Heijmans blijft Heijmans

Heijmans blijft Heijmans onder leiding van oud-HBG’er Guus Hoefsloot. “Waarom zou ik een strategie wijzigen die vruchtbaar is gebleken?”

Na zes maanden snuffelen, wacht Hoefsloot nu het echte werk. Gisteren werd de 52-jarige bestuurder tijdens de aandeelhoudersvergadering benoemd tot nieuwe topman van het Rosmalense bouwconcern. Hoefsloot lost Berry Bemelmans af, die na het gedwongen vertrek van Joop Janssen de leiding in handen kreeg.

Een ontspannen glimlach verraadt dat Hoefsloot er klaar voor is. “Ik heb in elk geval de tijd gehad me goed voor te bereiden”, zegt hij. “De top van het bedrijf bestaat uit ongeveer 120 personen. Die heb ik allemaal kunnen opzoeken, op projecten, in regiokantoren. Je kunt een bedrijf leren kennen door de cijfertjes te bestuderen, maar ik verneem graag het verhaal achter die cijfers. En liever nog: de mens achter het verhaal. Die mogelijkheid heb ik gekregen.”
Wat heeft u de afgelopen maanden ontdekt?
“Dat Heijmans echt deel uitmaakt van de Nederlandse maatschappij, in het bijzonder de Brabantse natuurlijk. Dat is een groot verschil met de Randstad, waar je als bedrijf toch een anoniemere plek inneemt. Heijmans is een groot bedrijf, maar overal proef je de sfeer van ‘small is beautiful’. Dat stamt natuurlijk uit de tijd dat Heijmans nog een familiebedrijf was. Maar het heeft ook te maken met de vele kleine bedrijfjes die afgelopen jaren zijn geïntegreerd zonder hun eigen succesvolle manier van werken te veranderen. Verder is me de korte afstand tussen raad van bestuur en de rest van het bedrijf opgevallen. De bestuurders hebben een sterke invloed op de koers van de divisies.”
Heijmans heeft altijd de ambitie gehad een Europese topspeler te worden. Een mega-overname is tot nu toe echter uitgebleven. Gaat u daar haast mee maken?
“Heijmans is in de afgelopen jaren met kleine stapjes gegroeid. Stapjes die dicht tegen autonome groei aanlagen. Die strategie is vruchtbaar gebleken, zeker als je een bovengemiddelde winst wilt behouden. De vraag is of je die aanpak overboord moet gooien, nu de financiële markten moeilijker te bereiken zijn. Het is momenteel vooral belangrijk de balans sterk en de cashflow op peil te houden. Maar we gaan natuurlijk niet slechts op de winkel passen. Groei is alleen al van belang voor de nodige verversing binnen de organisatie. Groei maakt zelfreiniging mogelijk.”
Maar die mega-overname zit er voorlopig niet in?
“We hebben onlangs in Engeland Leadbitter aangekocht, met 150 miljoen euro omzet toch ook een volwassen organisatie. Leadbitter is het bruggenhoofd waarmee we onze positie op de Britse markt verder kunnen uitbreiden. Dat zullen we op dezelfde wijze doen als in Nederland. Engeland is interessant vanwege de grote vraag naar bouwdiensten vanuit de overheid en de vernieuwende contractvorming. Naast Engeland kijken we naar België, waar nu een omzet van 250 miljoen euro wordt behaald. Dat kan nog wel groter. Je ziet dat de naam van Heijmans daar steeds zichtbaarder en bekender wordt.”
Uw voorgangers Janssen en Bemelmans stelden altijd heel concrete omzet- en winstdoelen: in 2006 een omzet van 5 miljard euro en een nettowinstmarge van 5 procent.. Waar legt u de lat?
“Ik ga niet doelen opleggen alleen om in de annalen van het bedrijf te komen. Dat zou slecht zijn. Maar de aandeelhouders willen een bovengemiddelde winst zien, dat besef ik. We zullen dat moeten blijven volhouden. Daarbij moet wel rekening worden gehouden met de huidige situatie van de economie, de financiële markten en de bouwmarkt. Die is duidelijk veranderd. Groeicijfers als in het verleden worden daardoor wellicht niet gehaald.”
Maakt u zich eigenlijk zorgen over de huidige instabiliteit?
“Om me heen hoor ik niets anders dan pessimisme, over de economie, over de politiek. Alle analyses zijn somber. Het doet me denken aan de doomsday-verhalen uit de jaren tachtig. Toen waren de omstandigheden velen malen slechter, maar volgde in de jaren negentig een periode van grote groei. Nu staan veel seinen op rood, maar op the long run ben ik optimistisch. Kijk alleen maar naar de enorme bouwvraag die er ligt, bijvoorbeeld op het gebied van binnenstedelijke vernieuwing en infrastructuur. De economie heeft voldoende veerkracht om er weer bovenop te komen.”
Zorgen moet u wel hebben over de afwikkeling van de bouwfraude. Ook Heijmans hangen hoge boetes boven het hoofd.
“Wat er nu gebeurt, doet pijn. Veranderingen zijn nodig om tot goede concurrerende verhoudingen te komen. Als je daar druk mee bezig bent en je hoort van de minister dat er nog steeds vooroverleg wordt gepleegd, doet dat pijn. Vooral omdat hij wel eens gelijk kan hebben. Maar het doet ook pijn dat bouwers en opdrachtgevers momenteel alleen maar over elkaar praten, in plaats van met elkaar.
Er zijn in Europa maar weinig landen waar in de bouw de laatste decennia zo efficiënt is gewerkt als in Nederland. Arbeidsproductiviteit en groei van industrialisatie in de bouw zijn nergens zo hoog als hier. Een van de redenen was de goede verstandhouding tussen bouw en overheid. Daarom ook moet er snel een verzoeningsproces op gang worden gezet, met hulp van buitenstaanders. De bouw is goed voor 10 procent van het BNP, heeft een enorme spin-off en lost mobiliteitsproblemen op. Het belang reikt dus verder dan de bouw alleen.”
Justitie arresteerde vorige maand enkele divisiedirecteuren van Heijmans. Als blijkt dat zij zich schuldig hebben gemaakt aan fraude, worden ze dan op straat gezet?
“Laat ik voorop stellen dat niemand schuldig is voordat hij is veroordeeld. Maar het is moeilijk om te zeggen dat mensen die in het verleden de Mededingingswet hebben overtreden, weg moeten. Ze hebben destijds gehandeld binnen een soort van marktwerking, die ook bekend was bij de overheid. Bij corruptie of een greep in de kas, wordt het een ander verhaal. Daar is geen excuus voor.”
Heijmans heeft veel kritiek op de onderzoeken van justitie en de NMa en heeft aangegeven niet zonder meer akkoord te gaan met boetes en veroordelingen. Zou het voor de rust in de sector niet juist beter zijn dat de bouwbedrijven hun straf accepteren?
“Het recht moet zijn beloop hebben, maar wel in de juiste proporties. Ik heb de plicht om Heijmans te verdedigen. Die plicht ontleen ik aan de continuïteit van het bedrijf, die ik moet waarborgen. Vergeet niet, bij Heijmans werken bijna tienduizend mensen. Daarom bijten we van ons af. Dat mag overigens niet worden opgevat alsof wij het verleden goedpraten.”