter verantwoording een absoluut non-argument aan. Omdat het notariskantoor zelf het dossier in handen heeft, zouden alle noodzakelijke opzoekingen een stuk sneller gaan. Dat is totaal bij de haren gerukt. Als bij de transactie een vastgoedmakelaar betrokken is, zorgt die voor de samenstelling van het verkoopdossier. Dat dossier gaat dan, na de ondertekening van het compromis, integraal naar de notaris. Die kan onmiddellijk starten met de akte.

We merken op dat er sinds 2012 een goedlopend samenwerkingsprotocol bestaat tussen de vastgoedsector en het notariaat, dat garandeert dat het verkoopproces een stuk sneller kan gaan. Uit dit protocol zijn bovendien gezamenlijke modeldocumenten voortgevloeid, met hetzelfde doel voor ogen.
Bij de communicatie van het notariaat moeten serieuze politieke vragen worden gesteld. Minstens even belangrijk zijn de nieuwe vragen die erdoor worden opgeworpen. Aanvaarden we dat openbare ambtenaren zich via hun federatie als commerciële spelers opwerpen? Dat zij met het oog op vermarkting van producten de onzekerheid bij kandidaat-kopers versterken of er op inspelen? Voor CIB Vlaanderen is het antwoord duidelijk ‘neen’.

"Als het notariaat volop de commerciële weg wil inslaan, dan moeten we het statuut van openbaar ambtenaar dringend herbekijken of verbieden dat notarissen aan vastgoedbemiddeling kunnen doen. Er is een trend waarbij notarissen zich meer en meer opwerpen als zijnde immokantoren. Die commerciële insteek lijkt almaar aan belang te winnen, wat de vraag naar verenigbaarheid met het statuut alsmaar belangrijker en dringender maakt. Dat is deze week echt wel gebleken."

Lees ook:

• Bouwondernemers hebben weinig vertrouwen in Vlaamse regering
• Wie nu nog een woning wil kopen kan nog van de woonbonus genieten
• Bouwers en verbouwers in de kou door afschaffing woonbonus
• Bouw doet voorstellen om waardevaste hypotheekmarkt te verzekeren