De precaire situatie als gevolg van de oorlog in Oekraïne, heeft aangetoond dat energieprijzen plots sterk kunnen stijgen. Tussen januari 2021 en september 2022 stegen gasprijzen met factor 7[1]. De afgelopen maanden is de gasprijs wat gezakt, maar gas is nog steeds 4 keer duurder dan voor de oorlog. Doordat het energieverbruik zo laag is in een nieuwbouwwoning (vrij van gebruik van fossiele brandstoffen), heeft ook de stijging van de energieprijzen een veel kleinere impact. Als je maandelijkse energiefactuur maal 4 gaat, is dat niet zo ernstig in het geval je beginfactuur 30 euro bedroeg. Maar als je beginfactuur al 200 euro was en vervolgens nog maal 4 gaat, dan gaan je woonkosten sterk in stijgende lijn als gevolg van je energieverbruik.
Toekomstige schokken op de gasmarkt zijn niet uit te sluiten, maar wie in een energiezuinige nieuwbouw woont, is een stuk beter voorbereid op plotse prijsstijgingen. Zo kan een gezin zijn toekomstige woonkosten beheersbaar houden.
Bespaar 3600 euro op je jaarlijkse energiefactuur
Embuild Vlaanderen heeft voor een voorbeeldwoning berekend hoeveel de energiefactuur bedraagt wanneer deze woning EPC label E/D heeft en wanneer een woning met dezelfde indeling en oppervlakte een energiezuinige nieuwbouw is. De maandelijkse energiefactuur in een energiezuinige nieuwbouw is 302 euro lager, of 3600 euro per jaar. Op termijn betaalt een investering in een nieuwbouw zichzelf terug en heeft de bewoner een lage en stabiele woonkost.Bouwlening met uitstel van betaling
Voor steeds meer gezinnen is het vandaag niet financieel haalbaar om een nieuwbouw aan te kopen omdat de initiële investeringskost bij nieuwbouw vaak hoger is dan bij aankoop van een bestaande woning. Alle investeringen in isolatie, hernieuwbare energie en duurzame technieken moeten gebeuren bij aanvang van het project. Zelfs als blijkt dat nieuwbouw op lange termijn de meest budgetvriendelijke en duurzame keuze is, haken gezinnen af omdat ze onvoldoende eigen middelen kunnen voorleggen bij de start van hun project.Volgens Embuild Vlaanderen is er daarom nood aan nieuwe instrumenten om de drempel voor huishoudens met onvoldoende spaargelden te verlagen. Zo zou de Vlaamse regering die gezinnen een achtergestelde en renteloze lening kunnen aanbieden met uitstel van betaling. Deze lening kan een gebrek aan voldoende eigen middelen opvangen. De eerste jaren is de terugbetaling van een hypotheeklening vaak het moeilijkst. Ook voor banken zijn deze eerste jaren het meest risicovol. Het uitstaande kapitaal is dan nog het grootst. Gezinnen moeten zo hun bouwproject niet uitstellen en kunnen onmiddellijk profiteren van een laag energieverbruik. Bovendien leidt de automatische loonindexering tot de regelmatige aanpassing van de lonen, terwijl leningen met een vaste rentevoet constant blijven. Met als gevolg dat huishoudens op termijn meer overhouden en minder woonkosten hebben.
Een voorbeeld: Els en Bart willen een nieuwbouwwoning aanschaffen voor 350.000 euro (incl. btw). Zij beschikken over 50.000 euro spaargeld en ze zijn al eigenaar van de bouwgrond. Hoewel de bank van oordeel is dat zij over voldoende beschikbaar inkomen beschikken om de lening af te lossen, vraagt de bank 70.000 euro eigen inbreng. Vandaag dienen Els en Bart verder te sparen tot zij voldoende eigen middelen hebben. Met als risico dat intussen de prijzen op de nieuwbouwmarkt stijgen.
Met het voorstel van Embuild Vlaanderen kunnen zij de ontbrekende 20.000 euro lenen met de Vlaamse overheid als borgstelling. Bovendien start de terugbetaling pas na vijf jaar. Vanaf jaar zes is immers 20%* van het hypothecaire krediet afbetaald en is de koper in staat om te starten met de geleidelijke afbetaling van de renteloze lening van 20.000 euro.
*bij een lening op 20 jaar tegen 3% jaarlijkse rente
“De kloof wordt steeds groter tussen de huishoudens die zich nog nieuwbouw kunnen veroorloven en de huishoudens die niet langer toegang hebben tot die markt. De instapkost is voor die laatste groep te hoog geworden vanwege de gestegen vastgoedprijzen, de energievereisten en het aandeel eigen middelen dat de bank vraagt bij een hypothecair krediet. Van zodra huishoudens een nieuwbouw hebben, kunnen ze nochtans hun woonlasten veel beter beheersen. Daarom vraagt Embuild Vlaanderen aan de Vlaamse regering om in overleg nieuwe hefbomen te ontwikkelen om de drempel voor huishoudens met te weinig eigen middelen te verlagen”, zegt Marc Dillen, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen.
