De milieu-afdruk van gebouwen is verontrustend groot
Meer dan 25% van de CO2-emissies uit verbranding in België is afkomstig van woningen en andere gebouwen. De bouwsector staat zo op de tweede plaats wat de uitstoot betreft, na de industrie en voor het vervoer. Bovendien zijn de emissies afkomstig van gebouwen tussen 1990 en 2005 blijven toenemen (+17%), terwijl zij in de industrie afnamen. Oorzaak hiervoor is de slechte energieprestatie van het woningbestand: 1,35 miljoen woningen hebben geen dakisolatie en maar 1/3 van de woningen is volledig voorzien van dubbel glas.
In dit verband meet men gemakkelijk wat voor potentieel aan vermindering van CO2-uitstoot woningen en andere gebouwen bieden.
De deadlines komen dichterbij
Bij ongewijzigd beleid zal België de doelstellingen inzake vermindering van de broeikasgasemissies niet kunnen halen. Het gaat dan zowel om de doelstellingen opgelegd door het Kyotoprotocol (-7,5% in 2012 ten opzichte van 1990) als om die uit het nieuwe Klimaatplan van de Europese Unie (-15% in 2020, ook weer ten opzichte van 1990).
Een nieuwe strategie voor het verkleinen van de milieu-afdruk van gebouwen is dan ook noodzakelijk. Voorrang moet worden gegeven aan het energie-efficiënter maken van bestaande gebouwen door dakisolatie, het plaatsen van dubbel hoogrendementsglas en het vervangen van verwarmingsketels. Deze fase is prioritair want het potentieel aan besparingen door de vermindering van CO2-emissies is proportioneel veel groter wanneer je bestaande gebouwen energiezuiniger maakt dan bij nieuwbouw. Nadien zal de energieprestatie van nieuwe gebouwen en woningen die ingrijpend gerenoveerd worden moeten worden verhoogd.
Kansen voor milieu en economie
Bestaande woningen energiezuiniger maken, is een echte uitdaging omdat het aantal woningen waarin een ingreep nodig is, hoog ligt. Het is tegelijk een noodzaak voor het milieu en een kans voor de economie.
Als men de helft van het woningbestand tegen 2020 volgens de regels van de kunst isoleert, zal men erin slagen tegen 2020 de CO2-uitstoot afkomstig van gebouwen met 15% te verminderen. Tijdens dezelfde periode zullen er dan meer dan 20.000 banen gecreëerd zijn. Eén derde daarvan op de bouwplaatsen. Bovendien zal men tegen dan een groei van 3% in de bouw en van 0,5% in de hele economie gegenereerd hebben.
Resultaten van een enquête bij de aannemers
De enquête die de Confederatie onder haar leden heeft gehouden, wijst duidelijk op een versnelling van de groei van duurzame bouwactiviteiten bij de werken die bij de aannemersbedrijven worden besteld sinds 2003. Meer in het bijzonder in het segment van de nieuwe woningen en de installatiewerken.
70% van de bouwbedrijven is al op de een of andere manier betrokken bij duurzaam bouwen. Het gaat dan in hoofdzaak om versterkte thermische isolatie en de installatie van energiezuinige uitrustingen. De aannemersbedrijven bereiden zich voor op een sterke ontwikkeling van de vraag in de toekomst naar dezelfde isolatie- en installatie-activiteiten, maar ook naar het installeren van uitrustingen voor alternatieve energiebronnen.
De aannemers weten dat zij bij duurzaam bouwen een rol moeten spelen: niet enkel voor het uitvoeren van de werken, maar ook om bouwopdrachtgevers te adviseren. Zij vestigen de aandacht op de volgende punten:
- De bouwopdrachtgever is onvoldoende op de hoogte en wanneer hij geïnformeerd is, blijkt dat niet altijd correct gebeurd te zijn. We moeten hem een totaaloplossing bieden. Daarvoor kunnen we onder andere de resultaten van een energieaudit als uitgangspunt nemen.
- Aannemers, architecten en studiebureaus moeten zich bijscholen om op de hoogte blijven van de zich ontwikkelende technieken, zij moeten elkaar inlichten en samenwerken vanaf de start van een duurzaam bouwproject.
- Specifieke opleidingen moeten worden georganiseerd voor de werknemers van de aannemersbedrijven.
- Het beheersen van de kosten van duurzaam bouwen is van wezenlijk belang. Men moet de bouwopdrachtgever helpen met premies en fiscale stimuli.
Het succes van de strategie om de CO2-emissies van gebouwen te verminderen, zal afhangen van de financiële stimuleringsmaatregelen waarop de gezinnen een beroep kunnen doen. Alle mogelijke denksporen moeten worden onderzocht. Bijvoorbeeld de fiscale aftrek over verschillende jaren voor dure investeringen, het verhogen van de belastingvermindering, het toepassen van derdebetalerssystemen of systemen waarbij een derde de investering doet, het veralgemenen van het verlaagde BTW-tarief voor slopen-heropbouw, BTW-vrijstelling op bepaalde energiebesparende werken, enz.
