Alle energie komt van boven

Als het aan Rob Claesen van R&R Systems ligt, heeft elke woning en elk gebouw straks een energiedak. ”Het is nog steeds volslagen belachelijk hoe wij met energie omgaan.”
Het dak is een energiebron, waarmee we goedkoper en milieuvriendelijker gebouwen kunnen koelen en verwarmen. Bekend is echter dat hoge investeringen en een lange terugverdientijd een echte doorbraak van het zonnepaneel in de weg staan.

“De beste basis van een nieuwe ontwikkeling ligt meestal dicht bij huis”, weet Claesen. R&R Systems ontwikkelde acht jaar geleden een vloersysteem om de mest- en ammoniakproblematiek in de veehouderij terug te dringen. Een eenvoudig systeem dat door middel van een buizenstelsel in de vloer zorgde voor een constante temperatuur in een hal. De energievloer bleek beter voor het welzijn van de kuikens, maar R&R Systems wist ook het ammoniakpercentage met liefst 50 procent terug te dringen. De terugverdientijd van vier tot zes jaar bleek acceptabel voor de veehouders. Inmiddels zijn op die manier ongeveer duizend stallen uitgevoerd en ook in de glasbouw deed het energiebesparende systeem haar intrede. Claesen: “Toen dachten we, als dit systeem in een vloer kan, moet het ook in daken kunnen. Vier jaar geleden startte de ontwikkeling van het energiedak.”

In de dakconstructie worden panelen geplaatst die zijn voorzien van energiewisselaars. Deze vangen zonne-energie op, die bijvoorbeeld in de vloer of ondergronds in een buffer wordt opgeslagen. Zo kan warmte in de zomer worden opgevangen, om in de winter te worden aangesproken. En kan de koude opslag aangewend worden om hetzelfde gebouw in de zomer te koelen. Het resultaat is dat de gebruiker voortdurend energie verdient. “We hebben het dakleer van de dakelementen gehaald en in de isolatie de buizen van de energiewisselaar aangebracht. Aan de buitenkant zie je helemaal niets van het systeem. Het daksysteem wordt ook nauwelijks zwaarder of groter en is volledig prefab in de fabriek te bouwen.” Bij woningen kan bijvoorbeeld het dak van de garage worden benut als energiedak en vervolgens vanuit de warmte- of koudeopslag via de energiewisselaar de woning verwarmen of koelen. Claesen: “Vaak zie je dat de eenvoudigste oplossingen de beste zijn, waarbij ik de ontwikkeling van de radio als voorbeeld neem. Vroeger had een radio twee knoppen, nu is een radio uitgerust met vijftig functies waarvan we de helft niet kennen en niet gebruiken.” De energieopbrengst van een dak kan tot wel 3 GJ/m2 per jaar bedragen. Het systeem is toepasbaar op zowel hellende als op vlakke daken bij nieuwbouw en renovatie. Er zijn diverse vormen van dakbedekkingen mogelijk: metaal, zink, koper of kunststof. Er is een isolatiewaarde mogelijk tot Rc= 2,5 m2K/W, waarbij het vermogen van het energiedak wordt bepaald door de energiewisselaars.

Claesen: “In de praktijk blijkt dat koelen veel meer energie kost dan het verwarmen van een gebouw. Daarom is het systeem bij uitstek geschikt voor de utiliteitsbouw. Maar ook in de woningbouw biedt het grote mogelijkheden. Het is belachelijk hoe wij met energie omgaan. We stoken een verwarmingsketel op tot 1100 graden om water van 90 graden te bereiken waar we vervolgens slechts 25 graden van nodig hebben. Met een energiedak sla je koude of warmte direct op. Economischer kan niet.”