Nieuw VRT-gebouw: betrek aannemers van meet af aan bij ontwerp

Onlangs heeft de Brusselse Bouwmeester in De Tijd gereageerd op de demarche van de VRT om het contract met de architecten voor haar nieuwe VRT-gebouw te verbreken. Daarbij schuift hij naar voren dat de aannemers te hoge offertes hebben voorgelegd. De overschrijding van het vooropgestelde budget van 150 miljoen heeft bij de VRT aanleiding gegeven tot vertrouwensverlies in het bouwproject. De Vlaamse Confederatie Bouw beklemtoont dat een andere aanbestedingswijze dit had kunnen vermijden. De VRT heeft immers een architectuurwedstrijd uitgeschreven en pas later aannemers betrokken bij het project, terwijl een geïntegreerde aanpak zoals Design-Build aan architect en aannemer(s) toelaten om van bij de start van het project samen te werken. Zo stemmen zij ontwerp en budgettaire grenzen optimaal op elkaar af.

De VRT doet er nu goed aan te kiezen voor een andere aanbestedingswijze dan een architectuurwedstrijd. Bij zo’n wedstrijd kan de afstemming van de bouwprijs door de aannemer immers pas gebeuren wanneer het ontwerp volledig uitgetekend is en de omgevingsvergunning voor de realisatie van het gebouw bekomen is. Hierdoor ligt de optimale afstemming tussen het ontwerp en de kostprijs moeilijk. Zeker bij een nieuwbouwproject van deze omvang dringt een geïntegreerde aanpak zich op : beter gekend als Design-Build. Daarbij werken architect en aannemer van bij aanvang van het ontwerp samen aan het project. Deze formule valoriseert de knowhow van de aannemer van meet af aan. Daardoor wordt de kwaliteit van het ontwerp en de betaalbaarheid van het project van in het begin van het proces op elkaar afgestemd. Door in Design-build te werken garandeert de aannemer (bouwteam) bovendien het project te realiseren tegen de vooraf afgesproken prijs. De aannemer kan deze garantie bieden net omdat hij van bij het ontwerp betrokken wordt in het project. Er wordt vermeden dat architecten eerder concurreren om het aantrekkelijkste project te ontwerpen, maar er worden bouwteams tegenover elkaar afgewogen waardoor er zowel minder kostprijsverrassingen na de opmaak van het ontwerp mogelijk zijn, maar eveneens minder kostprijswijzigingen tijdens de uitvoeringsfase.

Vlaanderen heeft in de laatste 15 jaar reeds een brede ervaring opgebouwd in projecten die tot stand komen dankzij deze design-build formule. Het succes van deze formule, alsook andere vormen van publiek-private samenwerking (DB(F)(M)(O)) hebben de Vlaamse Confederatie Bouw en de vorige Vlaamse regering trouwens in een PPS-charter gegoten. Dit charter kan dus ook de basis vormen voor een goede structurering van een DB-formule. Dit charter werd opgemaakt als model voor toekomstige PPS-projecten van (lokale) besturen en overheidsagentschappen. Niet alleen heeft zo’n PPS-structuur een specifieke eigenheid waarbij de aanbestedende overheid een beroep doet op de expertise en creativiteit van private partners om het project te realiseren. Ook kan het partnership financiering, onderhoud, uitbating, ontwikkelingsrisico enz. inhouden. Net via deze formule kunnen goede afspraken en een transparant kader tussen alle partners opgemaakt worden, waardoor risico’s gereduceerd worden. Het toepassen van de principes van het PPS-charter leidt tot een win-win voor de overheid, de private partners en last but not least de maatschappij.