De gemeentehuizen van Arendonk, Dessel, Tielen en Poppel (foto) krijgen bescherming als monument. Dat werd door de deputatie van de provincie Antwerpen beslist op 28 juli. Tot nu toe werden al 39 stad- en gemeentehuizen, meestal gebouwen van voor de 19de eeuw, beschermd als monument. Het huidige dossier (deel van het thematisch dossier gemeente-, stad-, districtshuizen en vredegerechten.uit de 19de en 20ste eeuw in de provincie Antwerpen) met een eerste selectie van vier gemeentehuizen werd opgesteld door de administratie Onroerend Erfgoed van de Vlaamse Overheid na onderzoek van een 60-tal gebouwen.
In het onderzoek werd gefocust op de 19de en de 20ste eeuw. In deze periode kreeg de lokale administratie namelijk vaak voor het eerst een degelijk gebouw waarin zij als een moderne organisatie hun dienstverlening konden huisvesten.
“Deze 4 gemeentehuizen werden allen ontworpen door een provinciaal architect. Medeaanleiding voor het dossier was dan ook de tentoonstelling en publicatie ‘Sterk gebouwd en makkelijk in onderhoud, Ambt en bouwpraktijk van de provinciale architecten in de Provincie Antwerpen (1834-1970)’, georganiseerd door ons bestuur in 2006.
De functie van provinciaal architect ontstond tijdens de Franse periode. Na de Belgische onafhankelijkheid zouden zij mee instaan voor de uitbouw en modernisering van het gebouwenpatrimonium van de gemeenten. Tussen 1934 en 1970 werkten voor het provinciebestuur meer dan 20 dergelijke architecten. In quasi elke gemeente lieten zij hun sporen na in de vorm van scholen, kerken, gemeentehuizen, dorpspompen, vredegerechten, pastorieën, rijkswachtkazernes of gasthuizen,” licht Ludo Helsen, gedeputeerde voor cultuur, toe.
De vier voorgedragen gemeentehuizen zijn kenmerkend voor het werk van deze ambtenaren:
Het gemeentehuis van Arendonk werd opgetrokken naar de plannen van Pieter-Jozef Taeymans uit 1905. Het neogotische gebouw combineert een vredegerecht en een gemeentehuis, aangezien kantonhoofdplaatsen verplicht waren om in de huisvesting van deze gerechtsinstanties te voorzien.
Ook het gemeentehuis van Tielen is een ontwerp van Pieter-Jozef Taeymans (1876). De centrale, middeleeuws aandoende toren verwijst duidelijk naar een belfort en onderstreept zo de status van het gebouw. In deze bescherming werd ook de omgeving van het gebouw mee opgenomen, inclusief de vrijheidslinde en de dorpspomp. De pomp is een ontwerp van een ander provinciaal architect, Johan Van Gastel, en dateert uit 1869. Ze moest de gemeente niet enkel voorzien van gezond drinkwater maar ze was ook een centraal bevoorradingspunt voor de brandspuit, bewaard in het gemeentehuis.
Het gemeentehuis van Poppel werd ontworpen door Jules Taeymans (zoon van) in 1903-1905 in een neotraditionele stijl geïnspireerd door de lokale renaissance-architectuur. Het bescheiden gebouwtje straalt, onder andere door het torentje, een zekere statigheid uit.
Ook het gemeentehuis van Dessel werd ontworpen door Jules Taeymans en gebouwd in 1932-1934. In dit gebouw combineert hij duidelijk de traditionele architectuur (renaissance en barokinvloeden) met regionale, eerder Hollands getinte inspiratie.
Meer over Vastgoed
- Bouw & Wonen Partners:
