Het nieuwe jaar is matig gestart bij vele bouwbedrijven. Velen zijn wel in januari aan de slag geweest, maar de orders groeien niet aan. Zowat 5 % van de bedrijven heeft momenteel geen werk. Een meerderheid heeft voor minder dan 3 maanden werk. Het orderboekje van de bouwbedrijven raakt duidelijk minder gemakkelijk gevuld.
De prijzen die de aannemers voor hun werk kunnen aanrekenen, zijn volgens 35% van de bouwbedrijven gedaald. 35% verwacht bovendien een verslechtering van de prijzen in de komende maanden. In het vorige kwartaal was dat nog 18% en 21%. Slechts 35% van de bedrijven geeft aan dat de huidige prijzen winstgevend zijn. Dat zijn er ongeveer even veel als de vorige keer, maar nu werkt 7% wel verlieslatend terwijl niemand dat in het derde kwartaal beweerde.
Wat 2012 betreft, daarover zijn de Limburgse bouwbedrijven erg categoriek. Het wordt een erg moeilijk jaar voor de bouwsector.
In het algemeen verwacht 44% van de Limburgse bouwkmo’s slechtere zaken te doen dan in 2011. 67% voelt de huidige crisis al aan den lijve in het eigen bedrijf. 49% schat deze ongeveer even erg in als de crisis van 2008-2009 terwijl 37% denkt dat de huidige krimp negatievere gevolgen zal hebben.
De verwachtingen van de Limburgse bouwbedrijven voor het werkvolume in 2012 zijn dan ook niet erg hoog gespannen. Er zullen volgend jaar minder nieuwe woningen gebouwd worden en ook de overheden zullen volgend jaar minder investeren.
Verwachtingen van de bouwbedrijven voor hun werkvolume in 2012, per marktsegment
(indien van toepassing op het eigen bedrijf)
De werkgelegenheid in de bouwsector houdt voorlopig nog goed stand. Er werken 15.700 arbeiders in de bouwsector. Gedurende 2011 nam de tewerkstelling in de Limburgse bouwsector toe met 1.200 arbeiders. En op het einde van 2011 piekten het aantal openstaande vacatures. Toen waren er 334 openstaande vacatures, zowat 50 % meer dan één jaar ervoor. Bij de niet-werkende werkzoekenden was er een daling te noteren, maar de spanningsgraad tussen vraag en aanbod is opgelopen tot 6,3 ([1]). De bouwsector kampt eerder met een tekort aan arbeidskrachten waardoor ontslagen enkel vallen wanneer het echt niet anders kan. Het systeem van de tijdelijke werkloosheid dient vaak als buffer.
Maar een grote bezorgdheid bij de aannemers zijn de recente politieke veranderingen en berichtgevingen. Twee beslissingen van de federale regering hebben nu al een duidelijk negatief effect op de bouwsector: vooreerst de nagenoeg volledige schrapping van de ondersteuning van bouwheren om investeringen te doen in het energiezuinig maken van de woning en anderzijds de kostprijs van de besparingsmaatregelen die doorgeschoven wordt naar de bedrijven. Uit een online bevraging in samenwerking met het Belang van Limburg blijkt dat 52 % van de bouwheren hun renovatieplannen ten gevolge van de schrapping van de fiscale tegemoetkoming gaan aanpassen. Maar het luik van de bedrijfswagens zorgt ook voor veel ongerustheid. Ook de onduidelijke communicatie omtrent het overdragen van de fiscale behandeling van woonkredieten naar de regio’s, wekt heel wat wrevel. Het is voor Bouwunie onaanvaardbaar dat dit systeem zou wegvallen. Ten slotte is er de verstrengde strijd tegen fraude. Bouwunie is vóór de bestrijding van de fraude in de bouwsector, maar vraagt overleg over de te nemen maatregelen. Deze mogen alvast geen bijkomende lasten op de reguliere bedrijven leggen en daadwerkelijk de malafide bedrijven en personen treffen.
Vragen van de bouwsector aan de politiek
Omtrent deze politieke aspecten vraagt Bouwunie Limburg twee zaken: zorg ervoor dat bouwen betaalbaar blijft voor de burger en blijf streven naar energie-efficiënte gebouwen.
Heel concreet wil dit zeggen dat wij verwachten van de overheid dat zij werkt aan een coherent en efficiënt woonbeleid. Dit impliceert dat er op Vlaams niveau snel duidelijkheid komt over de plannen met de woonbonus en over de manier waarop de regering de renovatie van gebouwen met het oog op de doelstellingen van 2020 wil verder stimuleren. Aan de federale regering vraagt Bouwunie Limburg dat er twee maatregelen zouden genomen worden om de woningbouw te ondersteunen: ten eerste een 6 % BTW-voet op sloop en heropbouw, een gekende maatregel, die de regering verder moet uitbreiden naar alle gemeenten en een 6 % BTW-tarief op een eerste nieuwbouwwoning van een gezin. Daarnaast vraagt de organisatie ook dat de bouwsector beter ondersteund zou worden bij het vernieuwingsproces van bouwbedrijven: het bouwproces zelf evolueert grondig om betere en energiezuinigere woningen te bouwen. Hiertoe ondergaan bouwbedrijven zelf evoluties in kennis en kunde van hun medewerkers en materialen. Om te kunnen inspelen op de nieuwe trends en de toenemende precisie in de uitvoering zullen de meeste jobs in de bouwsector een transformatie doormaken. De bouwbedrijven moeten verregaand professionaliseren, specifieke opleidingen volgen en knowhow opbouwen. Dit proces verdient goede ondersteuning van de overheid. Ze kan dit doen door bv. voldoende budgetten vrij te maken om het aanbod van opleidingen en gespecialiseerde lesgevers te verhogen.
