De bouwbedrijven betwijfelen dat het systeem van de elektronische aanwezigheidsregistratie de sociale dumping effectief zal kunnen aanpakken. Controles zullen door de inspectie vanaf 1 april nog altijd op dezelfde wijze als vandaag moeten gebeuren: door naar de werven te gaan en de fraudeurs ter plaatse te klissen. Want een fraudeur zal zichzelf en zijn mensen uiteraard niet of op onvolledige wijze registreren. De registratie is bovendien een bijkomende zware administratieve verplichting voor de bouwbedrijven en dit zonder dat er een andere verplichting wegvalt. De kleine vereenvoudiging van de “aangifte van werken” weegt hier niet tegen op. Daarenboven zijn er nog veel te veel onduidelijkheden en praktische bezwaren. Wat met onvoorziene wijzigingen in de personeelsbezetting op een werf, wat doe je als je onverwachts naar een andere werf moet, … De overheid creëert hiermee een bijkomend concurrentieel nadeel voor de bonafide bedrijven ten aanzien van de malafide, die alle - en dus ongetwijfeld ook deze - regels aan hun laars lappen.
De lastenverlaging op overuren die gegeven wordt ter compensatie van de nieuwe verplichte registratie is te beperkt en vooral te onduidelijk. Wat met bedrijven die af en toe of slechts één maal geconfronteerd worden met werven waarop ze zich elektronisch moeten registreren? Wat met de collega’s die in het atelier werken? ... Allemaal vragen waarop het antwoord (nog) ontbreekt.
Gelukkig zijn de boetes voor het niet naleven van de registratieverplichting uitgesteld tot 1 oktober en zitten we tot dan in een soort van testfase. Bouwunie wil een grondige evaluatie waarbij dan duidelijk zou moeten blijken dat de aanwezigheidsregistratie loont, dat er bijvoorbeeld effectief meer bedrijven die zich bezondigen aan sociale dumping gevat worden én hun verderfelijke praktijken moeten stoppen. Bij een negatieve evaluatie zal Bouwunie pleiten voor de afschaffing van de elektronische aanwezigheidsregistratie.
De elektronische aanwezigheidsregistratie is de verplichting om de aanwezigheid van alle personen op een bouwplaats te registreren bij de overheid, vóór aanvang van de werken. Op een paar uitzonderingen na geldt de verplichting voor elke nieuwe bouwplaats waarvan de totale factuur hoger ligt dan 800.000 euro exclusief btw. Ze slaat op de registratie van iedereen die deelneemt aan de werkzaamheden op de werf, zowel werknemers als zelfstandigen, hoofd- en onderaannemers, uitzendkrachten, leerlingen-stagiairs, architecten, veiligheidscoördinatoren … Ze moet vooraf gebeuren, ter plaatse of vanop afstand, via de RSZ-website. Aan het niet vervullen van de aanwezigheidsregistratieverplichting zijn vanaf 1 oktober 2014 zware boetes verbonden. Tot dan spreken we dus over een overgangsperiode, test- of proefperiode.
