Uit een recente enquête van AXA Bank over het belang dat recente en toekomstige huiseigenaars hechten aan het energiezuinige aspect van hun eerste woning, kwam een opvallende conclusie naar voor. Terwijl het begrip BEN al heel goed ingeburgerd is in Vlaanderen en 60% van de Vlaamse nieuwbouwwoningen met EPB-aangiften al in aanvraagjaar 2017 de BEN-norm-haalde hoewel die pas vanaf 2021 wettelijk is verplicht, kent nog maar een erg klein percentage Walen het gelijkaardige Q-ZEN. Q-ZEN wordt ook maar nauwelijks toegepast.
Deze vaststelling wordt bevestigd door het veel kleinere aantal bezoekers aan de websites iedereenBEN.be (ca 50.000 per jaar) en ConstruireQ-ZEN.be (ca 10.000 per jaar), en door het feit dat er veel makkelijker voorbeeld-BENprojecten te vinden zijn voor de Vlaamse dan voor de Waalse website (zie ‘zij zijn al BEN / ils construisent déjà Q-ZEN).
Er zijn voor dit fenomeen diverse mogelijke verklaringen.
1. De Q-ZEN-verplichting in Wallonië kwam 4 jaar later dan de BEN-verplichting in Vlaanderen
Dat elke nieuwbouwwoning in Vlaanderen vanaf 2021 verplicht BEN moet zijn, werd door de Vlaamse overheid al in 2013 beslist. Om kandidaat-bouwers aan te sporen om al meteen BEN te bouwen in plaats van te wachten tot het wettelijk verplicht zou zijn, en tegelijk te tonen met welke betaalbare oplossingen je de Vlaamse BEN-normen kan bereiken, werd al in 2014 de website www.iedereenBEN.be opgestart.De Waalse overheid besloot pas in 2017, na lang aan de passiefhuisnorm te hebben vastgehouden, dat elke nieuwbouwwoning in Wallonië verplicht Q-ZEN moet zijn. Sinds maart 2018 vind je alle informatie daarover op www.construireQ-ZEN.be.
Zowel de verplichting als de website kwamen in Wallonië dus vier jaar later dan in Vlaanderen. Het is dan ook logisch dat ook de naambekendheid enkele jaren achteroploopt. In de studie van AXA Bank geeft 57% van de Waalse respondenten aan nog nooit van het begrip ‘Construire Q-ZEN’ gehoord te hebben. Van de Vlaamse respondenten hoorde 54% al van het begrip BEN-bouwen, en kende 46% de website www.IedereenBEN.be.
2. Kandidaat-bouwers in Vlaanderen zijn veel beter geïnformeerd dan die in Wallonië
Uit de enquête van AXA Bank blijkt eveneens dat Vlamingen zich heel goed geïnformeerd voelen over de energiegerelateerde aspecten van bouwen. In Wallonië is dat veel minder het geval. 36% van de Waalse (toekomstige) eigenaars voelt zich helemaal niet of niet geïnformeerd over energiezuinig wonen. In Vlaanderen is dat slechts 16%.3. Vlamingen vinden energiezuinig wonen en waardevastheid belangrijker
In de studie van AXA Bank zegt75% van de Belgen energiezuinig wonen belangrijk of heel belangrijk te vinden. Als we de twee landshelften vergelijken, zijn er weliswaar grote verschillen te merken. In Vlaanderen vindt 83% energiezuinig wonen belangrijk, 13% blijft onverschillig en amper 4% zegt het eerder niet belangrijk te vinden. In Wallonië daarentegen vindt slechts 65% energiezuinig wonen belangrijk en zegt 1 op 3 onverschillig te zijn (28%) of het onbelangrijk te vinden (7%).Vlamingen blijken de waardevastheid van hun woning als belangrijkste drijfveer te hebben om energiezuinig te bouwen of verbouwen. Walen minder (48% in Vlaanderen tegenover 31% in Wallonië). De belangrijkste reden waarom Walen kiezen voor een energiezuinige woning, is meer milieubewustzijn in het algemeen (49% tegenover 37% in Vlaanderen). Meer Walen dan Vlamingen verkiezen ook een energiezuinig huis omdat dat gezonder is om in te wonen (38% tegenover 31% Vlamingen) en omdat het comfortabeler is (31% tegenover 29% Vlamingen). Vlamingen opteren dan weer meer voor een energiezuinige woning omdat de overheid steeds striktere energieprestaties nastreeft (30% Vlamingen tegenover 24% Walen).
4. De bouwsector in Vlaanderen staat heel positief tegenover BEN-bouwen, in Wallonië zijn passiefhuizen nog steeds populair
In Vlaanderen wordt nog nauwelijks gesproken over passiefhuizen. Het vroegere Passiefhuis-Platform heeft zijn naam zelfs veranderd in Pixii (Kennisplatform Energieneutraal Bouwen).In Wallonië daarentegen is er wel nog een sterke passiefhuislobby, die zelfs een campagne startte tegen Q-ZEN: ‘Pourquoi faire les choses à moitié ?’ Ook de Waalse aannemers en architecten blijken nog niet helemaal gewonnen voor het Q-ZEN-concept, dat nochtans eenvoudiger en betaalbaarder is dan de passiefhuisnorm. En bovendien verplicht wordt vanaf 2021.
Opmerkelijk: de eisen waaraan een Q-ZEN-nieuwbouwwoning moet voldoen, zijn globaal genomen zelfs iets minder streng dan voor een BEN-woning. Om een vergelijking nog wat moeilijker te maken, is ook de gebruikte terminologie niet dezelfde. Zo heeft men het in Vlaanderen over een E-peil en een S-peil en spreekt men in Wallonië van een Ew-peil (niveau de consommation d’énergie primaire) en een Espec-peil (consommation spécifique d’énergie primaire). Ook de voorwaarden m.b.t het gebruik van hernieuwbare energie verschillen.
www.iedereenben.be/6voorwaarden.html
www.construireq-zen.be/fr/qu-est-ce-que-q-zen/
Informatieve websites
Uit de enquête van AXA Bank blijkt dat de belangrijkste bron van informatie over energiezuinig wonen het internet is: 72% gebruikt dit. 50% van de (kandidaat-)bouwers doet daarnaast een beroep op vrienden, familie, kennissen, collega’s. En- 30% haalt informatie uit brochures of woonmagazines
- 25% bezoekt events of bouwbeurzen
- 23% vraagt advies aan zijn/haar bank
- 20% krijgt informatie van zijn/haar architect en 16% van de bouwpromotor of projectontwikkelaar
Om in te spelen op de voorkeur van (kandidaat-)bouwers om zich te informeren via het internet, sloegen diverse marktleiders de handen ineen voor de realisatie van de website www.iedereenBEN.be. Wat Q-ZEN-bouwen in de praktijk betekent, wordt uitgelegd op www.ConstruireQ-ZEN.be.
Op deze twee sites loodst een coach kandidaat-bouwers doorheen de 6 stappen die moeten worden genomen om een woning Bijna Energieneutraal te maken. Van 'dak en vloer', over 'buitenmuren', 'glas, ramen en deuren' en 'ventilatie' tot 'verwarming en hernieuwbare energie' en ‘luchtdichting’. Bij elk van die stappen wordt informatie gegeven over de wettelijke vereisten, mogelijke oplossingen, verdelers, financiering…
