Een veerkrachtig plan voor een haventransformatie in Bremerhaven

In 2019 schreef de Noord-Duitse stad Bremerhaven een prijsvraag uit voor de herontwikkeling van haar Werftquartier. Na een eerste ronde eerder dit jaar werden De Zwarte Hond en DELVA samen met de Deense bureaus COBE en Adept geselecteerd voor de finale. Vanuit de eigen ervaringen met de transformatie van havengebieden in Nederland werd een strategie ontwikkeld waarin flexibiliteit en haalbaarheid hand in hand gaan. Deze week werd bekend dat de prijsvraag is gewonnen door COBE, maar dat heeft geen gevolgen voor het enthousiasme om ons plan te delen.

Het plan van De Zwarte Hond en Delva, met als motto ‘Wieder, Wieder, Weiter’, laat de kracht zien van een strategie die is gebaseerd op een proces van herontdekken, hergebruiken en doorontwikkelen. De strategie is weliswaar ontwikkeld voor het Werftquartier van Bremerhaven, maar is veel breder toepasbaar.

Afbeelding: De Zwarte Hond
In de eerste stap, die van het herontdekken, worden verbindingen met naburige wijken gecreëerd en worden op strategische plekken activiteiten ontwikkeld, zodat het gebied door nieuw opgedane ervaringen op een frisse manier op de mental map van de stadsbewoners komt te staan. In de tweede stap worden de bestaande structuren (zoals karakteristieke gebouwen, de havenbekkens en voormalige spoorlijnen in Bremerhaven) zoveel mogelijk hergebruikt en van een nieuwe identiteit voorzien. Tenslotte volgt de doorontwikkeling: het verder invullen van het raamwerk met steeds grotere investeringen en nieuwe gebouwen.

Afbeelding: De Zwarte Hond
De kracht van deze strategie is dat ze flexibiliteit combineert met haalbaarheid en duurzaamheid. Ze levert een raamwerk op dat stapsgewijs kan ontwikkelen en op een eigen tempo ruimte kan bieden aan een verscheidenheid aan werk- en woonfuncties, afhankelijk van de vraag en met de bestaande stad als vertrekpunt. Het credo daarbij is dat de stad nooit af is, maar altijd klaar voor gebruik. Voor Bremerhaven is dit een slimme aanpak, omdat de vastgoeddruk er zeer laag is en we een plan voorstellen dat, ongeacht onzekerheden in woningaantallen, steeds goed zal werken.

Het innovatiedok creëert ruimte voor scholen, start-ups en verwante maakbedrijfjes.
Afbeelding: De Zwarte Hond
Rondom de verschillende havenbekkens in het Werftquartier voorziet het plan van De Zwarte Hond en DELVA in de ontwikkeling van vier deelgebieden, met elk een eigen karakter en functiemix: het Innovatiedok, het Vrijetijdsdok, het Vissersdok en het Dokpark. Het beste van stad, landschap en haven wordt hier gecombineerd tot een uniek woon-werkmilieu in een historische context. Daarmee geeft het plan een aantrekkelijk beeld van wat mogelijk is door de toepassing van deze ontwikkelstrategie.

Afbeelding: De Zwarte Hond
Door verschillende deelgebieden te benoemen binnen het raamwerk kunnen deze los van elkaar en van de verschillende eigendomssituaties worden ontwikkeld.

Het vrijetijdsdok biedt een comfortabele en ruime leefomgeving in een historische context
Afbeelding: De Zwarte Hond