Energie

Vijf energie-buzzwoorden uitgelegd: van dunkelflaute tot energy trading

Vijf energie-buzzwoorden uitgelegd: van dunkelflaute tot energy trading
Wie zich verdiept in de energietransitie komt ze ongetwijfeld tegen: termen zoals dunkelflaute, peak shaving en load balancing. De energiewereld zit vol met technische begrippen die vaak opduiken in nieuwsberichten of beleidsplannen, maar waarvan de precieze betekenis niet altijd duidelijk is. Corné de Meijer, Directeur Gebouw Gebonden Installaties bij Hoppenbrouwers, legt uit wat deze buzzwoorden betekenen en waarom ze belangrijk zijn voor zowel consumenten als bedrijven die actief bezig zijn met verduurzaming.

1. Peak shaving

Peak shaving is het afvlakken van pieken in het energieverbruik door deze tijdelijk op te vangen met een buffer, zoals een batterij. Bij pieken wordt in één keer veel stroom uit het net gehaald. Door eerder opgeslagen energie op deze momenten in te zetten, verplaatst de piek, zodat het net niet zwaar wordt belast.

Voor huishoudens met een dynamisch energiecontract kan dit interessant zijn, omdat ze hun buffer kunnen opladen op goedkope momenten en zo piekverbruik vermijden Voor bedrijven zit de waarde vooral in de netcapaciteit. Die wordt bepaald door wat lokaal beschikbaar is, en het contractueel vermogen bepaalt hoeveel stroom mag worden afgenomen. Door pieken op te vangen met opslag, blijven bedrijven binnen die grens. Zo kunnen zij toch tijdelijk meer vermogen gebruiken, zonder direct een grotere aansluiting aan te hoeven vragen.

2. Load balancing

Waar bij Peak Shaving een bestaande piek wordt opgevangen met opslag, is load balancing gericht op het actief spreiden of verplaatsen van energieverbruik over de tijd. Energie-intensieve processen worden hierbij bijvoorbeeld bewust gestart op momenten met veel duurzame opwek of lage stroomprijzen. Ook kan het verbruik worden uitgesmeerd over een langere periode, zodat het onder het contractueel vermogen blijft. Deze aanpak optimaliseert het gebruik van de netcapaciteit, voorkomt overbelasting en zorgt voor een stabieler en voorspelbaarder energieverbruik door plotselinge pieken te vermijden.

3. Dunkelflaute

Een buzzword waarvan je de herkomst niet direct kunt plaatsen is dunkelflaute. Van origine is dunkelflaute een Duitse term die de woorden dunkelheit (duisternis) en flaute (weinig wind) combineert. De term definieert een periode waarin er weinig duurzame energie kan worden opgewekt, omdat de zon niet schijnt en het tegelijkertijd windstil is. Deze periodes vinden vaak plaats in de wintermaanden. In gebieden die grotendeels afhankelijk zijn van zon- en windenergie, kan dunkelflaute voor problemen zorgen. Ook drijft dunkelflaute de prijs van stroom fors op, omdat de vraag veel groter is dan het aanbod.

4. Curtailment

Soms is er juist een overschot aan zonne- en windenergie. In zulke situaties is het aanbod groter dan de vraag, waardoor teruglevering van energie het elektriciteitsnet kan overbelasten. Netbeheerders zetten dan in op curtailment: het tijdelijk beperken van duurzame energieopwekking om het net te ontlasten. Ook bedrijven doen dat. Zo heeft Larco Foods in Someren een energiemanagementsysteem geïmplementeerd dat zowel de zonnepanelen als de vriescel aanstuurt.

Op zonnige dagen, wanneer de vriescel weinig stroom verbruikt, schakelt het systeem de zonnepanelen tijdelijk uit om teruglevering te voorkomen. Omgekeerd, bij weinig zon en veel verbruik door de vriescel (zoals tijdens dunkelflaute), wordt het energieverbruik slim gespreid zodat het binnen het contractuele vermogen blijft. Door op deze manier te schakelen tussen opwek en verbruik, wordt het net ontlast en blijft de energiehuishouding in balans.

5. Energy trading

De energiesector ontwikkelt zich snel tot een markt waarin vraag en aanbod steeds slimmer op elkaar worden afgestemd. Energy trading – het handelen in energie – speelt hierbij een belangrijke rol. Voor consumenten met een dynamisch energiecontract betekent dit vaak: energie verbruiken of opslaan wanneer het goedkoop is, en verbruiken of terugleveren als de prijs stijgt. Ook op grotere schaal wordt er actief gehandeld in energie, om onbalans en congestie te voorkomen.

Onbalans op het net ontstaat als er meer of minder stroom wordt opgewekt dan verbruikt, waardoor de frequentie afwijkt. Marktpartijen kunnen hierop inspelen door tijdelijk extra vermogen te leveren of juist af te nemen. Congestie draait om transportschaarste: het net raakt overbelast doordat er lokaal te veel vraag of aanbod is. Bedrijven kunnen dan op verzoek van netbeheerders energie beschikbaar stellen of hun verbruik tijdelijk verminderen. Zo dragen ze bij aan het lokaal ontlasten van het net, zonder dat er direct fysieke uitbreiding nodig is.

Begrijp de taal van de energietransitie

Er wordt volop geïnnoveerd binnen de sector om de energietransitie te versnellen. Hoewel de ontwikkelingen snel gaan, is het voor zowel consumenten als bedrijven belangrijk om op de hoogte te blijven van de nieuwste trends en termen. Zo blijft de energietransitie voor iedereen begrijpelijk en toegankelijk.