Bouwsector gaat onzekere tijden tegemoet

Dat blijkt uit de laatste conjuncturele analyse van de Confederatie Bouw. Vooral de woningbouw krijgt het moeilijk in 2012. De niet-woningbouw houdt voorlopig stand, net als de burgerlijke bouwkunde. Maar de toestand is onzeker en hangt in grote mate af van externe factoren zoals de vertraging van de economie, het al dan niet behouden van fiscale stimuli of het effect van de Dexia-zaak op de budgetten van de gemeenten.

Het vertrouwen van de aannemers gaat de laatste maanden in dalende lijn. Dat blijkt uit de maandelijkse bouwbarometer van de Confederatie Bouw. De sector kende een sterk eerste semester in 2011, waardoor het dit jaar mag hopen op een groei van 3,4%. Daarmee doet de bouw zeker beter dan het gemiddelde van de Belgische economie. Maar de groei zette niet door: de orderboeken van de aannemers blijven de laatste maanden stabiel. En de steeds luider klinkende berichten van een dreigende recessie wegen op de moraal van de aannemers.

Vooral bij de woningbouwers heerst pessimisme. De meeste recente cijfers over de vergunde nieuwe woningen suggereren dat het herstel in dit marktsegment zich niet heeft doorgezet. Tijdens de eerste zes maanden van 2011 werden 21.050 vergunningen uitgereikt. Dat is zo’n 20% minder dan tijdens het eerste semester van 2008, het jaar vóór de crisis. Het wordt zeer moeilijk om de jaarcijfers van 2009 (45.000 vergunningen) en 2010 (50.000 vergunningen) te halen. Deze terugslag heeft ontegensprekelijk zijn effect op de bouw van nieuwe woningen in 2012.

De woningbouw kende in 2010 eigenlijk een enorme anticipatiegolf. Veel bouwers wilden toen immers de deadline van 31 maart 2010 halen om in aanmerking te komen voor het verlaagde btw-tarief op een schijf van € 50.000 van de werken. Een aantal projecten werd zo eerder in 2010 dan in 2011 vergund, zodat ze eerder in 2011 dan in 2012 gebouwd zullen worden. Volgend jaar wordt dus hoe dan ook een zeer moeilijk jaar voor de woningbouw.

De niet-woningbouw doet het beduidend beter. Het vergunde volume nieuwe gebouwen in het tweede kwartaal van 2011 lag op het hoogste niveau van de afgelopen twee jaar. De reden mag zonder twijfel gezocht worden bij de economische heropleving in 2011 en de toegenomen bedrijfsinvesteringen na twee mindere jaren. Zelfs voor 2012 verwachtte men nog een bescheiden groei, maar het onzekere economische klimaat doet stilaan evenveel vragen rijzen voor dit segment.

Renovatie doet het beter in de niet-woningbouw (+5%) dan in de woningbouw (-2,5%). Dat blijkt althans uit de statistieken van de bouwvergunningen van het eerste semester van 2011 in vergelijking met het eerste semester van 2010. Er wordt echter ook heel veel gerenoveerd zonder dat daar een bouwvergunning voor nodig is. Wij verwachten dat dit deelsegment – en in het bijzonder dat van energiebesparende renovatie – voor een stuk de slechte vooruitzichten voor nieuwbouw kan compenseren, als daarvoor tenminste voldoende fiscale stimuli (zoals de groene lening bijvoorbeeld) blijven bestaan.

Voor de burgerlijke bouwkunde voorzag het Federaal Planbureau in september een stijging van de investeringen met 19,5% in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Dit biedt goede vooruitzichten tot eind 2011, maar aannemers kijken met een bang hart naar de gevolgen van de Dexia-zaak op de Gemeentelijke Holding en de budgetten van de gemeente.

Robert de Mûelenaere, Gedelegeerd Bestuurder van de Confederatie Bouw: “We plukken op dit moment de laatste vruchten van de relancemaatregelen van de overheid. Voor 2012 springen stilaan de indicatoren op rood. De bouwsector vraagt dat zij niet gehinderd wordt in haar voortrekkersrol bij de creatie van banen en de groei van de economie.”