Hoe houden wij onze huisvesting betaalbaar?

In het kader van de vastgoedbeurs Realty, die op 28, 29 en 30 mei in Brussel plaatsvindt, doet de Confederatie Bouw een aantal voorstellen om de huisvesting in ons land betaalbaar te houden. Robert de Mûelenaere, gedelegeerd bestuurder van de Confederatie Bouw: “Om onze groeiende bevolking op een betaalbare manier te kunnen huisvesten, moeten wij ons woonbestand uitbreiden en zorgen voor een gezonde huurmarkt. De Confederatie legt het accent op drie aandachtspunten: wij moeten de woonkosten in de hand houden, de toegang tot hypothecaire kredieten verzekeren en nadenken over nieuwe woonvormen.”

Vandaag hanteren de banken nog altijd relatief lage rentevoeten voor hypothecaire leningen. Daartegenover staat wel dat ze steeds strengere leenvoorwaarden hanteren. Bij ongewijzigde omstandigheden zou het aantal gezinnen dat in staat is om te lenen nog stabiel blijven en volgt hun ontleencapaciteit de inflatie. Maar elke verhoging van vastgoedprijzen of bouwkosten die hoger is dan de inflatie zal tot gevolg hebben dat gezinnen die niet over voldoende eigen middelen beschikken steeds meer moeilijkheden ondervinden om te kopen, bouwen of renoveren. Er zullen bijgevolg ook steeds meer mensen naar de huurmarkt worden geduwd.

Een eerste aandachtspunt om dat scenario te vermijden, is dus het in de hand houden van de woonkosten. De prijzen van woningen zijn in de eerste plaats het gevolg van vraag en aanbod. Vermits de vraag door de demografische ontwikkelingen alleen maar zal toenemen, moet er iets gedaan worden aan het aanbod. Volgens de Confederatie is het daarom essentieel om nieuwbouw te stimuleren, te werken aan woonverdichting, formules als sloop-heropbouw te blijven stimuleren en ook de bouwkosten onder controle te houden. Dit veronderstelt eveneens dat elke contraproductieve maatregel, zoals een btw-verhoging of een verzwaring van de vastgoedfiscaliteit, moet worden vermeden.

Een tweede punt is de toegang tot hypothecaire kredieten. Dat de rentevoeten opnieuw stijgen, valt op termijn niet te beletten. Maar er kunnen andere maatregelen worden genomen om gunstige leenvoorwaarden in termen van quotiteit en looptijd te behouden. De Confederatie denkt hierbij bijvoorbeeld aan het in rekening brengen van het energieprestatieniveau van een woning bij de afbetaling van een lening of aan het ontwikkelen van specifieke verzekeringsproducten tegen inkomstenverlies. Voor de Confederatie moet het systeem van de woonbonus (fiscale aftrek in de personenbelasting) absoluut behouden blijven omdat het de gezinnen helpt bij de financiering van een woning.

Tot slot moet men durven nadenken over nieuwe woonvormen. Vandaag wordt wonen bijna uitsluitend opgevat in het kader van volle eigendom of huur. De vraag om creatieve oplossingen wordt steeds groter. We denken hierbij aan alternatieve woonvormen zoals cohousing of kangoeroewoningen, maar ook aan nieuwe formules zoals het splitsen van de eigendomsrechten op grond en gebouw of het fiscaal stimuleren van investeringen in huurwoningen.

Robert de Mûelenaere: “Wij weten één ding met absolute zekerheid: tegen 2020 worden wij geconfronteerd met een grote groei van onze bevolking. Om voor al deze mensen de toegang tot een betaalbare woning te vrijwaren en om de prijzen op de koop- én de huurmarkt onder controle te houden, moeten wij dus ook dringend werk maken van een beleid dat gericht is op de creatie van nieuwe wooneenheden.”