Brancheorganisatie Netbeheer Nederland vroeg de cijfers voor Pointer op bij netbeheerders. Onder de 5600 aanvragen zijn 2200 aanvragen voor een nieuwe aansluiting. De overige 3400 zijn aanvragen voor de uitbreiding van een bestaande stroomaansluiting. Het betreft aanvragen voor zowel het opwekken van stroom, bijvoorbeeld door zonneparken, als het afnemen van stroom, bijvoorbeeld door bedrijven.
Om de capaciteitsproblemen op te lossen, is forse uitbreiding van het stroomnet nodig. Volgens Hans-Peter Oskam, directeur energietransitie en beleid bij Netbeheer Nederland, gaat die uitbreiding niet snel genoeg. “Netbeheerders doen wat ze kunnen, maar Nederland is in heel snel tempo aan het verduurzamen,” zegt hij. Mensen gebruiken steeds meer duurzame elektriciteit in plaats van bijvoorbeeld gas. “Dat vraagt dus een veel zwaarder stroomnet,” zegt Oskam. “Die verduurzaming gaat op dit moment veel harder dan wij extra elektriciteitsnet erbij kunnen bouwen. We moeten manieren vinden om te versnellen.”
Uitbreiding net gaat traag
Personeelstekort is volgens Oskam één van de belangrijkste redenen dat de uitbreiding van het net stagneert. “We werken er nu met 18.000 mensen aan om het elektriciteitsnet te verzwaren”, zegt Oskam. “Maar we zien dat er de komende 7, 8 jaar nog een keer 18.000 mensen bij moeten om de werklast aan te kunnen. Dus onze grootste vraag is momenteel: waar halen we op dit moment voldoende personeel vandaan?"
Ook stikstofproblematiek heeft invloed op de uitbreiding van het net. Iconisch is bijvoorbeeld de situatie op de Noord-Veluwe, waarover Pointer eerder berichtte. In dat gebied staan elektriciteitsstations die eigenlijk uitgebreid moeten worden, maar omdat ze pal naast Natura-2000 beschermd natuurgebied liggen, kan dat niet. Bij de uitbreiding van de stations zal namelijk tijdelijk stikstof uitgestoten worden, en dat mag niet zo dicht bij Natura-2000.
Naast personeelstekorten en stikstofproblematiek, spelen ook ruimtegebrek en trage ruimtelijke procedures een rol volgens Oskam. “Het bouwen van een elektriciteitsknooppunt kan in twee jaar”, zegt hij. “Maar de vergunning en de ruimtelijke procedures waar wij tegenaanlopen duren tot acht jaar.”
In de tussentijd
Oskam pleit ervoor obstakels rondom de uitbreiding van het net zoveel mogelijk weg te nemen. Zo zou hij graag zien dat er coulance komt voor de stikstofuitstoot die vrijkomt bij bouwwerkzaamheden aan het stroomnet. Uiteindelijk leidt dat volgens Oskam juist tot meer verduurzaming, “zodat je stikstofuitstoot kunt reduceren.”Daarnaast zegt hij over procedures die nodig zijn om het stroomnet te kunnen uitbreiden: “Laten we een manier zoeken waarop we ook voor de ruimte- en de vergunningsprocedures niet meer dan twee jaar nodig hebben. De Europese Commissie komt nu met voorstellen om dat echt versneld te doen. Maar als we de klimaatdoelen willen halen, is het cruciaal dat dit project slaagt.”
Verder moeten partijen die door verduurzaming meer elektriciteit nodig hebben volgens Oskam vroegtijdig met netbeheerders en gemeentes in gesprek. Samen zouden ze dan kunnen kijken hoe ze zonder (extra) aansluiting toch (meer) stroom kunnen gebruiken door innovatieve oplossingen als batterijen of het onderling delen van stroom. Pointer sprak verschillende partijen die willen verduurzamen, maar soms al meerdere jaren, op de wachtlijst staan voor stroom. Zij willen wel experimenteren met oplossingen zoals Oskam noemt, maar ze worden tegengehouden door wet- en regelgeving.
