Tekort aan personeel al op korte termijn verwacht
Het dreigende tekort van goed geschoold personeel hangt al geruime tijd als het zwaard van Damocles boven de bouwsector. Er is onvoldoende instroom van jongeren in de vakopleidingen en de gemiddelde leeftijd van de bouwprofessional ligt vrij hoog. Er zal in de komende jaren dan ook een grotere uitstroom zijn van gepensioneerden, dan een instroom van jongeren. De economische recessie die ook de bouwsector de afgelopen jaren in zijn greep hield, heeft een tijdelijke rem op deze ontwikkeling gezet. Er was minder vraag naar personeel, waardoor de (natuurlijke) uitstroom geen bedreiging vormde. De recessie heeft echter ook een negatieve invloed gehad op deze ontwikkeling; vakmensen die niet langer in de bouwsector aan de slag konden zijn mogelijk definitief uitgestroomd doordat zij werk hebben gevonden in een andere sector. Daarnaast heeft het negatieve arbeidspotentieel van de bouwsector uiteraard niet positief bijgedragen aan de hoeveelheid jongeren die een vakopleiding zijn gaan volgen. Nu de bouwsector eindelijk weer lijkt aan te trekken wordt het tekort aan goed geschoold personeel weer een actueel thema. De hoeveelheid werk groeit, maar de recessie heeft een flinke krater geslagen in de arbeidsvoorraad. Op korte termijn kan dit nog opgevangen worden met de huidige werkzoekenden, maar op de langere termijn zal het dreigende tekort uiteindelijk bewaarheid worden.Naar verwachting zal de renovatie- en onderhoudssector hier als eerste iets van merken, omdat deze sector het eerst profiteert van de verbeterde omstandigheden. USP heeft 75 schildersbedrijven met personeel gevraagd naar hun verwachtingen. Maar liefst 13% van deze bedrijven verwacht al binnen een jaar problemen te gaan krijgen om goed geschoold personeel te vinden. Nog eens 31% denkt binnen nu en vijf jaar iets te gaan merken van een tekort aan personeel. Met name de grote schildersbedrijven verwachten op korte termijn problemen; een kwart verwacht al dit jaar moeite te hebben om personeel aan te trekken. Deze uitkomst is in lijn met het deze week gepresenteerde sectorplan Schilderen & Onderhoud en Afbouw, waarin al over vier jaar serieuze tekorten worden verwacht voor de sector.
Mechanische spuitapplicaties bieden potentieel voor schildersbranche
Het is dus duidelijk dat zonder acties de schildersbranche in de komende jaren zal gaan kampen met tekorten. Om deze dreiging het hoofd te bieden zijn er grofweg twee oplossingen die niet in elkaars vaarwater liggen; het vergroten van de instroom en het mogelijk maken om dezelfde hoeveelheid werk met minder handen te kunnen uitvoeren. Binnen deze laatste oplossing zijn er diverse mogelijkheden. Enerzijds kan het werk van de schilder efficiënter worden gemaakt door bijvoorbeeld mechanische applicaties of betere verven (snellere dekking, makkelijkere verwerking, etcetera). Anderzijds kan er ook worden gedacht aan het verlagen van de potentiële hoeveelheid werk die schilders moeten uitvoeren door meer te gaan werken met alternatieven. Hierbij kan worden gedacht aan materialen die niet meer geschilderd hoeven te worden, zoals kunststof kozijnen, of materialen die verf vervangen, zoals folies.Met het oog op het vergroten van de instroom, heeft Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid maakt € 16 miljoen vrij voor het sectorplan om het dreigende tekort aan arbeid het hoofd te bieden. De globale insteek van het plan is om extra leerplekken te creëren en uitval uit de sector zover mogelijk terug te dringen. De oplossing wordt dus met name gezocht in behoud van de huidige capaciteit en stimulatie van de instroom. Het vergroten van de instroom is volgens veel schildersbedrijven de meest veelbelovende optie om het tekort op te vangen. Er zijn de afgelopen jaren al veel initiatieven opgezet om de schildersbranche te promoten bij jongeren. De economische recessie heeft ongetwijfeld een remmend effect gehad op het succes van deze acties (de bouwsector had in de afgelopen jaren namelijk niet het meest positieve arbeidsvooruitzicht). Desalniettemin is het de vraag of deze initiatieven voldoende zijn om het volledige tekort op te kunnen vangen. De oplossing zal daarom, uiteraard naast stimulering van de instroom, moeten worden gezocht in efficiëntie. Schilders zelf zien een belangrijke rol weggelegd voor meer gebruik van mechanische applicaties, zoals spuitapparatuur. Zij zien logischerwijze geen oplossing in het verkleinen van hun rol in het onderhoudsproces, maar aan opdrachtgeverzijde kunnen deze oplossingen mogelijk op meer enthousiasme rekenen. Een kleiner deel van de schilders verwacht dat de oplossing voor het tekort kan worden geboden door de verffabrikant; 25% is van mening dat betere verven de oplossing kunnen vormen voor het dreigende tekort aan personeel.
De € 16 miljoen van Minister Asscher zijn volgens USP een noodzakelijke investering in de afbouwsector om het dreigende tekort het hoofd te kunnen bieden. Echter, deze oplossing zal ons inziens niet afdoende zijn om de volledige ondercapaciteit te kunnen opvangen. De toekomstige tekorten zijn dusdanig groot dat de oplossing ook op andere vlakken gezocht zal moeten worden.
