De Tuinwijk in Schoten werd begin 1922 opgetrokken als eerste fase van een sociale woonwijk nabij het centrum (Filip Bourletstraat en Victor Despallierstraat). Door hun karakteristieke gevels zijn deze woningen een vertrouwd en herkenbaar onderdeel geworden van het straatbeeld in Schoten. Het gaat hier om de allereerste sociale woningen in deze gemeente. Het ontwerp is van het architectenduo Cols en De Roeck dat trouwens ook de plannen tekende voor de allereerste sociale woningen van De Ideale Woning in de Groenenhoek in Berchem.
De 17 woningen van de Tuinwijk in Schoten ondergingen de voorbije decennia wel opfriswerken, maar ze werden nooit grondig verbouwd. Ze voldoen niet meer aan de huidige comforteisen en mogen als zodanig niet meer verhuurd worden. Aan deze woningen ontbreekt elke vorm van isolatie. Sommige hebben nog enkel glas en ook qua indeling zijn de woonruimten te klein. De laatste jaren kwamen de woningen stelselmatig leeg te staan. Sommige huizen staan al 6 jaar leeg. De overige woningen werden begin vorig jaar verlaten.
Vlaamse Bouwmeester
Om te komen tot een goede ruimtelijke toekomstvisie voor de Tuinwijk in Schoten gaf De Ideale Woning als eigenaar van de sociale woningen vorig jaar de opdracht voor een ontwerpwedstrijd. Die werd georganiseerd in het kader van de meesterproef 2019 onder de vleugels van het team Vlaamse Bouwmeester. Deze opdracht leverde verschillende scenario’s op die in nauw overleg met de gemeente Schoten grondig werden afgetoetst.Wat als beste scenario uit de bus kwam, is een deel van de woningen behouden en renoveren en het andere deel afbreken en vervangen door nieuwbouw. In het kader van de wedstrijd werden de architecten hiervoor aangesteld. Aaron Swartjes, Cente Van Hout en Roel De Coninck zullen als collectief het weerhouden scenario verder uitwerken. Zij maken vervolgens hun finaal rapport op.
Grondige renovatie én nieuwbouw
In het kader van de ruimtelijke visie die de architecten ontwikkelden, blijven meer concreet 8 sociale woningen behouden. Ze worden grondig verbouwd met onder meer ook renovatie van de bestaande gevels. Daarnaast komen er ongeveer 15 nieuwe wooneenheden met een mix van appartementen en huizen. Van de woningen die grondig gerenoveerd worden, zullen 6 entiteiten effectief dienen om te wonen en 2 worden ingericht als gemeenschapsruimte.In het gemeenschappelijke binnengebied zal veel aandacht gaan naar voldoende groen. Hier wordt een gemeenschappelijke tuin gecreëerd voor huurders en buurtbewoners. Het is absoluut niet de bedoeling om er alles vol te bouwen. Het geheel moet ook voor iedereen toegankelijk zijn. De nieuwe wegenis, de verhouding appartementen en huizen en het aantal parkeerplaatsen moeten nog verder in detail besproken worden.
Voor de uiteindelijke architectuur van het renovatie- en nieuwbouwproject voor de Tuinwijk in Schoten wordt volgende maand een nieuwe wedstrijd uitgeschreven. De resultaten hiervan verwacht De Ideale Woning in mei. De werken zelf zullen starten in de loop van 2023.
Kunstintegratie en participatie
Voordat de eerste werken worden uitgevoerd, zullen de 17 sociale woningen in de Tuinwijk nog een hele tijd leeg blijven staan. Om hier een tijdelijke invulling aan te geven, gaan 4 jonge kunstenaars er aan de slag met de uitwerking van enkele concrete projecten. In het kader van de meesterproef 2019 selecteerde het departement Kunstintegratie hiervoor de kunstenaars Hannah Mevis, Liesbeth Henderickx, Elias Cafmeyer en Leendert Van Accoleyen.Het groepje ging al van start met de inrichting van 2 kopwoningen als ontmoetingscentrum. Via een doorgang werd hiervan 1 grote ruimte gemaakt. Het is de bedoeling om hier een volkskeuken te realiseren, maar door de coronacrisis is het nog niet mogelijk om er al mensen uit te nodigen. De kunstenaars gingen ook al aan de slag met de private tuinen. Die werden opengemaakt tot 1 grote tuin met een 5-tal schapen en kippen. Via poortjes is deze zone ook voor de buurtbewoners toegankelijk en zij zullen op termijn ook mee voor de dieren kunnen zorgen. De komende weken zoeken de kunstenaars in overleg verder naar nieuwe invulfuncties voor de leegstaande woningen.
