Coronacrisis hakt in op tewerkstelling in de bouw

Sinds het uitbreken van de coronacrisis is het aantal werkzoekende bouwvakkers en technici toegenomen met om en bij de 10 %. Voorts loopt het aantal vacatures in de sector sterk terug. Sinds februari dit jaar tekenen we bijna 30 % minder vacatures op. En dat voor een sector die sinds jaar en dag kampt met een structureel tekort aan arbeidskrachten en een resem knelpuntberoepen telt. De heropstart van het merendeel van de bouwbedrijven hebben een klein lichtpuntje opgeleverd. We hebben in mei opnieuw een lichte stijging in het aantal nieuwe vacatures kunnen vaststellen. De Vlaamse Confederatie Bouw heeft onlangs voorstellen gelanceerd voor een gericht relanceplan voor de bouw. En dat is broodnodig. Niet alleen om de tewerkstelling in de bouw aan te zwengelen maar ook omdat deze sector de hefboom bij uitstek is om een heleboel toeleveringssectoren te herlanceren. Een euro investeren in de bouw vermenigvuldigt zich doorheen de Vlaamse economie en creëert jobs in uiteenlopende sectoren.

Forse stijging van werkzoekenden in vergelijking met mei 2019

In vergelijking met mei vorig jaar zijn er meer dan 2.100 extra werkzoekenden in de bouw. In april is het aantal werkzoekende bouwvakkers en technici in Vlaanderen fors gestegen met ongeveer 1.500 personen. Voor mei zien we dat dat aantal werkzoekenden terugliep met ongeveer 400. In april en mei telde de sector respectievelijk 16200 en 15800 werkzoekende bouwvakkers en technici. In mei 2019 bedroeg dat aantal iets minder dan 13700.

Ondanks structurele tekorten sterke daling van nieuwe vacatures

Het aantal nieuwe ontvangen vacatures kende in maart en april een forse teruggang tot ongeveer 850, terwijl dat in januari nog meer dan 2000 was. Maar in mei en met de heropstart van heel wat bouwbedrijven, kwam er een lichte kentering tot ongeveer 1300 nieuwe ontvangen vacatures. Onder bouwvakkers en technici telt de sector immers al jarenlang een resem knelpuntberoepen zoals bekister en ijzevlechter, wegenwerker, kraanbestuurder, vloerder/tegelzetter, plaatser van kabels en leidingen, installateur van datacommunicatienetwerken, elektrotechnisch installateur, monteur van centrale verwarmingsinstallaties enz. En dat is zonder de knelpuntberoepen voor hoger opgeleiden in acht te nemen zoals project- en werfleiders, calculators, landmeters enz. Als gevolg van de stagnerende jobmarkt in de bouwsector is het aantal openstaande vacatures gedaald van meer dan 5200 in februari tot iets meer dan 3600 afgelopen maand. Dat is bijna een derde minder.

Cijfers tot eind maart rond tijdelijke werkloosheid in de bouw bevestigen de klap die de bouw tot dusver werd toegebracht. 70 % van de bouwbedrijven heeft er in die periode gebruik van gemaakt en ongeveer 60 % van de bouwarbeiders werd ermee geconfronteerd. Het ligt in de lijn van de verwachtingen dat dit aantal nog een stuk hoger lag in april, om dan geleidelijk opnieuw af te nemen met de heropstart in mei.

Broodnodige relance: een euro in de bouw vermenigvuldigt zich binnen Vlaamse economie

De orderboeken van de bouwbedrijven hebben enorm te lijden gehad onder de coronacrisis. Uit een recente VCB-enquête blijkt dat iets meer dan de helft van de bouwbedrijven de gevolgen aan den lijve ondervinden. En ook de klantencontacten zijn met meer dan de helft teruggelopen, wat op korte termijn weinig beterschap in het vooruitzicht stelt. En dat is niet alleen slecht nieuws voor de bouw maar voor de hele economie en tewerkstelling in Vlaanderen. Want de bouw is als techologie-integrator de hefboom bij uitstek. Denk aan energiezuinigheid, hernieuwbare energie, akoestiek, brandveiligheid, luchtdichtheid, binnenklimaat, modulaire ruimtes, natuurtechnische ingrepen en groen, digitalisering, security enz.

Elke euro die de overheid doordacht investeert in de bouw, vervijfvoudigt zich binnen de sector onmiddellijk dankzij bijkomende overheids- en private investeringen. Uit VCB-analyse blijkt dat 480 miljoen euro aan gebudgetteerde, gerichte overheidsuitgaven aanleiding zullen geven tot 2,8 miljard euro aan investeringen in de meest uiteenlopende bouwactiviteiten. Bovendien vormt dit een ware motor voor de activiteiten binnen toeleveringssectoren en de tewerkstelling. Die toegevoegde waarde kan volgens professor Peersman een multiplicator worden met factor 4, aangezien die multiplicator hoger ligt in crisistijden. En bijgevolg kan dat geraamd worden op meer dan een verviervoudiging van de eigenlijke bouwactiviteit: een boost van meer dan 11 miljard euro voor de economie in Vlaanderen. En dat is nog zonder de gunstige duurzaamheidseffecten gerekend op het vlak van onder meer onderhoud, energie en milieu.

“De Vlaamse Confederatie Bouw heeft daarom aan de Vlaamse regering voorstellen geformuleerd die als quick wins alleen al 2020 en in 2021 een grote impact zullen hebben. En die complementair zijn met de gevraagde federale maatregelen zoals een noodzakelijke btw-verlaging. Zo gaat het op Vlaams niveau over de tijdelijke verhoging van de premie voor sloop en heropbouw; tijdelijke bijkomende verlaging van de registratierechten bij versnelde energetische renovatie; het versterkt ondersteunen van gemeenten om de verplichte energetische renovaties van hun niet-woongebouwen versneld te realiseren; het vrijwaren en het tijdelijk optrekken van investeringen in onderhoud van infrastructuur en groenvoorziening; met een aangepaste verzekering gewaarborgd wonen op korte termijn het vertrouwen in de woningmarkt opnieuw opkrikken: zowel bij particulieren als bij financiers. Een doordachte relance voor de bouw kan immers opnieuw de uiteenlopende jobopportuniteiten in de sector gestaag doen toenemen”, besluit Marc Dillen, directeur-generaal van de Vlaamse Confederatie Bouw.

Lees ook:

• Bouwunie vraagt relanceplan om bouwsector weer naar normaal niveau te tillen
• Bouw vreest voor faillissementen en banenverlies
• Zonder relancemaatregelen volgen faillissementen en banenverlies in de bouw
• Bouwsector enthousiast over nieuwe steunmaatregelen Vlaamse regering