Consument stelt aankoop huis uit
Het zwakke consumentenvertrouwen, de economische stagnatie in ons land en de voorgenomen bezuinigingen van het kabinet hebben duidelijk een stempel gedrukt op de Nederlandse woningmarkt in het eerste kwartaal. De onzekerheid bij de consument neemt toe, waardoor hij de beslissing om een ander huis te kopen uitstelt.
“Uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat het vertrouwen nergens anders zo sterk gedaald is in het afgelopen jaar in Europa”, stelt NVM-voorzitter Ger Hukker. “In ons buurland Duitsland staan de zaken er bijvoorbeeld heel anders voor. Daar is weinig onrust over de pensioenen en is de woningmarkt heel anders georganiseerd. Mensen moeten bij de koop meer eigen geld inbrengen, er is een grotere vrije huursector. De woningmarkt is stabieler. In de afgelopen vijftien jaar zijn daar geen prijsstijgingen geweest en de hypotheekproducten zijn goedkoper en transparanter. Bovendien is er geen oplopende werkloosheid. De Nederlandse markt wordt daarentegen gedomineerd door onzekerheid, een afnemend besteedbaar inkomen en een dalende leencapaciteit. De woningmarkt is daarnaast een vertrouwensmarkt, dus daar komt het negatieve sentiment extra hard aan.”
Laagste aantal verkopen sinds uitbreken crisis
De onzekerheid op de markt vertaalt zich in een lager aantal verkopen. Hierbij moet worden aangetekend dat het eerste kwartaal, het winterkwartaal, doorgaans slechter is dan het najaarskwartaal (vierde). Gemiddeld ligt het aantal transacties 9,3% lager, gemeten vanaf de eeuwwisseling. Het afgelopen kwartaal zakte het aantal verkopen echter met 15,6% ten opzichte van het vierde kwartaal van 2011. Het aantal verkochte woningen door NVM-makelaars bedroeg in het eerste kwartaal 18.549. Het totaal aantal woningverkopen (gehele markt) kwam voor dit kwartaal naar schatting uit op 24.500. Nog altijd wordt 22 % van de woningen binnen drie maanden verkocht.
Prijs gemiddeld verkochte woning verder onder druk
De prijs van de gemiddeld verkochte woning daalde het afgelopen kwartaal met 2,8%. Dit is de sterkste daling binnen een kwartaal sinds het eerste kwartaal 2009. De prijs van de gemiddeld verkochte woning bedroeg in het eerste kwartaal 214.000 euro. Op het laagste punt van de woningmarkt tot nu toe (het eerste kwartaal 2009) kwam de prijs van de gemiddeld verkochte woning uit op 219.000 euro. Voor het gemiddeld verkochte appartement werd in het eerste kwartaal 163.000 euro betaald, voor een vrijstaande woning gemiddeld 353.000 euro.
Grote veranderingen in afgelopen vijf jaar
De neergang in de woningmarkt is goed te zien in een vergelijking met de cijfers in 2007:
Hukker: “De woningmarkt is veranderd van een verkopers- naar een harde kopersmarkt. Huizenprijzen staan onder druk en woningen staan langer te koop. De koper is keizer in deze markt. Verkopers doen er goed aan om hun vraagprijs aan te passen aan de nieuwe marktomstandigheden. Wie zijn huis succesvol wil verkopen, moet een realistische vraagprijs hanteren. Anders laten kopers je links liggen.”
Goedkopere woningen het zwaarst getroffen
Wanneer de verschillende woningtypen in ogenschouw genomen worden, valt op dat met name de verkoop van goedkopere woningtypen (appartement -15,5%, tussenwoning -15,6%) sterk daalde tov een jaar geleden. Dit is mede het gevolg van de in de afgelopen jaren aangescherpte financieringsvoorwaarden voor starters. De verkoop van hoekwoning en 2-onder-1-kap ging met respectievelijk 9,5% en 11,8% minder sterk omlaag.
Wel is de prijsdaling van goedkopere woningtypen minder groot dan in het duurdere segment. De prijs van een vrijstaande woning daalde het meest met 3,5%. De tussenwoning en 2-onder-1-kapwoning daalden met 3,4% vergelijkbaar in prijs. Het appartement nam met ‘slechts’ 2,1% het minst in prijs af, gevolgd door de hoekwoning met een daling van 2,3%.
Verkooptijd bedraagt 159 dagen
De malaise op de woningmarkt leidt er toe dat het aanbod aan te koop staande woningen steeds verder toeneemt en dat de verkooptijd oploopt. In vergelijking met een jaar eerder is de verkooptijd verder toegenomen met totaal 17,9%. De verkooptijd van de gemiddelde woning bedroeg in het eerste kwartaal 159 dagen.
Er zijn echter grote verschillen tussen de verschillende woningtypen.
De goedkopere woningtypen als de tussenwoning en het appartement deden het met respectievelijk 20,3% en 22,7% slechter dan het gemiddelde. Jarenlang was het appartement het snelst verkopende woningtype, maar sinds enige kwartalen komt deze eer toe aan de tussenwoning (137 dagen). De gemiddeld verkochte hoekwoning en appartement wisselden het afgelopen kwartaal praktisch even snel van eigenaar met respectievelijk 143 en 144 dagen. De verkooptijd van vrijstaande woningen is met 8,4% (245 dagen, oftewel 8 maanden) nog steeds het grootst.
Lees ook: Lichtpuntjes in een moeilijke vastgoedmarkt
