"Bewoners worden steeds mondiger en laten zich niet meer wegstoppen in een legbatterij", zegt Henk Vlijm van Optigroen Nederland, exposant op de BouwBeurs. "Ze willen meer parken, mooie bomen en natuurlijke speeltuintjes. Groene wijken en gebouwen zijn beter verkoopbaar", vervolgt de directeur van het van oorsprong Duitse bedrijf dat wereldwijd zo'n 2 miljoen vierkante meter dak per jaar begroent. "In de stad zie je het steeds vaker: gebouwen met een ondergrondse parkeergarage, een plint commercie en daarop appartementen met een gezamenlijke tuin op het dak. Enerzijds heb je de groene daken waar je op uit kunt kijken maar de ontwikkeling gaat meer en meer naar intensievere daktuinen, die echt gebruikt worden."
Ook Arthur Leenders van groensystemenfabrikant Duragreen, ook exposant op de BouwBeurs, ziet de belangstelling toenemen. "De huiver voor intensief onderhoud en water langs de gevel neemt af. Mensen zijn duidelijk positiever over het vergroenen van gebouwen dan een aantal jaren geleden."
Dat is ook niet verbazingwekkend. Planten hebben een positief effect op onze leefomgeving en dus op ons welzijn. Zelfs de meest verstokte stadsmensen voelen zich prettig in een natuurlijke omgeving. Groen reduceert stress, blijkt uit allerlei onderzoek. "Het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam publiceerde onlangs onderzoeksresultaten waaruit bleek dat een groene omgeving ziekenhuisopnames met een halve dag verkort", weet Vlijm.
Financiële voordelen
Groen heeft niet alleen een positieve invloed op ons welbehagen, maar ook op het klimaat in de stad. Hoe meer bebouwing, des te warmer het wordt en des te meer fijnstof er in de lucht zit. Groen koelt en isoleert, filtert schadelijke stoffen als fijnstof en CO2 en absorbeert geluid. "Groene gevels en daken passen perfect in de trend van duurzaam en energieneutraal bouwen", vindt Rianne Slootweg van Sempergreen, de wereldwijde marktleider op het gebied van kweken en ontwikkelen van direct-groene oplossingen voor dak, gevel en bodembedekking, en exposant op de BouwBeurs. "Het draagt bij aan de klimaatdoelstellingen van 2020."Slootweg wijst op onderzoek waarin berekend werd dat groene daken uitstekende isolatie bieden in zomer en winter. Zo kan een vlak zwart dak zonder groen wel 40°C warmer zijn dan een groen dak. Groenbedekking zorgt dus voor minder airco in de zomer en minder stookkosten in de winter. "Dit betekent een besparing van 4.470 m3 gas voor een gemiddeld kantoor en ruim 90 euro aan stookkosten voor een gemiddeld huishouden."
"De precieze kostprijs van een groene gevel is zo niet te noemen", zegt Slootweg desgevraagd. "Dat hangt van veel factoren af en is vaak maatwerk. Een groen consumentendak kost ongeveer 45 euro per vierkante meter. Dat is fors meer dan een conventioneel dak. Verschillende gemeenten verstrekken subsidies voor het aanleggen van groendaken. Het is zeer de moeite om daar naar te kijken." Zeker is in ieder geval dat een groendak zich binnen 8 tot 21 jaar terugverdient. Waar een conventioneel dak elke 20 jaar moet worden vervangen, gaat een groen dak al snel drie keer langer mee omdat het groen beschermt tegen regen, temperatuurschommelingen en blootstelling aan UV-licht.
Buffer en biodiversiteit
Vlijm van Optigroen Nederland noemt nog een groot voordeel van groenbedekking. "Die heeft te maken met de wateropgaaf. In de stad is steeds minder ruimte voor de verwerking van regenwater. Als je het afvoert naar een buitengebied, verplaats je het probleem alleen maar. Veel steden bouwen nu waterbuffers in pleinen of zoals Rotterdam, onder parkeergarages. Met groendaken los je het probleem ook grotendeels op omdat groen het water vasthoudt." Volgens berekeningen is dat zelfs 70 tot 80 procent.Een nieuwe ontwikkeling in de groensystemen ligt in de focus op het verkrijgen van meer biodiversiteit. "De laatste jaren hoor je steeds meer over bijensterfte", zegt Slootweg van Sempergreen. "Dieren die we heel hard nodig hebben voor onze voedselvoorziening. Wij kweken peticidevrije vegetatiematten van verschillende bloeiende planten die van het vroege voorjaar tot het late najaar nectar geven, het voedsel van vlinders en bijen."
Ook Optigroen houdt zich volop bezig met ontwikkelen daken en gevels die bijdragen aan meer biodiversiteit in de stad. "Op testlocaties richten wij ons op inheemse plantensoorten met bepaalde bloeiperiodes. Wij kijken naar waar planten van origine thuishoren. Dan gebruiken we die specifieke planten in een bepaalde regio, om de lokale flora en fauna niet te verstoren. Zo'n plant vloekt daar niet en voelt zich lekker. Dat maakt hem goedkoper en beter beheersbaar."
Waar de meeste groenconcepten vanuit hoveniers zijn bedacht, gaat Duragreen juist uit van bouw en industrie, zegt Leenders. Het bedrijf richt zich op prefab groene gevel- en daksystemen en op geluidsschermen voor bouw en infra. "De basis is een modulair systeem van bakken, beugels en strips. Het moet betaalbaar zijn. We gebruiken vooral voorgekweekt sedum waardoor je aan het einde van de dag een groene gevel hebt. Het gehele systeem is volgens het cradle tot cradle principe samengesteld, waardoor alle materialen kunnen worden hergebruikt."
Projecten
De groenvoorzieningen zijn heel divers, blijkt uit referentieprojecten van de verschillende bedrijven. Zo heeft Sempergreen onlangs een groene gevel opgeleverd in het nieuwe gedeelte van de Haagse Passage. Het systeem loopt om ellipsvormige ramen, hetgeen een bepaalde flexibiliteit vergt. Sempergreen levert ook de daken van de 67 duurzaam gebouwde strandhuizen van Punt West aan het Grevelingenmeer. Het is een belangrijk onderdeel van dit ecologische resort.Vlijm ziet allerlei bijkomende voordelen van groene daken. "Op het Schieblok in Rotterdam bijvoorbeeld, hebben we een dakakker gebouwd. Naast de al genoemde voordelen, blijkt deze stadslandbouwtuin ook voor grote sociale cohesie te zorgen. Er is zelfs een wachtlijst van vrijwilligers die in de tuin willen werken en er worden eetbare planten gekweekt die aan lokale restaurants worden geleverd. Deze dakakker ligt middenin de stad en is heel laagdrempelig. Zelfs scholen komen hier op bezoek om kinderen te leren dat worteltjes uit de grond komen, en niet uit een zakje van de supermarkt."
