Een Europese Richtlijn, EPBD genoemd, verplicht de Europese lidstaten om vanaf 2006 energieprestatie-eisen op te leggen aan nieuwbouw en ingrijpende energetische renovaties. In Vlaanderen wordt de energieprestatie opgevolgd door het E-peil: hoe lager het E-peil, hoe beter de energieprestatie. Vlaanderen is in 2006 gestart met een E-peileis van E100. Stapsgewijs is deze eis aangescherpt tot E30 voor nieuwbouwwoningen waarvoor de omgevingsvergunning wordt aangevraagd vanaf 2021. Het energieprestatieniveau E30 betekent voor Vlaanderen het BEN-niveau (Bijna EnergieNeutraal) dat door de Europese Commissie wordt opgelegd.
Uit de recentste cijfers van het VEKA blijkt dat een nieuwbouwwoning met een omgevingsvergunningsaanvraag in 2019 gemiddeld een E-peil van E16 behaalt. Ook een ingrijpende energetische renovatie scoort goed met een gemiddeld E-peil van E53, en doet daarmee beter dan de langetermijndoelstelling voor bestaande gebouwen (E60). Deze goede energieprestaties bereiken we door een doorgedreven isolatie en luchtdichtheid, een energiezuinig ventilatiesysteem en door in te zetten op hernieuwbare energiebronnen, via zonnepanelen en warmtepompen.
In het rapport ‘Ready for carbon neutral by 2050? Assessing ambition levels in new building standards across the EU’ van 17 januari 2022, vergelijkt BPIE de BEN-standaard in 6 Europese regio’s. Het onafhankelijk Europees studiecentrum besluit dat in Vlaanderen de E-peileisen ambitieus zijn en de toepassing van hernieuwbare energie sterk wordt aangemoedigd. Daarnaast krijgt Vlaanderen een pluim voor haar ambitieus plan voor de uitfasering van fossiele brandstoffen, specifiek gericht op gebouwen.
De cijfers van het VEKA tonen dat de Vlaamse bouwers en verbouwers het bovendien nog beter doen dan deze ambitieuze eisen. Sinds 2021 moet iedereen BEN (Bijna EnergieNeutraal) bouwen, dus met een E-peil van maximaal E30. De nieuwbouwprojecten met een omgevingsvergunningsaanvraag van 2019 komen op gemiddeld E16 uit. Dat is 14 E-peilpunten beter dan het BEN-niveau. Nieuwbouwprojecten bij de start van de EPB-regelgeving, dus met omgevingsvergunningsaanvragen in 2006, behaalden gemiddeld nog een E-peil van E88.
Voor aanvraagjaar 2019 is 90% BEN en bijna 70% behaalt E20 of lager. De kaap van 50.000 BEN-woningen is overschreden.
Ook bij ingrijpende energetische renovaties doen Vlamingen het beter dan wat de regelgeving oplegt: 1 op 3 van de renovaties is een ingrijpende energetische renovatie en ze behalen voor aanvraagjaar 2019 gemiddeld E53, terwijl de eis toen E90 was.
Sinds 2014 is bij nieuwbouw een minimumaandeel aan hernieuwbare energie verplicht, of moet men voldoen aan een 10% strengere E-peileis. 95% van de bouwheren kiest voor hernieuwbare energie en niet voor het alternatief met de strengere E-peileis.
Uit de cijfers van het VEKA blijkt dat zonnepanelen de meest populaire techniek is om dat minimumaandeel in te vullen. In 93% van de recente nieuwbouwwoningen (omgevingsvergunningsaanvragen 2019) plaatste men zonnepanelen. In 28% van deze recente nieuwbouwwoningen plaatsten de bouwheren een warmtepomp. De warmtepomp geraakt duidelijk meer en meer ingeburgerd in de Vlaamse nieuwbouw. Voor omgevingsvergunningsaanvragen van 2017 bedraagt dit aandeel nog maar 20%.
In 68% van de gevallen gaat het dan om een lucht-water-warmtepomp (herkenbaar aan een ‘airco-unit’ die buiten staat) en in 27% van de gevallen is voor een geothermische warmtepomp (met een grondboring) gekozen.
Technieken op hernieuwbare energie, zoals zonnepanelen en een warmtepomp zorgen samen met een goed geïsoleerde en lichtdichte schil, mee voor een laag E-peil.
"De Vlaming is geboren met de baksteen in de maag. Nu is het zaak om zoveel mogelijk mensen aan het isoleren te krijgen. Want de goedkoopste energie is diegene die je niet verbruikt. De huidige energiecrisis maakt dat eens te meer duidelijk. Met de Vlaamse regering willen we bouwers en verbouwers dan ook maximaal ondersteunen om warmteverlies tegen te gaan. Een strategie waarvoor heel Europa onze richting uitkijkt. Ik nodig iedereen uit om een kijkje te nemen op 'mijnverbouwpremie.be' en zijn of haar premie te berekenen", zegt Vlaams minister van Energie Zuhal Demir.
Meer resultaten uit de ingediende EPB-aangiften vindt u in de Energiekaart: Energiesparen
