Dit blijkt uit het 5de trendrapport van Woningen Blavier over de Belgische woningmarkt. De studie werd uitgevoerd in oktober 2015 door het onafhankelijk studiebureau iVOX bij een online panel van 500 respondenten met plannen om binnen de 5 jaar te bouwen, kopen of verbouwen. Bovendien werd ook gepeild naar de toekomstperspectieven bij een panel van 100 jongeren (20-25 jaar) die nog geen eigenaar zijn.
Het 5de trendrapport van de woningmarkt van Woningen Blavier toont een verdere verschuiving van nieuwbouw naar kopen. Terwijl 1 op 2 Belgen met plannen aangeeft om binnen de 5 jaar een woning te kopen en eventueel te renoveren, heeft slechts 7% plannen om binnen diezelfde periode te bouwen. 42% zal de komende jaren zijn eigen woning verbouwen.
Ondanks de vele hindernissen blijft de Belg wel plannen maken om een eigen woning te verwerven. Ook jongeren die nog thuis wonen of op kot zitten, verwachten dat ze over 5 à 10 jaar een eigen woning kunnen kopen of bouwen. Bijna 1 op 5 verwacht dit zelfs over minder dan 5 jaar te kunnen doen.
Hetzelfde verwachtingspatroon zien we bij de respondenten die nu een woning of appartement huren. 65% van hen verwacht om in minder dan 5 jaar een eigen woning te kunnen kopen of bouwen. Als belangrijkste redenen om te huren geven ze aan dat ze onvoldoende startkapitaal (69%) hebben, dat een woning kopen of bouwen voor hen te duur is (65%) of om te sparen in afwachting van een eigen woning (48%). Huren blijkt vooral een tussenstap naar kopen of bouwen en de meerderheid van de huurders (86%) vindt huren weggegooid geld.
Nieuwbouw voor velen te duur
Vooral bouwen wordt steeds moeilijker. De aangekondigde verlaging van het E-peil in 2016 en de steeds strengere regelgeving op gebied van energieprestaties maakt nieuwbouw nog duurder en voor steeds minder Belgen haalbaar. Voor 76% is nieuwbouw onbetaalbaar omdat het E-peil in 2016 nog verlaagt. Ook de dure bouwgronden zijn voor 78% een belangrijke hindernis. Toch zou 64% een woning bouwen indien ze de kans hadden. Opmerkelijk is dat zelfs een BTW-verlaging naar 12% voor 60% nog niet voldoende blijkt om toch voor nieuwbouw te kiezen.“Er is een groeiend verschil in betaalbaarheid van nieuwbouw versus aankoop van een oudere woning, hoewel nieuwbouw op lange termijn toch vaak voordeliger is. Oude – slecht geïsoleerde – woningen worden nog te vaak half gerenoveerd in plaats van ze te vervangen door nieuwbouw. Als de overheid de energie ambities wil halen voor het volledige woningenpark, dan is er nood aan een gelijklopende visie en beleid voor bestaande en nieuwe woningen ”, aldus Stefan Hallez, woordvoerder van Woningen Blavier.
Bereidheid om energiezuinig te (ver)bouwen
De inspanningen van de overheid om mensen aan te moedigen hun woning beter te isoleren lijken aan te spreken. Volgens de studie is een meerderheid van 83% van de woningeigenaars van plan om de isolatie van zijn woning te verbeteren om energie te sparen. 70% doet dit om de verkoopwaarde van zijn woning te verhogen. Maar de onrust over het wegvallen van overheidspremies (75%), de kostprijs van renovatie volgens de geldende normen (69%), de BTW-verhoging voor de renovatie van woningen tussen de 5 en 10 jaar oud (62%) en de onduidelijkheid over de renovatiepremie (61%) zijn belangrijke hindernissen.“De wil om energiezuinig te bouwen of te verbouwen is duidelijk aanwezig. Maar onrust en onzekerheid over steunmaatregelen zijn belangrijke hindernissen. Wil de overheid erin slagen om het woningpark in België tegen 2020 energiezuinig te maken, zal ze duidelijke en aangepaste steunmaatregelen moeten uitwerken in overleg met de sector en de banken”, aldus Stefan Hallez, woordvoerder van Woningen Blavier.
Vraag naar steunmaatregelen blijft groot
De meerderheid pleit nog steeds voor nieuwe fiscale voordelen en premies voor renovaties (82%). Toch vraagt ook 37% steunmaatregelen voor de afbraak van oude huizen om plaats te maken voor nieuwbouw en 23% wil meer steunmaatregelen voor nieuwbouw op zich. Hierbij valt op dat de Belg vooral voor eigen winkel pleit inzake steunmaatregelen. Bouwers kiezen voor meer steun voor nieuwbouw en verbouwers voor meer steun voor renovatie. Toch is naast de bouwers (75%) ook een groot deel van de kopers (56%) voorstander van het afbreken van oude woningen voor nieuwbouw.Verder wil men inspanningen voor energiezuinigheid beloond zien door voordelige tarieven voor woonleningen. 1 op 2 pleit voor goedkopere leningen voor nieuwbouw woningen omdat ze energie efficiënter zijn. En 78% wil dat banken rekening houden met de geraamde energiebesparing en meerwaarde van energiezuinige investeringen voor het toekennen van een hypothecaire lening.
Opmerkelijk is dat mensen met een laag inkomen pleiten voor steunmaatregelen aangepast aan de sociale situatie van de koper of (ver)bouwer. Mensen met een hoger inkomen willen dat de steun afgestemd wordt op de energieprestaties.
Een BTW-verlaging, de woonbonus en premies blijven de top 3 van de meest gewenste steunmaatregelen.
Belg kiest voor privacy
Vergeleken met vorig jaar zien we geen verschuiving in de openheid voor alternatieve woonvormen zoals co-housing en kangoeroewonen. 1 op 5 mensen met plannen om binnen de 5 jaar een eigen woning te verwerven, staat hiervoor open. Bij jongeren die nog thuis of op kot wonen is dat zelfs 32%. Co-housing is de meest populaire alternatieve woonvorm: bijna 1 op 2 planners en 2 op 3 jongeren zonder concrete plannen verkiest deze woonvorm. Het financiële en sociale zijn de belangrijkste drijfveren om voor een alternatieve woonvorm te kiezen. 1 op 2 zegt dan een woning op die manier betaalbaar wordt en 2 op 3 zou dit doen om meer sociaal contact te hebben.Maar in tegenstelling tot deze openheid verkiest 61% planners toch nog steeds een individuele woning voor zijn gezin. De belangrijkste reden hiervoor is hun verlangen naar privacy (85%).
De trend om kleiner te wonen zet zich ook verder. 24% van de planners kiest voor een woonoppervlakte kleiner dan 150m², vorig jaar was dat maar 18%.
“Het optimisme en de plannen in de nabije toekomst om te bouwen of de woning uit te breiden is hoopgevend voor de sector. Maar de financiële drempel ligt hoog. Daarom is het meer dan ooit belangrijk om duidelijk te communiceren over de mogelijkheden om kost- en energie efficiënt te bouwen of te verbouwen en over alternatieve woonvormen”, aldus nog Stefan Hallez.
