Zopas hebben twee verenigingen van senioren samen met vertegenwoordigers van VZW- en OCMW-rustoorden aan de alarmbel getrokken: het tekort aan rusthuisplaatsen stijgt, de bouw van rustoorden loopt steeds verder achter op de vooropgestelde programmatie en de toenemende vergrijzing van de Vlaamse bevolking noopt de Vlaamse overheid de komende jaren tot extra investeringen. Voor de financiering van de vereiste extra rustoorden heeft de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) een drievoudige oplossing uitgewerkt.
Eerste oplossing: verhoog de overheidskredieten voor investeringen in rustoorden
Dit jaar bedragen de vastleggingskredieten voor rustoorden nog slechts € 36 miljoen. Momenteel zijn uitbreidingsplannen voor ongeveer € 200 miljoen geblokkeerd bij gebrek aan middelen. De VCB steunt de vraag van de seniorenverenigingen en de rustoordbeheerders om de overheidskredieten voor investeringen in rustoorden en andere bejaardenvoorzieningen op te trekken.
Daartoe zijn er twee mogelijkheden: de reguliere begroting en het FFEU (Fonds voor schuldafbouw en Eenmalige Investeringsuitgaven). De voorbije jaren werden vanuit het FFEU € 43 miljoen voor rustoorden bestemd. Dit jaar komt er geen extra geld in het FFEU. Maar de VCB hoopt dat dit de komende jaren wel opnieuw het geval zal zijn. Het is belangrijk dat de rustoorden vanaf dat ogenblik vanuit het FFEU weer een extra financiële impuls krijgen.
Tweede oplossing: sta OCMW’s en VZW’s toe hun investeringen in rustoorden te prefinancieren
Tussen de indiening van een subsidiedossier en de uiteindelijke bouw van een rustoord verlopen momenteel zes jaren. De nood aan nieuwe rustoorden is juist nu bijzonder prangend geworden. VZW’s en OCMW’s die dit wensen, moeten dan ook in staat worden gesteld hun investeringen in rustoorden te prefinancieren, in afwachting van de effectieve toekenning van de subsidie binnen zes jaar. Dit biedt het voordeel dat zij veel vroeger met de bouw van hun rust- en verzorgingstehuis kunnen starten. Daarvoor moet het decreet op het VIPA (Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoongsgebonden Aangelegenheden) worden aangepast.
Derde oplossing: voer een waarborgsysteem in voor private rustoorden
Naast 322 VZW- en 224 OCMW-instellingen voor senioren telt Vlaanderen 201 private instellingen. Ook de private instellingen kunnen dus een belangrijke rol vervullen bij de opvang van bejaarden in Vlaanderen. De problemen die private initiatiefnemers ondervinden om aan de vraag naar rustoorden tegemoet te komen, zijn voornamelijk van financiële aard. De leningen die zij voor investeringen in rusthuizen aangaan, worden niet gedekt door een overheidswaarborg. Vandaar het voorstel van de VCB in overleg met de FOS (Federatie Onafhankelijke Seniorenzorg) om hun leningen grotendeels te laten dekken door een private verzekeringsmaatschappij. Hiervoor kan de Vlaamse overheid op de verzekeringsmarkt een oproep tot kandidatuurstelling lanceren. Voor de dekking van de leningen van private initiatiefnemers voor rustoorden hoeft de Vlaamse overheid dan enkel een verzekeringspremie te betalen.
Vermits bij de bouw van rustoorden van een hypothecair onderpand gebruik kan worden gemaakt, zal het bouwrisico gemakkelijk verzekerbaar zijn. Bovendien is de vraag naar rustoorden groot. Het reële risico is daardoor beperkt. De Vlaamse overheid zal dus slechts een relatief lage verzekeringspremie moeten betalen. Dit verzekeringssysteem zal de overheid relatief weinig kosten. Het zal private initiatiefnemers voor de bouw van een rustoord wel in staat stellen gemakkelijker dan nu leningen met de banken af te sluiten en aldus in belangrijke mate private investeringen in voorzieningen voor senioren stimuleren.
Marc Dillen, directeur-generaal van de Vlaamse Confederatie Bouw
- Bouw & Wonen Partners:
