De totale omzet in de Nederlandse architectenbranche zal in 2012 naar verwachting opnieuw dalen. Dit blijkt uit cijfers die zojuist bekend zijn geworden uit de halfjaarlijkse conjunctuurmeting onder architecten door de BNA. Deze meting geeft inzicht in de huidige orderportefeuilles van de Nederlandse bureaus en brengt de verwachtingen voor de rest van 2012 in beeld. Architectenbureaus, gedwongen door de marktomstandigheden, bezien hun rol en strategie en zoeken nieuwe markten – particulieren, herbestemming, buitenland – of initiëren zelf nieuwe projecten.
Na een licht herstel begin 2011 zijn de huidige orderportefeuilles gedaald naar het niveau van 2010: de werkvoorraad varieert van gemiddeld 3,6 maanden voor bureaus van 1 tot 5 medewerkers tot 8,9 maanden voor bureaus van 40 medewerkers of meer. Vorig jaar was dit nog respectievelijk 4,1 en 12,0 maanden. Deze verlaging is gezien de sterk gekrompen personeelsomvang extra zorgelijk, omdat dit betekent dat de totale werkhoeveelheid ten opzichte van 2008 (begin crisis) nog meer is gekrompen. Architecten zitten aan het begin van de bouwketen en de verwachte daling is daarmee indicatief voor de bouw als geheel.
De verwachtingen over de omzet en het aantal opdrachten voor de rest van 2012 zijn nog altijd niet positief. Meer dan 50% van de bureaus verwacht een lagere omzet en een kleiner aantal opdrachten, tegenover 21% die een stijging verwachten. 56% van de bureaus verwacht dit jaar het aantal medewerkers op peil te houden, 33% verwacht verder te krimpen en 11% verwacht te groeien. Al met al komt de krimp van omzet en aantal medewerkers sinds het begin van de crisis in 2008 aan het einde van dit jaar naar verwachting op ongeveer 50%.
De lagere gemiddelde werkvoorraad en omzetverwachtingen betekenen een verdere daling van het aantal opdrachten voor de architectenbranche. De toegenomen concurrentie zet het honorarium onder druk en zorgt voor een relatieve toename van de aanbestedingskosten.
De omzet uit nieuwe woningen en kantoren neemt af, terwijl gezondheidszorg en gemengde projecten stabiel blijven. De omzet uit transformatie, herontwikkeling en verduurzaming neemt toe. Projectontwikkelaars, aannemers, corporaties en overheden zijn terughoudender geworden. Particulieren en zorginstellingen doen het nog relatief goed. Deze laatste twee marktsectoren maken samen een kleine 40% uit van de omzet in de branche in zijn geheel.
Bureaus bezien daarom hun rol en strategie. Steeds vaker initiëren zij zelf nieuwe projecten tot kwaliteitsverbetering van de gebouwde omgeving. Een toenemend aantal bureaus begeeft zich op buitenlandse markten. Bij grote bureaus is de gemiddelde omzet in het buitenland gestegen naar 30%. Vooral Duitsland, België en Luxemburg en in iets mindere mate Frankrijk nemen in belang toe. Azië en Australië blijken vooral markten voor grotere bureaus.
Meer over Architectuur
- Bouw & Wonen Partners:
