Het ontwerp is van het vooraanstaand Architectenkantoor ELD architects uit Antwerpen. ELD is een team van 60 dynamische medewerkers – in hoofdzaak architecten.
Enkele door hen gerealiseerde projecten: de ITT-toren te Brussel, twee woontorens op het Kattendijkdok te Antwerpen, de krantendrukkerij het ‘Eco Print Center’ van de Persgroep langsheen de E17 te Lokeren, verscheidene labo’s en productiegebouwen op de site van GSK in Waver en Rixensart, het bedrijvencentrum ’Concentra’ op Linkeroever te Antwerpen waarin o.a. de redactie van de Gazet van Antwerpen is gehuisvest, en het in aanbouw zijnde administratief centrum voor de gemeente Oostkamp (i.s.m. met Architect C. Aroyo) dat recent een Holcim Award ontving.
Context
Het project ‘Parktoren’, kadert in de metamorfose van de zone die het noordelijk stadsdeel vervolledigt tussen de Ellermanstraat en de Noorderlaan, en de westelijke kop vormt van het nieuwe Park Spoor Noord dat de link legt tussen het Eilandje, het station Antwerpen Dam en het station Antwerpen Schijnpoort.
De Parktoren ligt op wandelafstand van het MAS, de oude havendokken, het Eilandje, de Scheldekaaien en de studentenbuurt. Maar ook het stadscentrum is vlakbij.
De aangrenzende terreinen zouden tegen september 2014 moeten bevolkt worden met zo’n 3 tot 4000 studenten. Vanuit de toren zal men uitkijken op de stad, het Park en de groendaken van de Artesis en Plantijn Hogescholen.
Concept
De stedenbouwkundige voorschriften alsook de wensen van de welstandscommissie, werden aangegrepen om het concept vorm te geven.
De inplanting werd overeenkomstig het BPA en in nauw overleg met de Stad afgestemd op de bebouwing van het stedelijk weefsel.
De afmetingen van het volume, net als de maximale hoogte, stonden gedicteerd in het BPA.
De architecten wisten de eigenheid van de plek uit te buiten! Het uitzicht is dan ook vanuit elke wooneenheid fenomenaal.
Met een hoogte van 78,5 m zal de Parktoren een van de hoogste torens van Antwerpen zijn, na de Kathedraal, de Boerentoren en de Antwerp-Tower. Het wordt een ‘signaalwitte’ toren.
Het volume is een vierledige opeenstapeling van verschillende functies (commercieel/studio’s en studentenkamers/assistentiewoningen/technieken), elk afzonderlijk bereikbaar via gescheiden vertikaal transport.
Dit gestapelde concept is een duurzaam principe, daar in de toekomst (en zonder enige structurele aanpassing) de stedelijke woonfuncties in de hoogte zouden kunnen variëren, enerzijds. Anderzijds is de structurele opbouw dusdanig ontworpen, dat op de dragende gevels, 6 kolommen, en de trap- en liftkernen na, alle tussenwanden verwijderd kunnen worden. Met mogelijkheden tot omvorming naar lofts, hotelkamers of landschapskantoren voor gevolg. Het samengaan van verschillende functies, gegroepeerd in de hoogte is als ‘de verticale vertaling van een klassieke stedelijke straat’.
De verschijningsvorm van de toren is niet gratuit.
Vanuit de stedenbouwkundige eis dat elke wooneenheid ook buitenruimte (terras) vereist , ontstond de noodzaak en plicht om als architect na te denken hoe aangenaam het vertoeven is, op een terras op meer dan 70 m hoogte boven de straat. Vanuit die bezorgdheid en met de wetenschap dat de windsnelheid volgens een logaritmische formule verloopt die in functie staat van de hoogte (dit wil zeggen dat een briesje van 40 km/u op grondniveau, met een snelheid van 90 km/u komt aanwaaien op 70 m hoogte), was het duidelijk dat het concept hierop, antwoord moest bieden, zo niet, waait men weg of dient het terras tot niets!
Zo ontstond de doelstelling om deze gevelbrede ‘verplichte’ terrassen, voor elke woonunit in elk seizoen en op elke hoogte, niet alleen functioneel kwalitatief te maken, maar een echt ‘comfortlabel’ te bezorgen voor langdurig vertoeven. Het panorama op de stad, het uitzicht op de oude havendokken met het MAS, en het gevoel dat men in de 3de dimensie, het Park beleefd, schreeuwden om deze aanpak.
Het principe lijkt achteraf heel eenvoudig, maar alles heeft te maken met verschillende fysische wetten in verband met luchtstromen, winddruk, vormfactoren, overdrukprincipes, verhoudingen, enz.
De zoektocht naar de oplossing tot het temperen van de wind op grote hoogte, ving aan bij het besef dat het steeds aangenaam vertoeven is achter glas. Ongeacht het seizoen en de hoeveelheid wind. Vertoeft men in een buitenklimaat, dan is ‘uit de wind zitten’, de eerste vereiste voor het comfortgevoel!
Daarnaast was ELD architects terecht bezorgd, dat de opgelegde hoeveelheid terrassen een uitgesproken horizontale opdeling en aldus de architecturale expressie zou domineren, net als de klassieke woonblokken uit de jaren 60 & 70.
Een strakke huid en een ritmisch spel van gesloten- en open geveldelen, zouden via een afwisseling van klassieke en opgetrokken balustrades (tot schermen waarachter windluwte heerst), de toren afbakenen. Effectief hij is strak en sereen, maar met een speelse inslag.
De verhouding tussen de open en gesloten delen werd gevoelsmatig bepaalt via een lange zoektocht naar de ideale modulatie en combinatie van 3 hoge standaardelementen enerzijds en een klassieke borstwering anderzijds.
In een drang het ‘gevoelsmatige’ bevestigd te zien en teneinde dit te kunnen kwantificeren, vroeg ELD architects aan de Technische Universiteit van Eindhoven, om na te gaan via een windcomfortstudie, in hoeverre het ontwerp garant stond dat de buitenruimte tussen het basisvolume en de buitenhuid (de terrassen), ook op grote hoogte, belevingskwaliteit en comfort bezaten. Te weten, dat Nederland als enige in Europa een windcomfortnorm bezit die bepaalt dat ‘langdurig zitten’ slechts comfortabel is bij windsnelheden van maximum 5m/s (18 km/u).
Aldus werd een basiscomputermodel van de gehele toekomstige omgeving door ELD architects opgezet en samen met het uitgewerkt gevelmodel aan het team van Prof dr. ir. Bert Blocken (TU-Eindhoven) overhandigd. Zij breiden het model uit door het om te zetten en te voorzien van een Hybride raster met hexahedrale en prismatische rekencellen (16.200.000 cellen), en dit teneinde een zeer realistisch beeld te krijgen van effectieve winden (uit alle richtingen) op de verschillende hoogteniveaus.
Tot onze grote tevredenheid waren de resultaten verbluffend.
Het bleek inherent aan het gevelconcept dat zelfs zonder dwarsschermen loodrecht op de gevel, het principe en de vormgeving garant stonden, dat er een vrij lage overschrijdingskans bestond t.a.v. de Nederlandse comfortnorm, meer bepaald met betrekking tot het langdurig verblijven op de terrassen.
Mits het plaatsen van tussenschotten tussen de buitenhuid en de dragende gevel, op de 4 hoeken, bleek dat de aankomende windsnelheid voor het merendeel in de gevelopeningen met lage balustrades, met 50% werd gereduceerd. Enkel een uitgekiende toevoeging van windschotten op kritieke plaatsen (waar de windsnelheden het comfortniveau overschrijden door turbulente luchtstromen), zou volstaan om op elke perifere plek van de toren te kunnen vertoeven.
Elke dag dus terrasjesweer !
Programma
Naast een commercieel gelijkvloers met mezzanine omvat de toren, 2 totaal verschillende woonfuncties in de 20 verdiepingen daarboven.
10 verdiepingen studentenkamers en studio’s (1 t/m 10), zijn vanaf de hoofdingang gescheiden van de overige wooneenheden.
De ruime studentenkamers en studio’s worden volgens de hedendaagse akoestische normen gebouwd. Daglicht treed tot diep in de circulatiegangen. De studentenkamers hebben een gemeenschappelijke keuken op de noord- en zuidkop.
Vanaf de hoofdinkom op het gelijkvloers, bereiken de verschillende bewoners, hun respectievelijke verdieping via afzonderlijke liftbatterijen.
Naast de hoofdinkom leidt een aangename en met licht overladen fietstrap naar de ondergrondse fietsberging die aan 778 fietsen plaats biedt.
Afzonderlijke toegang tot de ondergrondse parking vanuit de Ellermansstraat , die aan 273 auto’s en 40 moto’s plaats biedt.
Boven de studio’s en studentenkamers ontwikkelen zich 10 verdiepingen (11 t/m 20) met assistentiewooneenheden met één en twee slaapkamers. Dankzij de ruime gangen alsook de aangepaste inrichting en modulaire badkamers en keukens, zijn deze allen toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Hun drempelvrij terras – met panoramisch uitzicht - is het hele jaar door toegankelijk.
Het stedelijke openbaar domein, en de private buitenruimte rondom de torenzijn attractief en bovendien een knooppunt voor het trage verkeer. Een drop-off zone en publiek terras voor brasserie, of kleinhandelszaak zijn aan de zijde van de Ellermansstraat aanwezig. Openbaar vervoer stopt voor de deur. Foto 3 zoom glvl
De noordgevel is geflankeerd door de aanzet van de parkhelling die de link legt met het Eilandje. In het verlengde van de Pretstraat loopt noordwaarts een doorgang naar het Kempisch Dok.
Technische installaties
De technische installaties, met uitzondering van de stookplaats die zich uit veiligheidsmaatregelen op het dak bevindt, zijn in hoofdzaak opgesplitst in 2 delen. De onderste helft wordt bediend vanuit de kelder. De bovenste helft van op het dak.
Energiezuinig gebouw
De Parktoren voldoet ruimschoots aan de strenge hedendaagse energie-eisen. Gemiddeld halen de appartementen een E 65 peil en de studio’s een E-peil van 70. Er werd naar een optimaal evenwicht gezocht betreffende de daglichttoetreding en een performante, winddichte en goed geïsoleerde bouwschilgebouwschil.
Zonnepanelen op het dak verlagen de energiebehoefte.
Architect:
ELD architects is de creatieve cel van het gerenommeerd & multidisciplinair Architecten, Ingenieurs en Projectmanagers bureau ELD partnership, uit Antwerpen. ELD bezit een zeer uiteenlopend palmares en meer dan 50 jaar ervaring in het bouwen van diverse gebouwtypologieën.
Tot hun ontwerp- en bouwervaring horen; laboratoria, krantendrukkerijen, kantoren, residentiële projecten, assistentiewoningen, woon- en andere zorgcentra, studentenhuisvesting, administratieve centra, scholen, incubators, masterplanning, interieurontwerp …
Dankzij hun multidisciplinaire aanpak bieden zij hun cliënteel een professionele service. Pragmatische oplossingen en technisch doordachte & - gecoördineerde bouwprojecten.
Tot hun recente realisaties horen het Eco Print Center in Lokeren, de Kattendijktorens, Administratief complex gemeente Oostkamp, GIMV te Antwerpen, Bedrijvencentrum Concentra op LO- Antwerpen, QC labo GSK te Waver, …
In december 2011 verwierf ELD partnership, in samenwerking met Coady Partnership (IRL) als laureaat van een miniwedstrijd, de ontwerpopdracht voor 4 Vlaamse scholen, in het kader van het dbfm project ‘Scholen van Morgen’.
Een jaar eerder werden zij tot 2e laureaat benoemd in de wedstrijd voor de hoofdbibliotheek & MediaCenter de Waalse Krook te Gent. (samenwerking met Schmidt Hammer Lassen)
