Dit blijkt uit een studie en marktanalyse uitgevoerd in februari/maart 2011 door Woningen Blavier bij 566 kandidaat bouwers van een particuliere woning. De studie geeft een beeld van de intenties en voorkeuren van gemiddelde kandidaat bouwers uit Vlaanderen (53%) en Wallonië (42%) de overige 5% respondenten komt uit Brussel.
De gemiddelde Belg met een baksteen in de maag lijkt qua profiel in beide landsdelen vrij goed op elkaar. Zo droomt de meerderheid van alle particuliere bouwers in ons land van een open bebouwing (73%), maar zoals uit onderstaande vergelijking blijkt, verliest deze droom in praktijk elk jaar aan aandeel.
Grafiek: type bebouwing – gewenst en realiteit
De schaarste en hoge kost van open bouwgronden speelt in deze kloof tussen droom en werkelijkheid ongetwijfeld een rol. Voor de keuze van de bouwgrond zijn deze gelegen op het platteland (46%), maar relatief dicht bij het werk (37%) en familie (35%) het meest in trek. Nabijheid bij een stad (18%) of bij een autostrade (17%) zijn minder belangrijk.
Moderne architectuur is de meest populaire bouwstijl zowel in Vlaanderen (29%) als in Wallonië (28%). Verder heeft de klassieke of pastorijstijl in Vlaanderen (28%) meer aanhangers dan in Wallonië. In het zuiden van het land kiest men net iets meer voor eigentijdse architectuur (23%) en in het noorden gevoelig minder (16%). Toch nog 1 op 10 bouwers ontwerpt zijn woning zelf, Vlaamse bouwers (12%) blijken hierin iets meer gedreven dan Waalse (9%).
De Vlaming heeft meer budget over voor slagroom en kers op de taart dan de Waal. Zo blijkt uit de bevraging dat in Vlaanderen relatief gezien meer geïnvesteerd wordt in één of andere vorm van comfort of luxe.
Grafiek: investeringen in comfort in Vlaanderen en Wallonië
Bouwen kost geld
De economische crisis had een impact op de bouwintenties en –mogelijkheden. Zo stelde 40% van de ondervraagden zijn bouwproject of tenminste een deel ervan uit door de crisis.
Het is dan ook niet verbazend dat 2 op 3 bouwers (64%), 1 of meerdere werken zelf uitvoert. Bij de doe-het-zelvers gaat de voorkeur met stip naar de installatie van de keuken (33%) en de elektriciteit (33%), gevolgd door sanitair (22%), vloeren (22%) en verwarming (22%).
De impact van de crisis vertaalt zich eveneens in het voorzichtige en wisselvallige hernemen van het aantal toegekende bouwvergunningen. Deze kenden in de eerste helft van 2010 een sterke piek, boven het gemiddelde van de voorbije vijf jaar, waarna het aantal weer daalde onder het gemiddelde in de tweede helft van het jaar.
Het gemiddelde bouwbudget (exclusief bouwgrond; inclusief kosten) bedraagt in Vlaanderen 232.703€ en in Wallonië 217.062€. Meer dan de helft van de bouwers moet het in Vlaanderen (55%), zowel als in Wallonië (64%) zelfs stellen met een bouwbudget van maximum 200.000€. Dit budget wordt hoofdzakelijk gefinancierd via een hypothecair krediet, aangevuld met spaargeld en in mindere mate met gekregen geld via familie.
Het spreekt voor zich dat de jongste bouwers het meest lenen en de oudste bouwers het meest spaarden voor hun eigen project.
Grafiek: financieringswijze bouwproject per leeftijdscategorie
Meer regels maken bouwen duurder
De voorbije jaren werd bouwen heel wat complexer, vooral door de regelgeving inzake energieprestatie. De verlaging van het maximale K-peil en van het E-peil, de verstrenging van de individuele isolatiewaarden van elke bouwwand en verplichtingen inzake ventilatie gecombineerd met strikte procedures voor de toepassing en certificatie van de EPB normen, nemen een flinke hap uit het bouwbudget. “Volgens onze berekeningen heeft dit een impact van 10 tot 20.000€ op een gemiddeld bouwproject. Deze stijging creëert besparingen op de energiefactuur op lange termijn, maar weegt niet op tegen de impact van de onmiddellijke cash investering. Hierdoor wordt het bouwen van een eigen huis steeds minder haalbaar voor de gemiddelde Belg,” stelt Louis Amory, afgevaardigde bestuurder Woningen Blavier.
Gezien het belang en de impact van de normen inzake energie-efficiëntie is het verbazend dat de fiscale en andere financiële voordelen nauwelijks bekend zijn bij de ondervraagden; zoals blijkt uit onderstaande grafiek.
Grafiek: bekendheid van diverse premies
De betaalbaarheid van bouwen is vandaag de dag reeds op een dieptepunt. Door de strengere energiewetgeving alsook een aantal andere factoren zoals de stijgende intresten en de schaarste aan bouwgronden, dreigt deze nog verder af te nemen.
Zonder afbreuk te doen aan de steeds hogere energienormen, moet de sector, maar vooral ook de overheid ernaar streven om bouwen terug betaalbaar te maken voor elke Belg. “Woningen Blavier pleit voor sterkere steunmaatregelen bij aanvang van de bouwwerken ipv deze te spreiden over de tijd, alsook een eenvoudigere en meer coherente regelgeving. Dit zal onze sector en dus de tewerkstelling ten goede komen en bouwen toegankelijk houden voor iedereen,” besluit Louis Amory.
