"Het gedenkteken voor hen die door de nazi's werden vermoord, krijgt de vorm van een pad langs hun namen", vertelt Libeskind. "Naast het bestaande Auschwitz-monument krijgt een nieuwe ruimte vorm door middel van reeksen oplopende en aflopende muren. In de ruimtes die ontstaan door deze schuin gesneden vlakken, blijven glimpen van een veranderende horizon zichtbaar, terwijl hier de duizenden namen kunnen worden gelezen. Het is de herinnering aan deze namen die betekenis geeft aan dit pad waarop, omringd door groen en grenzend aan het water, de stemmen van de stilte te horen zullen zijn."
Inpassing in het park
Het ontwerp voor het monument houdt rekening met de bestaande situatie. Het is ontworpen rondom verschillende monumentale bomen op gepaste afstand van het Spiegelmonument van Jan Wolkers, dat zelfstandig blijft bestaan. Een groen veld naast dit monument zal worden vrijgemaakt om het bestaande en nieuwe monument te verbinden. Een langgerekte stenen bank biedt ruimte voor rust en contemplatie."Dit is een unieke kans om Jan Wolkers' Auschwitz-monument op een betekenisvolle manier op te nemen in een nieuw geheel", stelt Libeskind in zijn toelichting bij het ontwerp. "Waar het bestaande monument voor de jaarlijkse Auschwitz-herdenking wordt gebruikt, zal het Namenmonument een plek bieden voor zowel de collectieve als de individuele herdenking van alle Nederlandse Holocaustslachtoffers."
Opeenvolgende ruimtes
Een opening tussen de op- en aflopende wanden links achter het Spiegelmonument biedt toegang tot het Namenmonument. Daar draagt een iets verhoogd plateau één van de monumentale populieren die hier al vele jaren staat. Een looppad aan de linkerkant voert naar beneden. Het 'Pad van Licht' loopt verder tussen de aflopende en oplopende muren, over een in hoogte variërend grondvlak. De bezoeker volgt zo een weg door een serie van opeenvolgende ruimtes, die hem steeds verder weg voeren van het dagelijkse leven. De omringende bomen bieden daarbij een visuele achtergrond en oriëntatie.De namen worden in de betonnen muren gegraveerd op hoogtes die voor de gemiddelde persoon zichtbaar zijn. Door de variërende hoogte van de muren en het in hoogte variërende maaiveld, zal elke naam een individuele, gedenkwaardige plek krijgen. Een lijn van lampen loopt parallel aan de muren en verlicht deze na zonsondergang. Tussen de muren en de lichtlijn biedt een strook natuursteen ruimte om bloemen te leggen of kaarsen te branden.
Lopend langs het platform met de tweede populier, bereikt de bezoeker de uitgang aan de Nieuwe Herengracht. Natuurlijk is het ook mogelijk om aan deze kant binnen te komen, in dat geval zal de bezoeker het Namenmonument verlaten via de centrale groene ruimte van het park.
Nederlands Auschwitz Comité
Het Holocaust Namenmonument Nederland is een initiatief van het Nederlands Auschwitz Comité. Op het monument komen alle 102.000 Nederlandse slachtoffers van de Holocaust die nooit een graf kregen met naam, geboortedatum en leeftijd bij overlijden te staan. Voor nabestaanden vormt het monument een plaats waar zij hun vermoorde familieleden kunnen herdenken. Daarnaast laat het monument huidige en toekomstige generaties zien waar de waanzin van racisme en discriminatie uiteindelijk toe kan leiden.
beoogde locatie van het Holocaust Namenmonument: Wertheimpark Amsterdam
© foto: Dirk Spits
Het gemeentebestuur van Amsterdam heeft inmiddels ingestemd met de plaatsing van het Holocaust Namenmonument Nederland in het Wertheimpark in Amsterdam. Bij het stadsdeel Centrum loopt nu een inspraakprocedure, waarin op 17 juni een besluit wordt verwacht. Het monument wordt voor een belangrijk deel gefinancierd door het publiek de mogelijkheid te bieden namen te adopteren. Namen adopteren of op een andere manier steunen kan via de website www.namenmonument.nl.
