Doorbraak in dossier weekendverblijven

Gedeputeerde Koen Helsen legde aan de provincieraad de definitieve vaststelling van de provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen (PRUP’s) ‘clusters weekendverblijven’ voor de drie pilootgemeenten Essen, Wuustwezel en Herselt voor.
Met deze drie ruimtelijke uitvoeringsplannen komt er eindelijk een oplossing voor de eigenaars van de weekend-woningen, die al meer dan 30 jaar in onzekerheid leven.

We zijn als provincie Antwerpen de eerste provincie in Vlaanderen die een algemene methodiek heeft uitgewerkt om de problematiek van de weekendverblijven aan te pakken, aldus Koen Helsen (open vld), en bijgevolg ook de eerste provincie die uitvoeringsplannen uitwerkt voor een aantal pilootclusters van weekendverblijven.

Permanente bewoning

Vele bewoners van weekendhuisjes leefden in onzekerheid omdat hun weekendverblijf zonevreemd gelegen is, permanent bewoond wordt of niet degelijk vergund is. Vooral de permanente bewoning is een actueel probleem. Vaak is er een gebrek aan de juiste infrastructuur, een moeilijke bereikbaarheid voor de hulpdiensten en tal van milieutechnische problemen zoals water- en bodemvervuiling.

Daarenboven zijn de gemeentebesturen verplicht om deze permanente bewoners in te schrijven in het bevolkingsregister, niettegenstaande permanent wonen in een receatiegebied niet is toegelaten volgens de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. ‘Een situatie die rechtsonzekerheid met zich meebrengt voor de bewoners’, beklemtoont Koen Helsen, ‘waardoor zij vaak de speelbal werden in juridische en ruimtelijke discussies’.

Voormalig minister van ruimtelijke ordening Dirk Van Mechelen gaf in zijn beleidsplan de opdracht aan de provincies om voor de clusters weekendverblijven een visie op te stellen en indien nodig ruimtelijke uitvoeringsplannen op te maken in samenwerking met de betrokken gemeentebesturen.

Hoog op de agenda

Voor Koen Helsen, was dit van bij het begin van zijn aanstelling als gedeputeerde voor ruimtelijke ordening een belangrijk dossier dat zeer hoog op zijn agenda staat. ‘Het wordt meer dan tijd dat er duidelijkheid komt in dit dossier, deze mensen leven al lang genoeg in onzekerheid. Voor mij is hét BHV-dossier van onze provincie geworden’, aldus Koen Helsen. ‘Via de stuurgroep weekendverblijven binnen mijn administratie werd heel wat werk en onderzoek verricht, zodat we uiteindelijk tot een plan per pilootgemeente zijn gekomen. We hebben bij de opmaak rekening gehouden met juridische, planologische, maatschappelijke en ruimtelijke aspecten. En dit alles in nauwe samenwerking met de betrokken gemeentebesturen en alle actoren’.

Uitdovend karakter

De deputatie van de provincie Antwerpen besliste om voor de permanente bewoning van weekendverblijven een uitdovend woonrecht als basisprincipe aan te nemen. Enkel indien het ruimtelijk verantwoord is kan hierop een uitzondering gemaakt worden. Zo kan, wanneer het ruimtelijk opportuun is, een cluster weekendverblijven die aansluit op een bestaande woonkern of op zichzelf een degelijke kern vormt, herbestemd worden naar ‘specifiek woongebied’. Het kan ook zijn dat vanuit natuuroogpunt de permanente bewoning in een cluster versneld dient uit te doven om natuurherstel mogelijk te maken.

Essen

In Essen gaat het in de 3 pilootclusters om een gebied van 200 ha met meer dan 500 permanent bewoonde verblijven, een 200-tal weekendverblijven en 13 andere bebouwingen.

Door het groot aantal permanente bewoners en doordat de clusters een groot samenhangend geheel vormen, werd hier een uitzondering op het uitdoofbeleid doorgevoerd. Er werd overgegaan tot een herbestemming naar ‘specifiek woongebied met bosrijk karakter.

Twee kleinere zones worden zone voor bos en ontwikkeling van natuurlijk landschap, dit om de aangrenzende natuurgebieden te versterken.

Herselt

In Herselt gaat het over meerdere kleine pilootclusters (5) die versnipperd liggen over een gebied van 50ha. Het gebied omvat 65 permanent bewoonde verblijven, een 170-tal weekendverblijven en 12 andere bebouwingen.

De recreatiegebieden worden behouden, met uitzondering van die delen die in aanmerking komen voor natuurherstel. De twee noordelijk gelegen zonevreemde clusters, gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied, moeten terug bouwvrij agrarisch gebied worden. Het gemeentebestuur van Herselt start een onderzoek naar een locatie voor het herlocaliseren van permanente bewoners die hun woning moeten verlaten.

Wuustwezel

Hier werd ook door het samenhangend geheel van de 4 verschillende pilootclusters en het groot aantal permanente bewoners, een uitzondering gemaakt op het uitdoofbeleid, wat zich vertaald in een herbestemming naar ‘specifiek woongebied met bosrijk karakter’. In Wuustwezel gaat het om een zone van 133ha met 420-tal permanent bewoonde verblijven, 250 weekendverblijven en 8 andere bebouwingen.

De pilootclusters worden herbestemd naar recreatief woongebied, behalve cluster C6, die niet in aanmerking komt voor herbestemming en agrarisch gebied blijft.

Bosrijk karakter blijft gegarandeerd

Om het bosrijk karakter van het gebied te garaderen worden een aantal stedenbouwkundige voorschriften opgenomen in de PRUP’s. Zo mag de woning maar een maximaal volume hebben van 550m³ en een maximale oppervlakte van 100m² en moet het perceel minimaal 1.000 m² zijn. De ontbossing van het perceel wordt beperkt tot 300m² en langs alle perceelsgrenzen wordt een bouwvrije zone opgelegd van 3m.

‘Met de goedkeuring van deze drie provinciale uitvoeringsplannen wordt er eindelijk een ruimtelijke en humane oplossing geboden aan de problematiek van de weekendverblijven in deze gemeenten’, besluit Koen Helsen. ‘Bedoeling is nu dat de andere gemeenten van onze provincie aan de hand van de algemene methodiek zelf een soortgelijke oplossing uitwerken. Hiervoor verzenden we eerstdaags een omzendbrief naar alle gemeenten van onze provincie’.