Batibouw 2019: Baksteen in de maag wordt groener

De helft van de Belgen ziet het als hun individuele verantwoordelijkheid om hun woonsituatie aan te passen aan de klimaatproblematiek, en 4 op de 10 vindt dat iedereen wat kleiner moet gaan wonen. Dat blijkt uit een representatief onderzoek van iVox in het kader van Batibouw⁽¹⁾, dat donderdagochtend de deuren opende voor professionals uit de sector. Vanaf zaterdag 23 februari tot en met zondag 3 maart is ook het grote publiek welkom in Brussels Expo.

Ecologisch wonen, graag

55 procent van de Belgen is ervan overtuigd dat er door de klimaatverandering in de nabije toekomst veranderingen in hun woning nodig zullen zijn. Hetzelfde percentage heeft erop toegezien dat hun woning na het (ver)bouwen zo milieuvriendelijk en energiezuinig mogelijk was. 1 op 3 vindt het onverantwoord om nog een nieuwbouwwoning te bouwen. Van de groep (ver)bouwers zegt zelfs 1 op de 3 dat duurzame en energiezuinige materialen een must zijn, ongeacht de prijs (31%) of het uitzicht (33%). De belangrijkste reden voor een milieuvriendelijke of energiezuinige woning is het financieel voordeel van een klein energieverbruik. 39% noemt dit dé belangrijkste reden en 74% zet dit in hun top drie. Twee op de drie zetten ook in de top drie dat de woning hierdoor gezonder en meer comfortabel is om in te wonen.

Toch lijken vaak eerder de financiële dan ecologische motieven door te wegen. 2 op de 3 Belgen die niet ecologisch hebben gebouwd, zeggen dat ze dit te duur vonden. Bovendien zeggen 4 op de 10 Belgen interesse te hebben in duurzame bouwmanieren, maar niet als dit de prijs van hun woning doet stijgen of als het er minder mooi uitziet. Bij de vraag waarom de (ver)bouwers er niet op hebben toegezien dat hun woning zo milieuvriendelijk mogelijk werd, zegt 6 op de 10, naast de hoge prijs, dat ze er gewoon niet aan dachten. 4 op de 10 zegt dat hun architect hen dit nooit heeft aangeraden.

“We zijn blij te vernemen dat de helft van de Belgen al rekening houdt met het klimaat wanneer ze bouwen of verbouwen. Maar dat wil natuurlijk zeggen dat er nog 50 procent te overtuigen valt. En daarvan zijn wij ons als beursorganisator zeker van bewust. Twee van de thema’s op Batibouw dit jaar hebben te maken met het klimaat”, vertelt Jan Jughmans, woordvoerder van de beurs. “Met het thema Smart Building lichten we enkele slimme en ecologische bouwtrends toe. De circulaire economie, die ook op de bouwsector een impact heeft, is hiervan een mooi voorbeeld. Verder spelen we met het thema New Way of Living in op de veranderende manier van wonen, waaraan we niet meer ontsnappen door het mobiliteitsprobleem, het gebrek aan ruimte en de toenemende kosten om te wonen en te leven”, voegt Jughmans toe.

Naast de consument, ook de bouwsector klimaatbewust

De bouwsector zelf neemt haar verantwoordelijkheden en stelt een aantal maatregelen voor die de energie-uitstoot van huizen en gebouwen duurzamer moeten maken. Een van die maatregelen is een ambitieuzere renovatienorm van 2,5 procent van de bestaande woningen in plaats van de 0,6 procent die nu wordt gerenoveerd. Daarnaast zou de digitalisering van de sector ervoor zorgen dat de bouwkost kan dalen. De consument die bouwt zou daardoor 10 à 15 procent minder kosten hebben⁽²⁾.

De klimaatkwestie wordt op de beurs uitgebreid besproken tijdens een debat over de ecologische impact van de bouwsector, dat plaatsvindt op donderdag 21 februari om 14 uur. Enkele panelleden, onder wie Leo Van Broeck, Vlaams Bouwmeester, Marc Dillen, directeur van de Confederatie Bouw en enkele architecten, aannemers en onderzoekers buigen zich over enkele pertinente vragen. Leo Van Broeck zegt hierover: “Ons klimaatprobleem gaat niet in de eerste plaats over CO2 of energie, maar over ruimtelijke ordening. Klimaat en ruimtelijke ordening moeten dringend gekoppeld worden. Steden én dorpen moeten naar dichtheden van zowat honderd woningen per hectare. Vlaanderen kan nooit zijn klimaatdoelstellingen halen als er niet dringend ingezet wordt op meer stad én meer dorp.”⁽³⁾

Omdat ecologische impact zo’n ruim begrip is, zal het debat opgesplitst worden in drie grote delen: ruimte, energie en materialen. Bij elk thema krijgt het publiek de kans om interactief aan het debat deel te nemen. Via de smartphone kan iedereen zijn mening geven over een aantal stellingen en zelf ook vragen stellen aan de panelleden.

Droomwoning vs realiteit

1 Belg op de 6 noemt zijn huidige woning zijn droomwoning, en nog eens dubbel zoveel Belgen geloven dat ze ooit in hun droomwoning zullen wonen. Voor 8 op 10 is deze woning een huis, voor 4 op 10 ligt ze het liefst op het platteland. Ondanks de extra kosten en moeite die dit met zich mee zou brengen, willen 6 op 10 liefst zelf bouwen of een nieuwbouw kopen die speciaal voor hen is gebouwd.

De droomwoning van de Belg blijft echter nog ver weg van het ecologisch ideaal: Belgen dromen van een alleenstaande woning op het platteland die warm en knus is ingericht en waarvan hij de eigenaar is. Slechts 21 procent noemt de stad een ideale omgeving voor hun droomhuis. De woning mag eenvoudig zijn, maar is liefst wel comfortabel. Het ideale huis is voor 8 op de 10 Belgen energieneutraal en heeft voor 4 op de 10 Belgen zonnepanelen. De helft van de Belgen gelooft niet dat het voor hen in de toekomst mogelijk zal zijn om in hun droomwoning te gaan wonen. 31 procent vindt dit wel een realistische mogelijkheid.

In werkelijkheid zijn momenteel 68 procent van de Belgen eigenaar van hun woning: 1 op 3 in een alleenstaande woning, 1 op 4 in een rijhuis en 14 procent in een halfopen bebouwing. 1 op 4 woont dan weer in een appartement of loft. 21 procent huurt de woning waar ze nu verblijven. 9 procent is inwonend bij vrienden, ouders of familie.

Binnen budget blijven is voor 50 procent van de Belgen echt belangrijk wanneer ze kopen en verbouwen, ook al krijgen ze dan niet alles exact zoals ze willen. We zijn op dit vlak dan ook vrij streng voor de vaklui: 2 op de 3 vindt dat de aannemer zeker niet boven budget mag gaan. Belgen die hun woning hebben gebouwd, geven aan dat ze hierbij gemiddeld 205.533 euro uitgaven, de aankoopprijs van de grond niet inbegrepen. Wie een woning kocht, betaalde hiervoor gemiddeld 241.360 euro, terwijl de verbouwers aangeven dat de kosten voor die verbouwing gemiddeld 78.633 euro was.

Belg is geen stadsmus

1 Belg op de 4 die aangeeft niet in de stad te wonen, geeft aan dat het stadsleven hem wel zou aanspreken. De belangrijkste redenen daarvoor zijn dat alles dan dichtbij is, dat er altijd iets te doen is en dat er betere aansluitingen zijn voor woon-werkverkeer. Daarentegen zeggen 6 op de 10 stadsbewoners dat het hen echt aanspreek om de stad te verlaten. 2 op de 10 zijn dit echt van plan op korte of lange termijn. Walen zouden dubbel zo vaak als Vlamingen de stad willen verlaten omwille van gezondheid of onveiligheid.

(1) Een representatief onderzoek bij 1.000 Belgen in samenwerking met iVox
(2) Confederatie Bouw - 'sector is erg belangrijke sector in het klimaatdebat' - persconferentie 6/02/2019
(3) Architectura.be - 'geen klimaatplan zonder de bouwsector'