Vastgoed

Goed kopen in Berlijn

Berlijn is een stad van uitersten, altijd geweest. 'East meets West' is al bijna vijftien jaar voorbij, na de val van de Muur is het oostelijk deel van Berlijn inmiddels opgekalefaterd tot een standaard die zo mogelijk nog een stuk hoger ligt dan het oude West-Berlijn, kwalitatief gezien dan, niet qua sfeer. Maar in de periferie van deze platte miljoenenstadpannenkoek op vele tientallen vierkante kilometers is alles mogelijk.

De oude Jugendstil-wijken in West-Berlijn als Wilmersdorf en Grunewald zijn geëvenaard door nieuwe appartementen in Berlin Mitte (vroeger oost), de ooit bruinkoolgrauwe Friedrichstrasse steekt de Ku'damm naar de kroon, een appartement aan de Gendarmenmarkt (ooit hopeloos oost) is meer begeerd dan ooit. Maar de opvallendste wendingen hebben zich voorgedaan aan de westkant van Berlijn waar de grens was met de voormalige DDR en het merengebied van Wannsee en Havel.

Toen de muur viel en de meeste Berlijners feestvierden aan de afgebrokkelde muur, gingen de slimmeriken onmiddellijk over de grens aan de west- en noordkant van Berlijn en knalden een paar honderdduizend Westmarken op tafel voor de ideale locaties aan het water. De yuppieclan is rond Potsdam neergestreken, de industriëlen in Spandau, Falkensee en in Wandlitz, het meer ten noordoosten van Berlijn waar ooit partijbaas Erich Honecker zijn buitenverblijf had. Nu staan er schitterend gerestaureerde huizen pal aan het water.

Het bleken stuk voor stuk goede investeringen, al is de waardestijging de afgelopen jaren niet in verhouding tot wat elders in de grote Europese steden is gebeurd. Voor de prijs van een uitgebouwde bezemkast in Londen heeft men in Berlijn een topappartement van meer dan 200 vierkante meter. De oude Jugendstil-villa's aan de zuidwestkant van Berlijn zijn nu stuk voor stuk opgekocht door projectontwikkelaars die de villa's verbouwen tot appartementen en vervolgens doorverkopen. Voor prijzen tussen de 300.000 en 700.000 euro zijn er wooneenheden te koop en te huur die in geen enkele verhouding staan tot de vergelijkbare doorzonwoningen in Nederland.

Ze bieden nostalgie, oude details en niet te vergeten een brede blik op water en bos. Berlijn is niet onder één noemer te vatten, alleen al omdat het twintig keer groter is dan Amsterdam, de verschillende wijken zijn ongeveer even groot als Amsterdam en hebben elk hun eigen karakter. Van de nog altijd trieste DDR-betonkazernes in noordoost (Pankow, Weissensee) en oost loopt het palet naar rustieke groene wijken in uiterst zuidoost (Köpenick) en noordwest (Frohnau) tot Jugendstil in Schöneberg, Charlottenburg en Steglitz in het westen en zuiden.

Omdat Berlijn jarenlang een uithoek is geweest en pas de laatste jaren met de komst van de regering is opgewaardeerd tot 'wereldstad' liggen de prijzen nog verrassend laag en dat blijft ook nog even zo. Een mooi appartement in Berlin-Mitte doet gemiddeld 3000 euro per vierkante meter, in de periferie komt men met 1300 euro de vierkante meter al riant uit de voeten. Dat betekent dat voor prijzen tussen de 200.000 en 400.000 euro uitstekende woningen of huizen te koop zijn. Voor de werkelijk mooie woningen en appartementen in zuidwest en in Potsdam aan het water gaan prijzen van 3000 tot 4000 euro de vierkante meter, dat betekent nog altijd dat een superappartement aan het water waar niets meer te wensen is tussen de 500.000 en 900.000 euro kost. Voor boven het miljoen komt men al heel riant terecht, een heel oude villa met een paar duizend meter grond kost 1,5 à 2 miljoen euro.

Bosgrond

Makelaars verwachten dat de prijzen de komende tijd stabiel blijven of nog dalen, mensen met redelijke tot goede inkomens trekken buiten Berlijn de deelstaat Brandenburg in waar voor nog minder geld riante stukken bosgrond te koop zijn waar men naar hartelust mag bouwen. Ruimte is er nog genoeg. Dat betekent dat in voormalig West-Berlijn de woningen nu even duur zijn als voor de val van de Muur in 1989, in Oost-Berlijn evenveel als begin jaren negentig toen na de val van de Muur de grote speculatiegolf begon. Wie begin jaren negentig een woning kocht in Berlijn, kan die nu alleen maar met verlies verkopen, een unieke situatie in Europa. En dan nog doen de banken moeilijk over de financiering. De bezuinigingen in Duitsland, die de gezinsinkomens zwaar belasten en de werkgelegenheid onzeker maken, hebben zowel kopers als financiers terughoudend gemaakt.