Wie in de bouw werkt, is dagelijks op de baan. “Maar de files liggen de bouwbedrijven zwaar op de maag”, zegt Jean-Pierre Waeytens, gedelegeerd bestuurder van Bouwunie. Uit de jongste Bouwunie-enquête blijkt dat 2 op 3 bouwbedrijven er nu langer over doen om op de werf te geraken dan vijf jaar geleden. Per camionette verliezen ze hierdoor gemiddeld 2,5 uur per week. Maar bij 1 op 4 loopt het tijdverlies door de files zelfs op tot minstens 4 uur per week. Ook dat is beduidend meer dan vijf jaar geleden.
De extra kosten van dat tijdverlies, in uren en verplaatsingskosten, kunnen de bedrijven niet altijd doorrekenen aan hun klanten en moeten ze dus voor eigen rekening nemen. Er is trouwens maar een beperkt aandeel van de Vlaamse kmo-bouwbedrijven die de verplaatsingskost (en het fileleed) aanrekent aan de klant. Ze vragen dan een kilometervergoeding of een forfaitair bedrag voor de verplaatsingen.
Niet alleen de bouwondernemers en -werkgevers liggen hier wakker van. Ook de werknemers zijn niet gelukkig met het tijdverlies. 1 op 4 bouwbedrijven heeft al personeel verloren omdat die de files beu waren en elders aan de slag zijn gegaan. Arbeiders uit de bouw ontvangen een vergoeding voor de tijd die ze onderweg zijn naar en van de werf. Meestal gaat het om de sectoraal afgesproken mobiliteitsvergoeding. Sommigen krijgen de verplaatsing betaald als arbeidstijd terwijl het om niet-productieve uren gaat. Dat is het geval bij bijna 1 op 5 bouwbedrijven.
De bouwbedrijven nemen al maatregelen om files en het bijhorende tijdverlies te vermijden. Zij combineren vaak verschillende systemen: ze beginnen en eindigen de werkdag vroeger om de spitsuren voor te zijn, ze vermijden klanten in filegevoelige regio’s of presteren langere dagen, door gebruik te maken van overuren, om zo voor de file op de werf te zijn en pas weer te vertrekken als het grootste fileleed achter de rug is.
Maar dat is nog niet voldoende. “Maatregelen die de files effectief verminderen en tijdwinst opleveren zijn dus meer dan welkom”, zegt Bouwunie-topman Jean-Pierre Waeytens. “Een slimme kilometerheffing zou soelaas kunnen brengen.” 6 op 10 van de ondervraagde bouwbedrijven zou akkoord kunnen gaan met de invoering daarvan voor alle voertuigen, maar enkel onder strikte voorwaarden:
- Het systeem moet administratief eenvoudig en liefst geautomatiseerd zijn
- Het moet leiden tot een effectieve tijdwinst
- Het mag geen nieuw inkomstenmodel worden voor de overheid. Het moet ter vervanging komen van de huidige verkeersbelasting en de belasting op de inverkeerstelling
- Iedereen moet onderworpen worden, ook de particulieren die met hun personenwagen op de weg rijden. Enkel en alleen dan kan er sturend gewerkt worden.
Bouwunie hoopt dat de volgende Vlaamse regering de invoering van een slimme kilometerheffing durft te overwegen.
