Vlaamse standaardwoning tot 21.000 euro duurder

De federale regering wil morgen beslissen om bij de verkoop van een nieuw gebouw met BTW de bijbehorende grond eveneens aan BTW te onderwerpen in plaats van aan registratierechten. In Vlaanderen werden de registratierechten fors verlaagd. De federale maatregel maakt hier bruusk een einde aan. Volgens een berekening van de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) zal de verkoop van een standaardwoning met grond in Vlaanderen tot 21.000 euro duurder worden. Kandidaat-kopers kunnen niet meer lenen dan ze nu al doen. Zij gaan massaal afhaken. De Vlaamse woningbouwers zullen hun activiteiten moeten afbouwen. Voor meer dan 10.000 arbeiders dreigen collectieve ontslagen. Nu reeds vloeit 50% van de kostprijs van een woning terug naar de staat. De VCB vraagt dat de federale regering, in plaats van woningen nog meer te belasten, de BTW op de bouw van woningen tot 6% verlaagt.

De maatregel om in de plaats van registratierechten een BTW-tarief van 21% te heffen, maakt deel uit van het federale begrotingsontwerp voor 2008. Zij benadeelt Vlaanderen sterker dan Wallonië omdat het Vlaamse Gewest de laatste jaren de registratierechten fors heeft verlaagd. Er kwam het zogenaamde ‘abattement’ waardoor op de eerste schijf van 15.000 euro geen registratierechten moeten worden betaald. Tevens heeft de Vlaamse overheid een systeem uitgewerkt waardoor men eerder betaalde registratierechten kan meenemen bij een nieuwe aankoop. Door de nieuwe federale begrotingsmaatregel komen deze verminderingen bij een verkoop van grond en woning te vervallen.

Fors dalende woningbouw en verkopingen

De maatregel zal van toepassing zijn voor een zeer groot deel van de actuele huizenbouw en voor bijna alle appartementsprojecten. Zij zal de Vlaamse appartementsbouw die er vorig jaar al met 15% op achteruit ging, helemaal de das omdoen. Met een BTW-tarief van 21% zal de nieuwe begrotingsmaatregel een standaard woning in Vlaanderen tot 21.000 euro duurder maken. Dat blijkt uit de berekening in bijlage.

De maatregel zal ook het aantal transacties op de vastgoedmarkt verminderen. Gezinnen werden de laatste jaren op steeds jongere leeftijd eigenaar van een eerste woning die ze op latere leeftijd verkochten en inruilden voor een grotere woning. De lagere Vlaamse registratierechten hebben daarbij een belangrijke rol gespeeld. De federale begrotingsmaatregel zal het gezinnen weer moeilijker maken om woningeigenaar te worden.

Bovendien moet de Vlaamse wetgever een verkoop met BTW uitdrukkelijk van registratierechten vrijstellen. Zoniet worden de kopers met een dubbele belasting geconfronteerd. De federale wetgever van zijn kant moet een overgangsregeling treffen om te voorkomen dat lopende projecten onder de maatregel vallen en kopers die bijvoorbeeld al een aankoopbelofte hebben ondertekend, plots met fors hogere kosten worden geconfronteerd.

Overheid belast woning nu reeds voor 50%

Nu reeds vloeit 50% van de kostprijs van een woning terug naar de overheid in de vorm van parafiscale (RSZ-) en fiscale bijdragen. Door de nieuwe maatregel neemt het overheidsbeslag nog eens met 7% toe. De VCB stelt integendeel een vermindering van het overheidsbeslag voor. De federale regering zou het wonen als een basisbehoefte moeten definiëren en voor de bouw van een woning een verlaagd BTW-tarief van 6% moeten invoeren. De Europese Unie staat dit uitdrukkelijk toe. Deze maatregel zal een standaardwoning 9.000 euro goedkoper maken dan nu. De berekening bevindt zich in bijlage. Een BTW-tarief van 6% op de uitvoering van bouwwerken is trouwens een veel efficiëntere manier om woningen voor minder bemiddelde gezinnen betaalbaar te maken dan de formules die de Vlaamse regering momenteel uitdoktert.

De Vlaamse regering is van plan aan private verkavelaars ‘sociale verplichtingen’ op te leggen. De beslissing hierover valt nu vrijdag. Private verkavelaars zouden worden verplicht 20% van hun project af te staan voor de bouw van sociale woningen tegen een prijs die ver onder de marktprijs ligt. Daar bovenop wil de Vlaamse overheid in bepaalde zones aan private projecten nog eens een aandeel van 20% voor zogenaamde ‘bescheiden’ woningen opleggen waarvoor streefprijzen zullen gelden. Nog slechts 60% van de woningen zullen dan markconform kunnen worden verkocht. De 60% niet-gesubsidieerde kopers zullen daarvoor een meerprijs moeten betalen die voor een standaardwoning op 15.000 euro kan worden geraamd.

Deze Vlaamse maatregel vormt een tweede belangrijke bedreiging voor de bouwers van huizen en flats, bovenop de federale maatregel. De bouw van huizen en flats is er de laatste paar jaar al op achteruitgegaan in Vlaanderen. Uit een recente bevraging van de VCB bij de Vlaamse woningbouwers is gebleken dat zij de toekomst nog negatiever tegemoet zien. Voor de komende maanden verwachten zij een verdere daling van het aantal contracten. Daarbij werd nog geen rekening gehouden met de nieuwe maatregelen die zowel op federaal als op Vlaams niveau op de woningbouwers afkomen.

De VCB vreest dat al deze nieuwe maatregelen de sector de doodsteek zullen geven. De woningbouwactiviteit zal daardoor pijlsnel dalen. Er staat een nieuwe bouwcrisis voor de deur. Collectieve ontslagen worden onvermijdelijk. De VCB roept de federale en de Vlaamse regering ertoe op te stoppen met hun opbod aan maatregelen die het wonen onbetaalbaar dreigen te maken en meer dan 10.000 jobs op het spel zetten.