Maastrichtenaar woont liever in het groene België

Het is er ruim, en stuk groener en niet al te duur. En dus koopt de Nederlander liever een huis even over de grens. Tot ergernis van België. Steeds meer inwoners van Maastricht verlaten hun stad voor een een woning in het groen van de Belgische grensgemeenten Lanaken en Riemst. Daardoor worden de huizenprijzen opgedreven en komen de Belgische bewoners niet meer aan de bak. Die ontwikkelingen zetten kwaad bloed bij de Belgen. ‘De mensen hebben dat niet graag’, zegt gedeputeerde Sylvain Sleypen van Belgische Limburg.

In een poging het tij te keren hebben de drie gemeenten en de twee betrokken provincies onderzoek laten doen naar de grensoverschrijdende woningmarkt. De conclusie: de gemeenten moeten ‘structureel’ gaan samenwerken op het gebied van woningbouw. Want Lanaken en Riemst maken onmiskenbaar onderdeel uit van de regionale woningmarkt van Maastricht.

In Lanaken wonen 5 tot 6 duizend Nederlanders – ruim een kwart van de bevolking. De meesten komen uit Maastricht. Ze trekken de grens over, omdat de woningen in België goedkoper en ruimer zijn, en grotere tuinen hebben.

In vergelijking met Belgische kopers hebben de Nederlanders het grote financiële voordeel van een onbeperkte aftrek van de hypotheekrente. Daardoor zijn de laatste jaren ook veel personen met een middeninkomen naar Lanaken en Riemst verhuisd.

‘Sommige woningen worden zelfs alleen op de Nederlandse huizensites aangeboden’, constateert gedeputeerde Sleypen. Door de komst van de Nederlanders worden vooral de starters in Lanaken en Riemst van de woningmarkt verdrongen.

Zij worden gedwongen elders in de regio hun heil te zoeken, met name in de gemeenten Bilzen en Maasmechelen. Volgens Sleypen wordt 15 procent van de bevolking ‘doorgeduwd’ naar een woning in een andere gemeente.

De Belgische huizen zijn ook aantrekkelijk door hun ligging in een landelijke omgeving. Maastricht heeft relatief weinig ‘groene laagbouwmilieus’ en veel sociale huurwoningen. De stad legt de nadruk op compact bouwen om het landelijk gebied te vrijwaren van verstedelijking.

Dat heeft tot gevolg dat het nieuwbouwaanbod van woningen in een groene, ruime woonomgeving beperkt is, vooral in de koopsector. Maastricht erkent de problematiek. ‘Bestuurlijk zijn we nog niet zo ver dat we een regionaal grensoverschrijdend woningbouwprogramma kunnen maken’, zegt Fred Bunk, beleidsadviseur wonen. ‘Maar we hebben een paar concrete afspraken gemaakt.’

Zo heeft de gemeente Maastricht beloofd meer betaalbare, grondgebonden woningen te bouwen. Want veel Maastrichtenaren die naar België vertrekken, doen dat omdat ze ontevreden zijn over het huidige aanbod aan Nederlandse kant: te klein, te weinig grond en te duur.

Lanaken en Riemst hebben beloofd meer betaalbare woningen voor starters neer te zetten. Om te voorkomen dat alleen Nederlanders daarvan profiteren, kunnen ze ‘bindingseisen’ stellen: kandidaten die al langer in de gemeente wonen, krijgen voorrang. Beide gemeenten moeten daarvoor wel toestemming krijgen van de Vlaamse overheid.