Stijlvol rekening houden met
Janine Goffings is al meer dan dertig jaar actief als maatschappelijk werkster en wordt op professionele basis dan ook regelmatig geconfronteerd met hulpbehoevende personen. Haar professionele ervaring noopte haar tot het opstarten van een nieuwbouwproject, waarbij ze een woning wilde realiseren waarin ze – ondanks eventuele toekomstige fysieke en motorische problemen – gedurende heel haar leven comfortabel zou kunnen blijven wonen. “Ik heb al te vaak gezien dat een slecht ontworpen woning tot menselijke drama's kan leiden (bijvoorbeeld rolstoelgebruikers die in de keuken gewassen worden omdat hun badkamer te klein is). Toen ik zelf voor het eerst geconfronteerd werd met motorische problemen, heb ik besloten om een woning in te richten waarin ik zonder zorgen ouder zou kunnen worden. Iedereen wordt op een bepaald moment zorgafhankelijk, dus ik vind het dan ook zeer belangrijk om een woning te hebben waarin ik – ondanks een eventuele ziekte of fysieke beperking – mijn hele leven lang comfortabel kan blijven wonen,” licht Janine toe.
Janine opteerde dan ook voor een nieuwbouwproject en sprak meteen een bevriende architect aan, meer bepaald Jeroen Bellings. Het was aan hem om de wensen van Janine in de praktijk te brengen: “Janine wilde een open woning met een tuin, zodat ze steeds voldoende bewegingsruimte zou hebben,” vertelt Bellings. “We zaten met een specifieke bouwgrond (een restperceel), maar zijn er uiteindelijk toch in geslaagd om een open bebouwing op de perceelsgrens te realiseren. Het mag gezegd dat het een zeer mooie woning is geworden die perfect aansluit bij haar (toekomstige) noden.”
Wie Janines woning betreedt, kan dit alleen maar beamen. Vooral de open inrichting en het daarmee samenhangende ruimtegevoel vallen meteen op. De woning bevat slechts één vaste binnenmuur en is voor de rest ingericht met flexibele wanden. Leefruimte, keuken en tuin lopen schijnbaar naadloos in elkaar over door de grote glaspartij aan de achterkant. Bad- en slaapkamer bevinden zich tegenover elkaar, wat de benodigde circulatieruimte een heel stuk beperkt. Niets doet vermoeden dat we ons hier in een 'zorgwoning' bevinden, een kwaliteit waar Janine bijzonder veel belang aan hecht: “Je ziet niet dat er met allerlei zaken rekening gehouden is, en maar goed ook. Wat ik absoluut niet wilde, is een woning met een ziekenhuisuitstraling. Het is een leuk, gezellig huis met kleine nuances die door hun uitstekende implementatie amper opvallen. Op deze manier wil ik aan mensen laten zien dat je op een zeer stijlvolle manier rekening kan houden met toegankelijkheid en bruikbaarheid van je woning.”
Boven Janines woning bevindt zich overigens nog een andere woning, die bewoond wordt door een bevriende huisgenote. Beide vrouwen maakten de afspraak om voor elkaar te zorgen, maar toch apart te leven. De privacy van de woningen is verzekerd, maar toch zijn ze indien nodig op een paar seconden bij elkaar. “Ik wilde ook niet aan mijn huis gebonden zijn en voldoende vrijheid hebben om te gaan en te staan waar ik wil. Deze leuke vorm van samenwonen laat ons allebei toe om vrij, maar toch veilig te leven. Onlangs moest ik na een val geopereerd worden en tweeënhalve maand revalideren. Pas dan merk je hoe kleine dingen zoals de nabijheid van een medebewoonster of de afwezigheid van muren en drempels je leven zoveel comfortabeler kunnen maken.”
Doorgroeiwoning
Een belangrijk pijnpunt in de vorige woning van Janine was dat er bij het ontwerp en de bouw geen rekening was gehouden met de eventuele nood aan latere aanpassingen. Uiteindelijk maakte dit een renovatie onmogelijk en een verhuis noodzakelijk. Om dit in haar nieuwe woning te vermijden, deed ze een beroep op het Toegankelijkheidsbureau, een vzw die in 1992 werd opgericht om de bereikbaarheid, toegankelijkheid en bruikbaarheid van onder meer woningen te vergroten voor ouderen en mensen met een handicap. “We zijn door Janine gevraagd om haar en de architect te begeleiden bij het functioneel ontwerpen en inrichten van de woning,” vertelt Lieve Houbrechts, adviseur Wonen en Zorg bij het Toegankelijkheidsbureau. “We hebben daarbij niet enkel rekening gehouden met het nu, maar ook met de mogelijke evoluties in de toekomst. Op dit moment heeft Janine nog geen fysieke beperkingen, maar het was aan ons om ervoor te zorgen dat ze niet voor verrassingen komt te staan als dit ooit toch het geval zou zijn. In de ontwerpfase hebben we dan ook samen met de architect bedacht hoe we dit concreet konden invullen, om dan zo tot een detailadvies inzake inrichting, sanitair, enzovoort te komen.”
De woning is uitgerust met tal van voorzieningen die het leven van Janine in de toekomst comfortabel kunnen houden. Zo is er in het merendeel van de deuren een contact voorzien dat automatische opening op termijn mogelijk maakt. De badkamer is uitgerust met een inloopdouche, een lavabo op zithoogte en een aangepast toilet. In de bergruimte zijn de wasmachine en de droogkast op een verhoog geplaatst om het gebruik ervan te vergemakkelijken. Voorts zal het voor Janine in de toekomst eventueel mogelijk zijn om de deuren en de rolluiken vanop afstand te openen aan de hand van domotica, waarvan de leidingen nu alvast geplaatst zijn. “Het gaat 'm dikwijls om kleine zaken zoals het verwerken van de chiffon in de muur, zodat Janine zittend haar tanden kan poetsen aan haar 'onderrijdbare' lavabo. Het zijn zaken die op het eerste zicht details lijken, maar die voor de levenskwaliteit van Janine van erg groot belang (kunnen) zijn. Zorgwoning is in deze dan een ongelukkig gekozen term, het gaat 'm eerder om een 'doorgroeiwoning': de woning past zich aan aan de bewoner, en niet omgekeerd,” aldus Houbrechts.
Markante gevelbekleding
Behalve de hoge graad van functionaliteit, is het dus vooral de kwalitatief hoogstaande afwerking die opvalt. De woning bezit heel wat architecturale kwaliteiten en geeft een levendige, dynamische indruk. De markante gevelbekleding speelt hierin een voorname rol. De gevel is opgebouwd uit de Zero-steen van Vandersanden, een traditioneel gemetselde baksteen die toch een voegloos uitzicht heeft. “We hebben de Zero op de markt gebracht omdat veel particuliere bouwers en promotoren het esthetische effect van verlijmde stenen (zonder voeg) nastreven, terwijl er weinig aannemers zijn die willen verlijmen. De Zero vermengt het uitzicht van (moeilijker te plaatsen) gelijmde stenen en het plaatsingsgemak van traditioneel metselwerk. De Zero vormt dan ook een mooie uitbreiding van ons gamma,” licht commercieel adviseur Alfonso Nassen toe.
Uit de achttien beschikbare tinten koos Janine een combinatie van donkere aardtinten, wat de woning in combinatie met een driehoekige uitkraging aan de achterkant een levendig en dynamisch karakter geeft. De Zero werd verwerkt met een kwaliteitsvolle mortel van de firma Cantillana. Om het uniforme uitzicht van de gevelbekleding niet te verstoren, is er gekozen voor de donkere variant. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in een strakke, moderne bakstenen gevel. “Ik had nog nooit met de Zero-steen gewerkt, maar na een tijdje zoeken en wennen ontdekten we wel de grote voordelen ervan,” vertelt aannemer Maurice Rubens. “De combinatie van het traditioneel metselen en het verlijmeffect is werkelijk uniek en bevordert het plaatsingsgemak enorm. Een woning als deze afwerken is gezien de specifieke eisen niet eenvoudig, maar toch denk ik dat we uiteindelijk tot een zeer mooi resultaat gekomen zijn.”
