Vlaamse overheid moet voortouw nemen in renovatiegolf

Over het Vlaamse herstelplan van 4,3 miljard euro komt er nu steeds meer duidelijkheid. De begrotingsdocumenten voor 2021 geven al aan hoeveel miljoen euro aan welke bouwinvesteringsprogramma’s en -projecten zullen worden besteed. De VCB is verheugd dat een belangrijk deel van de relancemiddelen voor bouwinvesteringen zijn bestemd en dat een substantieel budget voor de stimulering van energetische renovaties wordt uitgetrokken. De begrotingsdocumenten zijn wel nog onduidelijk over de geplande investeringen in overheidsgebouwen. Pas als de Vlaamse overheid ook daarvoor extra middelen uittrekt, zal in Vlaanderen een grootschalige renovatiegolf tot stand komen.

De VCB beklemtoont dat de Vlaamse overheid als eigenaar van een aantal gebouwen maar ook als subsidiërende overheid voor andere overheidsgebouwen in Vlaanderen er zou moeten voor zorgen dat álle overheidsgebouwen in Vlaanderen energiezuiniger worden. Dit zal immers in belangrijke mate bijdragen tot het behalen van de Europese klimaatdoelstellingen tegen 2030 in Vlaanderen.

De Europese Unie spreekt over een noodzakelijke verdubbeling van het renovatieritme en trekt daarvoor ook Europese subsidies uit in het kader van haar ambitieus herstel- en veerkrachtplan. De Vlaamse overheid heeft intussen wel reeds enkele concrete maatregelen getroffen zoals extra premies voor renovaties en asbestverwijdering. Zij plant ook extra investeringen in de renovatie van sociale woningen.

Maar het blijft vooralsnog onduidelijk hoeveel extra middelen het Vlaamse relanceplan aan de renovatie van schoolgebouwen, van ziekenhuizen en woonzorgcentra en van administratieve overheidsgebouwen zal besteden. De uitdagingen zijn nochtans enorm. In Vlaanderen dateren 60% van de scholen van voor 1970. Een op de drie scholen is zelfs van voor 1950. De overheid zou bij de verwezenlijking van de renovatiegolf in Vlaanderen een voortrekkersrol moeten vervullen.

De VCB wijst nog op het belang van een snelle uitvoering. Om voor Europese cofinanciering in aanmerking te komen moeten 70% van de middelen voor de investeringsprojecten van het Vlaamse herstelplan nog in 2021 en 2022 kunnen worden vastgelegd. Van cruciaal belang hiervoor is de snelheid van de vergunningsprocedures en de snelheid van aanbesteden. Daar heeft de VCB nog onvoldoende zicht op.

Om tot een snellere realisatie van de geplande investeringsprojecten te komen rekent de VCB op een versnelling van de klassieke aanbestedingsprocedures. Daar bovenop kan het soms ook opportuun zijn om af te stappen van de traditionele getrapte procedure waarbij eerst het ontwerp en pas daarna de bouw wordt aanbesteed. Vandaar het belang om open te staan voor alternatieve vormen van aanbesteding zoals Design & Build en raamovereenkomsten.