Corporaties bereiken grens van 100 miljard euro aan geborgde leningen

Nederlandse woningcorporaties hebben een historische grens bereikt: de gezamenlijke leningen bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) bedragen nu meer dan 100 miljard euro. Deze mijlpaal weerspiegelt de forse investeringen die de sector de afgelopen jaren deed in nieuwbouw, verduurzaming, woningverbetering en leefbare buurten. De investeringsgolf komt voort uit de Nationale Prestatieafspraken (NPA) 2025-2035, waarmee corporaties actief bijdragen aan het terugdringen van de woningnood.

Grootschalige inzet voor betaalbaar wonen

Na een periode van dalende leenactiviteit tussen 2013 en 2019 zit de groei er weer stevig in. Uit de Aedes-forecast blijkt dat corporaties hun investeringen de komende jaren verder willen opschalen. Vanaf 2029 willen ze jaarlijks zo'n 30.000 woningen realiseren, in lijn met de NPA-afspraken. Volgens Aedes-voorzitter Liesbeth Spies tonen de 100 miljard euro aan geborgde leningen aan dat corporaties hun beloftes waarmaken: "Ze investeren volop in betaalbare en duurzame woningen en bouwen aan gemeenschappen waar mensen zich thuis voelen."

Totale door WSW geborgde leningenportefeuille corporaties in miljarden. Bron: WSW

Financiële uitdagingen voor de toekomst

Corporaties hebben grote ambities, maar tegelijkertijd groeit de zorg over de financiële houdbaarheid op de langere termijn. Om de NPA-ambities te blijven realiseren, moet de leningenportefeuille van corporaties de komende jaren met tientallen miljarden verder groeien. Dat zet de investeringscapaciteit van de sector onvermijdelijk onder druk. Voor sommige corporaties zelfs al in de komende jaren. Dit vraagt om structurele maatregelen van het Rijk om de financiële positie van corporaties op peil te houden.

1,5 miljard winstbelasting

Aan 2 fiscale regelingen zijn corporaties steeds meer geld kwijt: de vennootschapsbelasting (Vpb) en de Europese renteaftrekbeperking (ATAD). De komende jaren loopt de Vpb op naar zo'n 1,5 miljard per jaar, mede omdat het grootste deel van de rente op leningen niet langer aftrekbaar is door ATAD. Omdat corporaties alle nieuwbouw en een groot deel van de verduurzaming financieren met leningen, zorgt dit voor een stijgende rentelast die niet aftrekbaar is. In de praktijk werkt ATAD hierdoor als een boete op de investeringen, die corporaties doen zoals ze afgesproken hebben.

Nieuw kabinet: maak afspraken over snel afschaffen winstbelasting corporaties

'Corporaties worden via ATAD gestraft voor het doen van broodnodige volkshuisvestelijke investeringen, terwijl ze simpelweg niet anders kunnen dan het benodigde geld te lenen. En hoewel corporaties geen winst mogen maken, moeten ze wel winstbelasting afdragen. Geld dat wordt opgebracht door sociale huurders moet niet naar de Rijksschatkist vloeien, maar geïnvesteerd worden in nieuwe sociale huurwoningen en fijne wijken,' benadrukt Spies. 'Maak de komende kabinetsperiode afspraken over het afschaffen van de Vpb voor corporaties.'

Volkshuisvestelijke prestaties lokaal gerealiseerd dankzij landelijke borgingsstelsel

De mijlpaal van € 100 miljard wordt symbolisch bereikt met een lening van HEEMwonen uit Kerkrade. Vrijdag 31 oktober vond in Parkstad Limburg een bijeenkomst plaats waarbij WSW, Aedes, gemeenten, provincie en andere partners stilstaan bij dit bijzondere moment. Het onderstreept dat volkshuisvestelijke prestaties lokaal worden gerealiseerd -in buurten waar corporaties samen met bewoners en partners werken aan sterke gemeenschappen- op het landelijke fundament dat het Waarborgfonds Sociale Woningbouw biedt.