De bouwbarometer van de Vlaamse bouwkmo’s blijft in het rood. Hij stijgt in het vierde kwartaal heel licht maar blijft zo op een laag niveau hangen. De bedrijfsleiders van de kleine en middelgrote bouwondernemingen die de conjunctuur pessimistisch inschatten zijn met meer dan diegenen die wel vertrouwen hebben. Zie bijgevoegde grafiek
2016 scoort met een gemiddelde van 98,2 iets beter dan de voorgaande vier jaren. Het is van 2008 geleden – de algemene financiële en economische crisis begon in de tweede jaarhelft – dat het jaargemiddelde nog boven 100,0 uitsteeg. Zie bijgevoegde grafiek
32% van de Vlaamse bouwkmo’s heeft nu meer werk dan in het vorige kwartaal. 19% heeft er minder. Dat is aanzienlijk beter dan verwacht. In het vorige kwartaal dacht slechts 16% meer werk te hebben. Voor de eerstvolgende maanden verwacht 22% een (verdere) stijging in het werkvolume terwijl 19% zich minder opdrachten ziet uitvoeren.
Net zoals de vorige keer is de situatie op langere termijn minder zeker. De orderboekjes zijn immers minder ver in de tijd gevuld. Als de opdrachten geleidelijk aan blijven komen, is dit geen ramp. Het geeft wel aan dat de klanten minder ver vooruit plannen en/of minder geduld hebben. Wie een schrijnwerker, schilder of installateur contacteert voor het laten uitvoeren van een werk, wil dat deze er ook snel aan begint.
De prijzen die de aannemers voor hun werk kunnen aanrekenen, zijn gedaald, zegt 28%. De andere zien hierin geen verandering. 27% verwacht een verdere daling in de komende maanden. 11% denkt dat de prijzen zullen verbeteren in 2017. Slechts 47% van de bouwbedrijven kan met winstgevende prijzen werken. 2% draait met verlies. De harde concurrentie is de grote schuldige. 4 op 10 spreekt van een verzwaring. Vooral de concurrentie van en met buitenlandse zelfstandigen en onderaannemers doet pijn.
De bouw kampt daarnaast met een hoog aantal slechte betalers (29% spreekt van een toename) wat de winstgevendheid extra onder druk zet.
De werkgelegenheid in de bouwsector daalt niet meer zo spectaculair als in de voorbije maanden en jaren maar ze neemt nog eerder af dan dat ze toeneemt. Ten opzichte van het vorige kwartaal werkt vandaag 13% van de ondervraagde bouwbedrijven met meer personeel, 12% met minder. 12% verwacht binnenkort extra aan te werven. 16% zegt minder werknemers in dienst te zullen hebben.
De 13.000 jobs die in de voorbije vijf jaar verloren gingen in de Vlaamse bouwsector, komen niet meer terug. Hun vroegere werk wordt nu uitgevoerd door goedkope buitenlandse onderaannemers en zelfstandigen.
De jaarwisseling is altijd een goed moment om even terug te blikken en vooruit te kijken. 47% van de ondervraagde bouwondernemers evalueert 2016 als een positief jaar op economisch vlak voor zichzelf. 20% denkt er eerder negatief op terug. De verwachtingen voor 2017 zijn beter. 16% denkt dat dit jaar op economisch vlak eerder negatief zal worden. De anderen zien het neutraal of echt positief in.
