De Vlaamse Regering heeft op voorstel van minister Jo Vandeurzen 200.000 euro vrijgemaakt voor een begeleidingstraject van vijf pilootprojecten die vernieuwend zijn op het vlak van zorg, architectuur en ruimtelijke ontwikkeling. De pilootprojecten moeten grensverleggend zijn voor de toekomstige woonzorgmodellen. De projecten kunnen nog tot 23 november ingediend worden.
Vlaanderen vergrijst de komende decennia in ijltempo. Het gezicht van onze samenleving verandert drastisch. Vandaag telt Vlaanderen 1.175.875 personen van 65 jaar of ouder. Tegen 2020 zullen zij met ruim 200.000 meer zijn. Er zullen niet alleen meer, maar vooral andere ouderen zijn met meer en andere behoeften aan wonen en zorg. Deze behoeften vragen nieuwe en vernieuwende antwoorden.
Vlaams minister Jo Vandeurzen en Vlaams Bouwmeester Peter Swinnen vragen daarom mee na te denken over hoe we deze uitdagingen vormgeven en hoe zorgverlening een volwaardige plaats kan innemen in onze omgeving . “Er is immers maar voldoende ruimte voor zorg, als we voldoende zorg dragen voor de ruimte”, vindt minister Vandeurzen.
Creatieve woonzorgmodellen
Met deze oproep kijken Jo Vandeurzen en Peter Swinnen vooruit en anticiperen ze op de toenemende behoefte aan woon- en zorgondersteuning voor ouderen en op de problematiek van de beperkte ruimte die hiervoor beschikbaar is. De oplossing ligt niet in het voorzien van extra ruimte, maar in de ontwikkeling van woonzorgmodellen die creatief, innoverend en doordacht omgaan met die ruimte. “Zo wordt ‘zorgen voor’ een logisch onderdeel van het leven en niet afgeschermd van de samenleving”, aldus Peter Swinnen.
Vlaanderen vergrijst de komende decennia. Meer ouderen, meer mensen met nood aan zorg- en dienstverlening, maar ook en vooral ouderen met veranderende woon- en leefwensen. Noden en wensen die we moeten realiseren op een beperkte ruimte. Vlaams minister Jo Vandeurzen en Vlaams Bouwmeester Peter Swinnen vragen dan ook om mee na te denken over hoe we deze uitdagingen in de toekomst vormgeven en lanceren daarvoor een projectoproep voor vijf pilootprojecten met nieuwe ruimtelijke concepten voor zorg. Deze projecten hebben de ambitie innoverend te zijn op het vlak van zorg, architectuur en ruimtelijke ontwikkeling.
Context
Vandaag telt Vlaanderen 1.175.875 personen van 65 jaar of ouder. Tegen 2020 zal Vlaanderen ruim 200.000 extra 65-plussers tellen, waarvan 50.000 ouder dan 85 jaar. Tegen 2050 zal dit aantal gestegen zijn tot 750.000 65-plussers, waarvan bijna 300.000 85-plussers, een verdriedubbeling ten opzichte van vandaag. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) voorspelt een nood aan ongeveer 20.000 extra woongelegenheden in woonzorgcentra tegen 2025, of 1.500 bijkomende woongelegenheden per jaar. Een ontzaglijke opgave. Deze exponentiële behoefte aan bijkomende en meer aangepaste woon- en zorgondersteuning vraagt duidelijke keuzes voor de toekomst.
Zorgzame ruimte
Er is nood aan projecten die nieuwe ideeën, modellen en oplossingen aanreiken die naast innoverend in de zorg-, hulp- en dienstverlening ook een fundamentele meerwaarde bieden op vlak van de architectuur en de inrichting en organisatie van onze ruimtelijke omgeving. De ambitie is dat we komen tot projecten die zorgverlening een volwaardige plaats geven in onze samenleving, in onze ruimtelijke omgeving. Begrippen die hierbij een rol spelen zijn onder meer extramuralisering, community care, empowerment en vraagsturing. De samenleving neemt zelf verantwoordelijkheid op voor een stuk van de zorg. Hoe richten we onze omgeving zo in dat iedereen kan deelnemen aan de samenleving op een manier die elkeen zelf in de hand heeft?
Al doende geleerd
De focus van deze projecten ligt echter evenzeer bij het ontwikkelingsproces als bij de realisatie ervan. Met de ontwikkeling en realisatie wordt ook de administratieve en juridische context afgetoetst en wordt de basis gelegd voor een bestuurskundige optimalisatie. Concreet betekent dit dat de voorbeeldprojecten ervaringen zullen opleveren die het mogelijk maken de bestaande regels, werkwijzen en doorlooptijden kritisch te evalueren. Inzicht in het proces, de aangewende middelen en de betrokken deskundigheden moeten de toegankelijkheid voor het opzetten van dergelijke maatschappelijk ambitieuze projecten vergroten en de slaagkansen ervan doen toenemen. Finaal moet de 'maatschappelijke return on investment' het doorslaggevend argument zijn om verder te bouwen.
Ambitieuze initiatiefnemers
Voor de realisatie van deze pilootprojecten wordt binnen de sector van de ouderen- en thuiszorg gezocht naar initiatiefnemers in Vlaanderen of Brussel. De oproep richt zich naar zorgprojecten die op korte en lange termijn een duidelijke meerwaarde kunnen genereren voor de sociaal-ruimtelijke context waar ze aan toegevoegd worden, voor initiatiefnemers met een vernieuwende langetermijnvisie op het vlak van zorgconcepten en op het vlak van architectuur en ruimtelijke invulling. Zowel grootschalige als kleinschalige projecten kunnen worden ingediend door iedereen die gerechtigd is om een voorafgaande vergunning voor de exploitatie van een ouderen- of een thuiszorgvoorziening aan te vragen.
Intensief begeleidingstraject en optimaal projectverloop
Voor de pilootprojecten wordt een intensief begeleidingstraject opgezet en zullen er projectteams worden gevormd waar specifieke deskundigheden aan worden toegevoegd. In deze projectteams zal de initiatiefnemer, afhankelijk van de context van het project, worden bijgestaan door bijvoorbeeld deskundigen op vlak van zorg, architectuur, stedenbouw, landschap, duurzaamheid,…. Met deze begeleiding wordt gestreefd naar een optimaal procesverloop met vijf voorbeeldprojecten als resultaat.
Meer informatie op www.pilootprojectenzorg.be
- Bouw & Wonen Partners:
