Klanten die de factuur niet, slechts gedeeltelijk of met vertraging betalen is een oud zeer in de bouwsector omdat traditioneel aannemers eerst de werken moeten uitvoeren en daarna pas kunnen factureren. Maar dit bezorgt bouwbedrijven een serieuze last. 58% van de door Bouwunie ondervraagde bouwbedrijven ondervindt problemen bij het tijdig en/of volledig innen van betalingen bij particuliere klanten, 60% bij professionele klanten i.e. ondernemingen en 46% bij overheden en overheidsinstellingen. Bij deze laatste is de ernstgraad van de betalingsproblemen hoger dan bij bijvoorbeeld particulieren.
Redenen van niet of niet tijdig betalen
Het merendeel van de bouwbedrijven heeft er het raden naar waarom de klant zijn factuur niet of niet tijdig betaalt. 31% van de ondernemingen heeft klanten die bij navraag of aanmaning aangeven dat ze de factuur vergeten zijn. Bij 26% geeft de klant aan dat er financiële problemen zijn en bij slechts 23% is er effectief een geschil. 84% daarvan signaleert het probleem pas als de factuur al vervallen is.Impact van slechte betalers op het bedrijf
Het probleem van laattijdige betalingen of zelfs niet betalingen is de jongste jaren groter geworden, zegt 49% van de ondervraagden. 61% van de ondervraagde bouwbedrijven heeft in 2014 een bedrag moeten afboeken omwille van het niet meer kunnen invorderen van facturen. Gemiddeld verloren ze hierdoor 12.000 euro. 55% van de bouwbedrijven is al eens of meermaals geconfronteerd met een klant die failliet ging en dus de factuur niet betaalde. Gemiddeld leden ze hierdoor een verlies van 10.000 euro. Bij 44% van de ondervraagden zorgen het grote aantal of de serieuze omvang van wanbetalingen voor echte problemen zoals het niet op tijd kunnen betalen van leveranciers, onderaannemers en personeel. In combinatie met de zeer lage winstmarges die momenteel noodgedwongen gehanteerd worden in de bouwsector, maken wanbetalingen dat het voortbestaan van bedrijven, en dit geldt zeker zo voor starters, aan een zijden draadje hangt.
Willen we een competitieve bouwsector, dan moeten beide problemen dringend aangepakt worden. En Bouwunie stelt vast dat nu net de bouwsector te weinig gewapend is om een eerlijke strijd met de slechte betaler aan te gaan. Nochtans gaat het in de bouw vaak om belangrijke bedragen. Een goede bescherming van de aannemer is dus op zijn plaats.
Naar een betere bescherming tegen slechte betalers
Bouwunie vraagt daarom de wetgever om onrechtvaardige situaties weg te werken en heeft een aantal concrete voorstellen op tafel liggen. Ze denkt daarbij onder meer aan een wettelijke voorschottenregeling voor overeenkomsten. Bij het afsluiten van een aannemingscontract boven de 1.000 euro, zou de opdrachtgever automatisch een voorschot moeten betalen. Bouwunie wil ook voorkomen dat bouwheren verder springen dan hun stok lang is en dat aannemers niet geconfronteerd worden met (tijdelijk) onvermogende bouwheren. Ze denkt daarbij aan het blokkeren van het bedrag voor aanbestede werken door overheden, een betalingsgarantie van particulieren voor grote werken en ook het vrijgeven van de hypothecaire lening mits voorleggen van betalingsbewijzen. Sommige kredietinstellingen doen dit al, maar niet allemaal en niet altijd. Bouwunie vraagt om dit systeem verplicht te maken. Verder pleit ze voor het eigendomsvoorbehoud voor verwerkte goederen waarbij een aannemer onbetaalde goederen mag terugnemen.10 tips om slechte betalers te voorkomen en aan te pakken
Bouwunie wil ook aannemers beter wapenen tegen slechte betalers en maakte een lijst op met 10 tips voor aannemers. Zo raadt Bouwunie aan om enkel schriftelijke overeenkomsten te sluiten, of mondelinge afspraken om te zetten in een schriftelijk akkoord, ook voor meerwerken. In dat contract kan ook naar een ‘redelijk’ voorschot gevraagd worden: dit wil zeggen een voorschot dat de kosten dekt van de aangeschafte materialen of constructies. Voor het geleverde werk kan best een tussentijdse factuur gestuurd worden zo kan een aannemer vrij snel wanbetalers detecteren.In bijlage de volledige nota met de resultaten van de enquête, de eisen van Bouwunie voor een betere bescherming en 10 tips voor aannemers om slechte betalers te voorkomen en aan te pakken.
