Architectuur

Hope University College Addis Abeba Ethiopie geopend

Zaterdag 15 oktober j.l. vond in Addis Abeba, de hoofdstad van Ethiopië, de officiële opening plaats van Hope University College, een onderwijscomplex voor kansarme Ethiopische jongeren. De Ethiopische president Girma Wolde Giorgis verrichtte de openingshandeling door het lint door te knippen voor het auditorium.

Het complex is ontworpen door het Nederlandse bureau GelukTreurniet Architecten. De universiteit, gestoeld op christelijke normen en waarden, heeft als doel met hoog kwalitatief onderwijs de uitstroom van studenten richting de V.S. en Europa tegen te gaan en het leiderschap in Ethiopië te ontwikkelen om op die manier het land een toekomst te geven. De Nederlandse hulporganisatie “Woord en Daad” en een aantal Nederlandse ondernemers hebben dit omvangrijke project met ruim 2,4 miljoen euro voor een derde deel ondersteund. Daarnaast hebben zij hun kennis op bouwkundig, technisch en onderwijs gebied ingebracht.



Visie

Het uitgangspunt voor het ontwerp is gebaseerd op de integrale filosofie van Hope Enterprises, waarin hoog wordt ingezet op de verandering van de mentaliteit van jongeren, zowel op het gebied van onderwijs maar ook in hun algehele vorming.
Een middel om dit te kunnen bereiken is het realiseren van een leeromgeving welke bijdraagt aan zowel de geestelijke als de verstandelijke ontwikkeling van jongeren, passend in de Ethiopische context.
Om die reden is niet gekozen voor het neerzetten van een pompeus Westers gebouw maar voor een subtiel vormgegeven eigentijds gebouw met een traditioneel Ethiopisch karakter. Het daarin laten terugkomen van traditionele Ethiopische vormen, het toepassen van natuurlijke, landeigen materialen, ecologische bouwmethoden, natuurlijke passieve en actieve energievormen, maar ook lichtinval en natuurlijke ventilatie zijn belangrijke aandachtspunten geweest bij het ontwerp en de ontwikkeling van de campus.

Programma en locatie

In nauw overleg met de betrokkenen van GelukTreurniet Architecten en de president van Hope Enterprises, dr. Minas Hiruy, zijn de uitgangspunten voor het ruimtelijk progamma voor het Hope University College (HUC) opgesteld. Het progamma gaat uit van 1500 studenten met een mogelijke groei tot 2000. Voor dit aantal studenten is een vloeroppervlak van ca. 19.000 m2 benodigd. Het aantal vierkante meters is gebaseerd op een afgewogen compromis tussen nogal ruime westerse normen en standaarden aan de ene kant en de vrij krappe Ethiopische maatstaven aan de andere kant. In die zin beoogt het ontwerp ook een kwalitatieve verbetering in de leeromgeving te bewerkstelligen (minder leerlingen in een ruimte).
Het stadsbestuur van Addis Abeba stelde in één van de nieuwe, hoogwaardige ontwikkelingsgebieden van Addis Abeba een terrein van ongeveer 5 hectare (50.000 m2) ter beschikking. Aan het totaal van de vierkante meters is te zien dat dit voor Nederlandse maatstaven een zeer ruim opgezet project is.



Ontwerp

Als hoofdopzet voor de campus is gekozen voor een oogvorm. In de ogen van een mens kunnen de identiteit en de persoonlijkheid worden afgelezen. De oogvorm van het Hope University College is de spiegel die de filosofie van Hope Enterprises naar de bevolking van Ethiopië reflecteert. In verticale of religieuze betekenis is het oog gericht op God, horizontaal of menselijk gezien is het oog gericht op een betere toekomst. Aan de studenten wordt hierdoor meegegeven dat zij voor een deel zelf de ontwikkeling van hun persoonlijkheid en van hun land in de hand hebben.
In de gekozen oogvorm zijn de ruimtes en gebouwen op de campus gelegen rondom een centraal ontmoetingsplein, met in het midden het auditorium.
Het complex is opgedeeld in drie ‘leden’ (zie hiervoor het schema masterplan).
  • Het eerste lid (A,B,C,E,F,G ) bestaat uit zes rechthoekige gebouwen. Een centrale, overdekte corridor verbindt de hierin ondergebrachte ruimtes en gebouwen. De gebouwenbestaan uit een kolommenstructuur, waardoor zij vrij indeelbaar zijn. De hoofdontsluiting van de gebouwen in dit segment vindt eveneens plaats via de centrale corridor. Door het gunstige klimaat kunnen de verschillende ruimtes binnen de gebouwen via een open galerij worden bereikt.
  • Het tweede lid (H en K) bestaat uit twee gebouwen: de bibliotheek (het kenniscentrum) en het gebouw voor huisvesting van docenten. De bibliotheek, die uit het glooiende maaiveld omhoog komt en waarvan de gevels aan de zijde van de openbare weg transparant zijn, weerspiegelt de gedachte dat kennis transparant is en voor iedereen beschikbaar.
  • Het derde lid (D), de “iris” van het oog wordt gevormd door het auditorium. Om de waarde van de Ethiopische cultuur te benadrukken gaat de architectuur uit van twee voor Ethiopië typerende bouwvormen.
    De kruisvormige plattegrond is afgeleid van de wereldberoemde rotskerk Beta Gyorgis in Lalibela. Door de plaatsing in een verdiept bassin zal het auditorium in het regenseizoen weerspiegelen in het water, waardoor gesuggereerd wordt dat het gebouw diep de grond in gaat zoals dat ook het geval is met de rotskerk in Lalibela. Tijdens het droge seizoen wordt dit effect bereikt door de verdiepte ligging van het bassin in het omringende terrein.
    Het kegelvormige dak van het auditorium is afgeleid van de eeuwenoude, uit traditionele materialen opgebouwde kerk Kidane Meret op een schiereiland in het Tanameer.
    Het ringvormig opgezette auditorium biedt plaats aan duizend personen. Teneinde geen nadelige effecten te ondervinden van zonlichtinval, is gekozen voor een lage daglichtintensiteit door het laten invallen van diffuus licht via het compluvium (speciale opening in het dak).

Door het gunstige klimaat kunnen de verschillende ruimtes binnen de gebouwen door open galerijen worden bereikt.
In het ontwerp is veel aandacht besteed aan het op natuurlijke wijze beheersen van het binnenklimaat. Gezorgd is voor een natuurlijke trek waardoor de gebouwen zowel geventileerd als gekoeld worden.
Het in het maaiveld opgenomen lijnenspel in de open ruimte binnen de oogstructuur verkleint de schaal en kadert de verblijfs- en verkeerszones visueel af, waardoor het een prettige leefomgeving biedt. Er ontstaan op die manier natuurlijke looproutes en intieme verblijfsgebieden. Tussen de rechthoekige gebouwen (A,B,C,F,G) aan de bovenzijde van de oogvorm is voorzien in de realisatie van een botanische tuin, een beeldentuin en een ’watertuin’. Educatieve aspecten als waterbeheersing, biodiversiteit en cultuur spelen daarbij een belangrijke rol.
Deze aspecten verwijzen naar de hoofdgedachte van het HUC, namelijk het bewerkstelligen van een mentaliteitsverandering bij de jongeren en het op die wijze bijdragen aan een hoopvolle toekomst voor het gehele land.

Bekijk de fotospecial van de City of Arts and Sciences. Klik hier.