De commissie zat duidelijk in de maag met de passage in het bouwteam-contract dat de Kombinatie Schipholspoortunnel zijn kennis op het gebied van onder meer materialen en inkoop zou inzetten in de ontwerp-fase.
Uit de vraagstelling aan projectdirecteur Reitsma (afkomstig van Strukton) en de van HBW afkomstige voorzitter van de Raad van Bestuur van KSS Nagtegaal bleek overduidelijk dat de commissie meent dat de aannemer die kennis te weinig heeft ingezet. Daardoor zouden er in de prijsonderhandeling te hoge prijzen uitgekomen zijn.
Nagtegaal meende dat dit niet het geval is. Volgens hem wordt er een ontwerp gemaakt, waarbij de kennis van de aannemer wordt gebruikt om tot optimalisaties te komen die de uitvoering goedkoper en efficiënter maakt. Aangezien het hier ging om 62 deelprojecten werden ook 62 ontwerpen bestekken gemaakt. In elk volgend ontwerp werd volgens hem de ervaring van de vorige projecten meegenomen.
Nadat bestek en tekeningen klaar waren, kwam de prijsonderhandeling, waarin pas de prijs van materialen aan de orde kwam. De begroting van de opdrachtgever en de aanbieding van de aannemer werden naast elkaar gelegd op basis waarvan een eindprijs overeengekomen werd. Daarna door de aannemer behaalde efficiency- en inkoopvoordelen kwamen volgens Nagtegaal dan ook de aannemer toe.
Rabat-korting
Zijn Strukton-collega Koelman verklaarde even later dat de inkoopvoordelen wel degelijk naar de opdrachtgever zijn gegaan. “Die werden uiteraard meegenomen in de prijsonderhandelingen.” Alleen de zogenoemde rabat-kortingen zijn bij de aannemers gebleven. Dat vonden de aannemers ook logisch omdat die kortingen vooral te danken zijn aan de grote hoeveelheden die HBW en Strukton jaarlijks omzetten.
Zowel Nagtegaal als Reitsma vond het dan ook raar dat KSS, HBW en Strukton ieder 10 miljoen gulden terug hebben betaald aan de NS. “Ik denk dat de directies daartoe zijn overgegaan in het kader van de goede verhoudingen met de opdrachtgever. Als het aan mij gelegen had, had ik geen 10 miljoen teruggegeven”, zei Nagtegaal.
Reitsma vertelde dat hij zwaar had onderhandeld met de opdrachtgever over de prijzen. Hij was de onderhandelingen ingegaan met 15 procent Algemene Kosten en Winst en Risico.Uiteindelijk is 10,7 procent overeengekomen. Volgens hem was daarin de AK te laag vastgesteld. “Maar toen is wel expliciet vastgesteld dat uitvoeringsvoordelen voor de aannemer zijn, net als verliezen voor onze rekening zouden zijn”, aldus Reitsma.
Alle ondervraagden hielden vol dat de NS nooit een te hoge prijs aangeboden heeft gekregen. “Dat kan ook niet anders. De NS is een professionele opdrachtgever, die ook op het werk rondloopt. Ook de NS ziet dat er gedurende het werk leereffecten optreden waardoor het werk efficiënter gaat. Als we de eerste keer voor bekisting tien man nodig hebben en in de loop van het project maar vier man, dan ziet de opdrachtgever dat”, aldus Nagtegaal.
