Bouwketen ziet kansen in 3D-printen

Ruim een kwart van de partijen in de bouw ziet 3D-printen als kans voor de sector en voor de eigen organisatie. Het zijn vooral de architecten die deze mening zijn toegedaan. Prototypen en maquettes zijn de bouwspecifieke mogelijkheden van 3D-printen die momenteel als meest succesvol worden geschat. Het visualiseren van het eindresultaat richting klanten wordt dan ook als kans van 3D-printen genoemd. Bedreigingen worden onder andere gezien in een potentieel kleinere rol in het bouwproces. Dit blijkt uit de BouwKennis KwartaalVisie: 3D-printen.

Speciaal voor de meest recente BouwKennis KwartaalVisie werd een kort onderzoek uitgevoerd om een eerste inzicht te verschaffen in de houding van de bouwketen ten opzichte van 3D-printen. Hierbij zijn marktpartijen uit verschillende delen van de sector ondervraagd: architecten, installateurs, aannemers B&U, klusbedrijven, afbouwers en de handel. Van elke doelgroep zijn 100 respondenten ondervraagd.

Geschikte toepassingen

Prototypen en maquettes zijn de bouwspecifieke mogelijkheden die de bouwketen als meest succesvol schat voor gebruik binnen de keten. Bijna eenderde van de partijen ziet het als potentieel meest succesvolle toepassing van 3D-printen in de bouw. Het zijn vooral de architecten die prototypen en maquettes noemen (54%).

Ook kleinere bouwelementen worden relatief vaak als potentieel succesvol bestempeld (gemiddeld 19%). Het 3D-printen van volledige bouwdelen, totale kamers of gebouwen maar ook gereedschap wordt als minder succesvol geschat. Het zijn de klusbedrijven die het meeste heil zien in het 3D-printen van gereedschap (12%). Voor aannemers B&U geldt dat zij van alle partijen het meeste vertrouwen hebben in het printen van gehele bouwdelen (13%).

Gemiddeld geeft 18% aan dat er geen succesvolle mogelijkheden voor 3D-printen zijn in de bouwsector. Dit aandeel is het grootst onder afbouwers (35%). Deze marktpartij noteert ook het grootste aandeel dat het niet weet of er geen mening over heeft. Het zijn vooral de uitvoerende partijen die geen mogelijkheden zien voor 3D-printen in de bouwpraktijk.

Bouwspecifieke mogelijkheden 3D-printen die meest succesvol worden geacht (in %)

Bron: BouwKennis, juni 2014

Houding sector

Zien de verschillende marktpartijen 3D-printen als kans of is het juist een potentiële bedreiging voor de sector en de eigen organisatie? Gemiddeld ziet 48% van alle marktpartijen 3D-printen niet als kans en niet als bedreiging. Het zijn vooral de uitvoerende partijen die deze mening zijn toegedaan. Dit geldt vooral voor afbouwers (64%) en klusbedrijven (60%) en in iets mindere mate voor de installateurs (52%). De architecten zien 3D-printen het vaakst als een kans voor de sector én als kans voor de eigen organisatie (47%). Marktpartijen die 3D-printen als bedreiging zien, zijn in de minderheid.

Houding ten opzichte van 3D-printen (in %)

Bron: BouwKennis, juni 2014

Genoemde kansen 3D-printen

Aan de marktpartijen die aangeven dat zij 3D-printen als kans zien, is gevraagd waarom dit zo is. Hierbij wordt onder andere veel gerefereerd aan het feit dat 3D-printen helpt bij het visualiseren van het eindresultaat richting klanten. Het zijn vooral de architecten die dit voordeel noemen, maar het is een voordeel dat bouwbreed wordt gezien. Er worden ook veel voordelen gezien in het maatwerk dat via 3D-printen kan worden geleverd. Ook het printen van materialen die niet (meer) leverbaar zijn, wordt als potentieel voordeel beschouwd.

Marktpartijen denken tevens dat 3D-printen een positieve invloed kan hebben op het proces zelf. Net als bij BIM, waar 3D-modelering uiteraard ook een grote rol speelt, liggen er potentiële voordelen in het vroeg signaleren van knelpunten in het bouwproces.

Genoemde bedreigingen 3D-printen

Relatief weinig marktpartijen in het onderzoek zien 3D-printen direct als bedreiging. Marktpartijen die 3D-printen wel als bedreiging zien refereren aan een vermindering van het benodigde uitvoerende personeel. Ook wordt genoemd dat het bouwproces bij 3D-printen in het teken staat van leveren en niets meer met vakmanschap te maken heeft. Een enkele handelaar ziet de mogelijkheid om zelf producten te printen als bedreiging omdat dit ten koste kan gaan van de eigen business. Een enkele respondent maakt zich zorgen over zijn positie in de markt. Hierbij wordt onder andere genoemd dat het bedrijf te klein is om 3D-printen rendabel te maken en dat men uit de markt zal worden gedrukt door de grotere spelers. Er is ook angst dat hun plek in het bouwproces totaal komt te vervallen.

Wat is 3D-printen?

3D-printen is het printen van driedimensionale producten. Op basis van een digitaal ontwerp wordt de printer aangestuurd. Er zijn hierbij grofweg twee methoden te onderscheiden, printen op basis van poeder en een methode waar de 3D-printer in feite werkt als een slagroomspuit waarbij laagje voor laagje een object wordt gecreëerd.