Industriële benadering
Van de originele structuur werd een deel behouden, maar ook heel wat afgebroken, onder meer die ruimtes waarvan het hout volledig door verrotting was aangetast. Wim Vos kocht het originele gebouw zo’n twaalf jaar geleden, om met de nodige werklust, zin voor detail en visie tot het huidige resultaat te komen. Een belangrijk deel van deze visie is de industriële benadering van het project. Volgens Vos betrekken vele (interieur)architecten de technici veel te laat bij het project. Hijzelf doet dit liever van in het begin, zodat er van bij de eerste plannen een helder zicht is op de plaatsing van het licht, de elektriciteit en de verwarming.In dit geval was zijn technische vertrouwenspersoon Gino Remels. Hij kan ons dan ook alles vertellen over de verwarming van het pand. “Wij kozen bewust voor een combinatie van mazout en een lucht/lucht warmtepomp, zodat we het ganse jaar door een basis comforttemperatuur kunnen bieden. Niet evident in dit gebouw gezien de beperkte mogelijkheid om te isoleren zonder ingrijpende kosten en verbouwingen. In de winterperiode zorgt de stralingswarmte voor een aangename binnentemperatuur, die snel aangepast kan worden met warme lucht (via de warmtepomp). Daarnaast is het een voordeel dat er in de zomerperiode of de tussenseizoenen eveneens koeling ter beschikking is. De sanitaire gedeeltes en de leefruimte zijn voorzien van vloerverwarming of radiatoren, aangevuld met een bijverwarming via de warmtepomp, waardoor ook hier ‘licht’ kan gekoeld worden in de zomer.”
Vloerverwarming houdt de voeten warm
Het hele gebouw bestaat uit twee delen, woning en kantoor. Op het gelijkvloers van het kantoor van NU Architectuur is een permanente aanwezigheid gedurende de werkuren. Hier werd dan ook gekozen voor een installatie die een permanente verwarming moest garanderen. Vloerverwarming bleek de beste keuze; zo blijven de oude gemetselde wanden – gedecoreerd met karaktervolle beeldhouwwerken en met prachtige karpetten van designer Nani Marquina – immers volledig vrij van storende elementen.Op de verdieping bevindt zich de showroom, waarin nog meer unieke karpetten worden tentoongesteld, die door de echtgenote van Wim Vos worden verkocht. Om voor een comfortabele sfeer te zorgen was het belangrijk dat deze bovenverdieping slim wordt verwarmd. Gezien de openheid in het architecturale volume, maar ook het gebruik, werd er gekozen om met convectoren te werken. De installatie moet immers snel de gevraagde temperatuur leveren voor de bezoekers. De showroom is echter niet alleen slim verwarmd, het is ook visueel een heus pronkstuk.
De oude spanten van het oorspronkelijke gebouw – veelal uit populierenhout – werden er zoveel mogelijk behouden. De oorspronkelijke eigenaars van de hoeve waren arme boeren, dus werd met recuperatiehout gewerkt, waarbij zelfs delen van een oude boerenkar werden gebruikt. Wim Vos koos er bewust voor om de houten balken niet te zandstralen, zodat ze hun authentieke karakter behouden. “Ik hou er van om de controle over alle details te behouden, en teken voor mijn projecten ook alles uit met de hand”, aldus Vos. Ter illustratie toont hij ons een aantal ruwe schetsen, maar ook een aantal volledig uitgewerkte tekeningen, inclusief details over het design en de technische ingrepen, waarbij men zich meteen het uiteindelijke eindresultaat kan voorstellen.
Combinatie mazout en warmtepomp voor maximale performantie
In het volledige woongedeelte werd vloerverwarming als basis voorzien. Op het gelijkvloers werden er op twee gecentraliseerde zones ventiloconvectoren geplaatst om de temperatuur sneller te kunnen verhogen en om de mogelijkheid tot koelen te bieden. Ook de slaapkamers werden voorzien van inbouw plafondelementen voor verwarming en koeling. De buitengroep van de warmtepomp, bevindt zich op een plat dak in het verlengde van één van de slaapkamers, maar zorgt daar volgens Wim Vos niet voor grote geluidsoverlast. “De uilen in het bos maken meestal meer lawaai”, lacht hij de vraag weg.Een warmtepomp (lucht/lucht of lucht/water) is de voorbije jaren sterk verbeterd in efficiëntie en performantie. Toch stelt Gino Remels vast dat er bij -1 en 0°C nog altijd een kantelpunt is, waarbij hoe dan ook de ontdooicyclus in werking zal treden, waardoor rendement wordt verloren. Dit kan dan weer kan worden opgevangen met traditionele verwarming. “De combinatie kan dus voordelen bieden en ook energiebesparing realiseren, indien men er bewust mee omspringt en een goede wisselwerking voorzien is. Het is dus niet enkel de combinatie zelf, maar ook een doorlichting van het bestaande systeem die van belang is. Bij dit laatste zijn er vaak kleine aanpassingen nodig, zoals bijvoorbeeld het vervangen van de oude mazoutbrander door een recent en energiezuiniger model. Het volstaat soms dus om de juiste brander te kiezen en te vervangen”, aldus Remels.
Wim Vos
