2023 was een moeilijk jaar voor de Belgische bouwbedrijven. Uit een analyse die bouwfederatie Embuild maakte op basis van cijfers van handelsinformatiebureau Trends Business Information blijkt dat het aantal starters amper nog toenam (met 5,3%), terwijl het aantal stopzettingen met 18% toenam. Bij die stopzettingen stegen de faillissementen met 11%. In totaal waren er volgens de handelsinformatieleverancier eind 2023 165.949 bouwbedrijven actief.
De netto aangroei van bouwbedrijven zit al twee jaar in vrije val. In 2023 kwamen er in totaal slechts 1409 bouwondernemingen bij, dat zijn er 1300 minder dan in 2022 en liefst zo'n 5500 minder dan in 2021. De grootste klap is er voor de ondernemingen actief in nieuwbouw en woningrenovatie. Daar daalt het aantal starters zelfs (met 0,5%), terwijl dat in de andere bouwsegmenten, namelijk bouw en renovatie van gebouwen (+11%) en infrastructuur (+29%), niet het geval is. Bovendien neemt ook het aantal stopzettingen in de bouw en renovatie van woningen met 29% toe (waaronder 15% meer faillissementen).
De woningbouw en -renovatie stonden vorig jaar zwaar onder druk: de woningbouw kende een activiteitsdaling van 7,1%, terwijl de groei van de woningrenovatie terugzakte van 4,6% naar 1%. De verdriedubbeling van de hypothecaire rente drukte vorig jaar immers sterk op de vraag naar woningbouw en -renovatie.
Daarnaast spelen er nog andere factoren mee om de toename van het aantal stopzettingen en faillissementen te verklaren. Zo kwamen er de voorbije jaren heel wat starters bij, vooral in de woningbouw en -renovatie en dit als gevolg van de grote vraag naar bouwen en renoveren tijdens en vlak na de coronaperiode. Door de stevige concurrentie en de lage winstmarges in de bouw is een correctie dan quasi onvermijdelijk wanneer de vraag terugvalt.
Niko Demeester, CEO van Embuild: "Ook dit jaar verwachten de nieuwbouw en de woningrenovatie dat het moeilijk zal blijven, maar we stelden recent vast tijdens Batibouw dat de particulieren toch opnieuw willen bouwen en renoveren. Het is daarvoor nu het goede moment, want de prijzen van bouwmaterialen zijn gestabiliseerd of dalen her en der zelfs licht, de vastgoedmarkt koelt af waardoor er voor een juiste prijs woningen en bouwpercelen kunnen worden gekocht en de hypothecaire rente neemt niet langer toe. Bovendien blijft het gezinsinkomen in ons land stijgen, zodat afbetalingsmogelijkheden gegarandeerd blijven."
Met het oog op de verkiezingen van 9 juni en de regeerprogramma's erna pleit Embuild nadrukkelijk voor een beleid dat betaalbaar en duurzaam wonen stimuleert via fiscale incentives en premies, voor meer overheidsinvesteringen in allerhande infrastructuur en voor een verlaging van de loonkost met 2,7 euro per uur door een verdere verhoging van de gedeeltelijke vrijstelling van de doorstorting van bedrijfsvoorheffing.
Hieronder treft u uitgebreide cijfers van handelsinformatiekantoor Trends Business Information aan voor de bouw in het algemeen, de bouw en renovatie van woningen, de bouw en renovatie van gebouwen en infrastructuurwerken.
Bouwsector algemeen
| Netto-aangroei bouw-bedrijven in België | Evolutie | Aantal starters in de bouw in België | Evolutie | Aantal stopzettingen in de bouw in België | Evolutie | Aantal faillissementen in de bouw in België* | Evolutie | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | 4.686 | +67% | 14.212 | +21,3% | 9.526 | +6,9% | 2.186 | +8,8% |
| 2020 | 6.462 | +38% | 15.424 | +8,5% | 8.962 | -6% | 1.456 | -33,4% |
| 2021 | 6894 | +7% | 16.897 | +9,5% | 10.003 | +11,6% | 1.467 | +0,7% |
| 2022 | 2694 | -61% | 13.965 | -17,4% | 11.271 | +12,7% | 2.081 | +41,8% |
| 2023 | 1409 | -48% | 14.705 | +5,3% | 13.296 | +18% | 2302 | +10,6% |
Residentiële bouw en renovatie
| Netto-aangroei non-residentiële bouw-bedrijven in België | Evolutie | Aantal starters in de non-residentiële bouw in België | Evolutie | Aantal stopzettingen in de non-residentiële bouw in België | Evolutie | Aantal faillissementen in de non-residentiële bouw in België* | Evolutie | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | 117 | 288 | 171 | 41 | ||||
| 2020 | 167 | +43% | 322 | +12% | 155 | -9% | 24 | -42% |
| 2021 | 235 | +41% | 391 | +21% | 156 | = | 26 | +1% |
| 2022 | 136 | -42% | 317 | -19% | 181 | +16% | 33 | +27% |
| 2023 | 138 | +1,4% | 353 | +11% | 215 | +19% | 9 | -73% |
Non-residentiële bouw en renovatie
| Netto-aangroei infrabedrijven in België | Evolutie | Aantal starters in de infrabouw in België | Evolutie | Aantal stopzettingen in de infrabouw in België | Evolutie | Aantal faillissementen in de infrabouw in België* | Evolutie | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | -40 | 356 | 396 | 70 | ||||
| 2020 | +28 | +70% | 431 | +21% | 403 | +2% | 38 | -46% |
| 2021 | +247 | +82% | 561 | +30% | 314 | -22% | 48 | +26% |
| 2022 | +148 | -40% | 449 | -20% | 301 | -4% | 50 | +4% |
| 2023 | +155 | +5% | 564 | +26% | 409 | +36% | 69 | +38% |
