Zuhal Demir draait de kraan van warmtenet Warmte Verzilverd open

Verwarming en sanitair warm water dankzij de restwarmte van industriële processen? In Mortsel en Edegem gebeurt het. Minister van Energie Zuhal Demir draait vandaag de kraan van het coöperatieve warmtenet Warmte Verzilverd open: de restwarmte van de Agfa-Gevaertfabriek verwarmt nu de eerste industriële gebruiker. Binnenkort sluiten ook verschillende bedrijven en iets meer dan 300 woningen aan op dit duurzame, collectieve verwarmingssysteem. “Er wordt nog steeds massaal gebruikgemaakt van fossiele brandstoffen om te verwarmen. Tegelijk zien we dat er nog een groot potentieel is om restwarmte te benutten. Op dat vlak kunnen warmtenetten een cruciale schakel vormen: energie die anders verloren gaat, wordt zo op een duurzame manier hergebruikt”, aldus minister Demir.

Warmte Verzilverd, een samenwerking tussen burgerenergiecoöperaties ZuidtrAnt-W en Ecopower en de experten van Kelvin Solutions, werd in het najaar van 2019 opgericht om een innovatief warmtenet aan te leggen. Begin juli 2020 legde provinciegouverneur Cathy Berx de eerste leiding, daarna volgde er een heus huzarenstukje: op de site van Agfa-Gevaert werd de distributiecentrale gebouwd, die het warmtenet aanstuurt. De verdere aanleg van het tracé – van warmtebron Gevaert tot de nieuwe woonwijk Minerve – gebeurde met ondergrondse horizontale boringen om zonder verkeershinder enkele drukke verkeersassen in Mortsel te kruisen. Na een geslaagde druktest van het warmtenet eind vorig jaar wordt vandaag, amper een half jaar na de eerste buislegging, de eerste warmte geleverd op de site Gevaert 4.

“De snelheid waarmee we dit project realiseerden, ondanks de beperkingen door COVID-19, danken we vooral aan de vlotte samenwerking binnen Warmte Verzilverd en de goede verstandhouding met externe partners, aannemers en openbare besturen. Met Vlaams expertisebureau Kelvin Solutions en de plaatselijke burgercoöperaties zijn we bovendien lokaal sterk verankerd. Ook de buurt wordt nauw betrokken: we organiseren informatiemomenten, herstellen en optimaliseren het openbaar domein in dialoog met de buurtbewoners en iedereen kan mee investeren in het warmtenet.”

Karen Feyen, Warmte Verzilverd.

Foto © Régine Mahaux

Bedrijven, burgers en overheid slaan de handen in elkaar

Warmte Verzilverd kan rekenen op de financiële steun van de Vlaamse Overheid. Het ingebrachte kapitaal is daarnaast volledig afkomstig van burgers die mee willen investeren in lokale, duurzame energie. Via energiecoöperaties ZuidtrAnt-W en Ecopower kunnen buren, toekomstige bewoners, medewerkers van de omringende bedrijven en andere geïnteresseerden mede-eigenaar worden van het warmtenet en delen in de winst. Dankzij de coöperatieve aanpak blijven nieuw ontwikkelde energievoorzieningen in handen van de burgers, wat het nodige lokale draagvlak creëert voor het versnellen van de energietransitie.

“Het potentieel aan industriële restwarmte in Vlaanderen is erg groot. Dit warmtenet is een perfect voorbeeld uit de praktijk dat aantoont hoe we warmteverlies kunnen omzetten in klimaatvriendelijke energiewinst wanneer bedrijven, de overheid én burgers de handen in elkaar slaan. De industrie zet al jaren in op energie-efficiëntie, maar kan zo ook een positieve impact hebben op de omgeving rond het bedrijf.”

Zuhal Demir, minister van Energie.

Industrie, bedrijven én meer dan 300 woningen in de nieuwe Minerve-wijk maken binnenkort gebruik van het warmtenet. De bedrijven zien de komst van het warmtenet als een opportuniteit:

“Opnieuw & Co, Papayoe en Triakon sluiten met trots als eerste bedrijven aan op het warmtenet. We zijn verheugd dat we zo verder kunnen inzetten op duurzaam ondernemen en hergebruik, voor ons alle drie belangrijke pijlers van onze missie.”

Opnieuw & Co, Triakon & Papayoe.

Warmte Verzilverd als eerste stap in een cluster van warmtenetten

Warmte Verzilverd baat het warmtenet volledig uit in eigen beheer. Volledige automatisering en slimme oplossingen zoals extra leidingisolatie en dimensionering op groei zorgen voor een positieve duurzaamheidsimpact. Op tien jaar tijd mikken de initiatiefnemers van Warmte Verzilverd op 16.000 ton CO2-besparing.

Foto © Régine Mahaux
Samen met het aansluiten van de woningen en bedrijven op het warmtenet, breekt meteen ook de volgende fase aan. De voorbereidingen voor een uitbreiding richting het Zilverkwartier in Berchem zijn volop aan de gang. Zo wordt er op termijn in en rond Antwerpen een cluster gecreëerd van aparte, onderling verbonden warmtenetten en kunnen zo veel mogelijk burgers en bedrijven gebruikmaken van duurzame warmte in plaats van aardgas of andere fossiele brandstoffen.

Lees ook:

• Belgische projectontwikkelaar lanceert eerste webshop voor vastgoed
• Provinciegouverneur legt eerste buis van coöperatief warmtenet op Minerve-site
• Duurzaamste wijk van Antwerpen lokt meer dan 100 kijklustigen
• Agfa Gevaert-site in Edegem wordt duurzaamste wijk van Antwerpen