Schilder rekent op zijn vakmanschap om het verschil te maken

Bouwunie onderwierp 200 schildersbedrijven aan een uitgebreid socio-economisch onderzoek. Net zoals in vorige jaren peilden we naar hun zorgen, aandachtspunten en opportuniteiten. Dit laat ons toe evoluties te schetsen en veranderingen beter te duiden. Van de ondervraagden heeft 71% maximaal 4 werknemers, 19% 5 tot 9 werknemers, 8% 10 tot 19 werknemers en 2% 20 of meer werknemers.
25% van hen is gevestigd in de provincie Antwerpen, 24% in Oost-Vlaanderen, 26% in West-Vlaanderen, 12% in Limburg en 13% in Vlaams-Brabant of Brussel.
63% van de ondervraagde schildersbedrijven met personeel, heeft enkel arbeiders in dienst. 36% stelt zowel arbeiders als bedienden tewerk. Hoe groter het bedrijf, hoe meer bedienden.

Crisis sleept aan
Maar liefst één op vijf van de ondervraagde schildersbedrijven heeft momenteel te weinig werk. De anderen hebben voldoende opdrachten, sommigen (16%) zelfs “te veel” om hun klanten onmiddellijk te kunnen bedienen. Ter vergelijking: in 2011 sprak slechts 9% van te weinig werk, in 2008 – vóór de crisis – omzeggens niemand.
38% van de schildersbedrijven geeft ook aan dat de orderboekjes gekrompen zijn (d.i. nu minder en/of kleinere opdrachten) ten opzichte van dezelfde periode van vorig jaar.
Deze orderboekjes zijn iets minder goed gevuld dan in 2011. De meeste schildersbedrijven (86%) hebben een volgeboekte agenda voor minstens de volgende twee maanden (in 2011 was dat 90%). 26% heeft nog voor 6 maanden werk (2011: 34%). 23% ook nog daarna (2011: 25%).
74% geeft aan met winstgevende prijzen te werken. De rest zit in de gevarenzone. Ze draaien break-even of zelfs met verlies (4%).
De helft (!!!) van de werkgevers heeft in het begin van het jaar een beroep moeten doen op het systeem van de tijdelijke werkloosheid. 2% heeft mensen moeten ontslaan om economische redenen (te weinig werk). Ter vergelijking: in 2011 deed 37% een beroep op de tijdelijke werkloosheid.
En inderdaad, 64% van de betrokkenen geeft aan dit jaar meer tijdelijke werkloosheid te hebben moeten inroepen dan normaal.

Dat wil zeggen dat de crisis voor de schilderssector nog niet achter de rug is. De activiteit in de bouw ligt op een laag peil en de schilders komen op het einde van het bouwproces. Verwacht wordt dat de bouwsector ten vroegste in dit najaar en wellicht pas volgend voorjaar heropleeft. Tot dan zit een grote toename van het werkvolume er dus niet in.
Temeer omdat de schildersbedrijven zich in toenemende mate geconfronteerd zien met oneerlijke concurrentie. 49% kreeg al reclame van malafide bedrijven die schilderwerken aanbieden aan dumpingprijzen of die hen goedkope werkkrachten aanprijzen. Willen we deze vormen van concurrentievervalsing en frauduleuze praktijken aan banden leggen, dan zullen de overheid en de inspectiediensten toch een tandje moeten bijsteken!

Vakman maakt het verschil met kwaliteit, professionalisme en vakkennis
Toch is de schilder van oordeel dat hij ook in de toekomst het verschil kan maken. Om het succes van de schildersbedrijven te verzekeren, zullen kwaliteit, professionalisme en vakkennis alleen maar aan belang winnen, zo luidt het unisono. Ook communicatie en overleg met de klant zijn broodnodig, en dit meer dan vroeger. De schilder merkt dat de klant mondiger en beter geïnformeerd is. Dat betekent dat de schilder goede afspraken moet maken met de klant. Klantvriendelijkheid, meedenken met de klant, soepelheid, snelheid van het werk, goede opvolging, … allemaal aandachtspunten voor de moderne schilder.
Vakkennis veronderstelt ook dat de schilder op de hoogte is en blijft van nieuwe technieken en producten. Opleiding en bijscholing zijn dus erg belangrijk. Bouwunie start binnenkort met gratis technische opleidingen voor de zaakvoerders en werfleiders van leden-schildersbedrijven. 67% van de geënquêteerden zegt op dit aanbod te zullen ingaan. Het gros van de anderen zeggen hiervoor geen tijd te hebben of volgen nu geen opleiding meer omdat ze aan het uitbollen zijn of bijna op pensioen gaan.
Al deze troeven bieden de schilder als vakman een meerwaarde ten opzichte van zwartwerkers en doe-het-zelvers. Ze spelen deze dan best ook ten volle uit.

Oneerlijke concurrentie voert knelpuntenlijst aan
Gevraagd naar de grootste bedreigingen voor het eigen bedrijf en de sector in het algemeen, zet 83% van de schildersbedrijven de oneerlijke concurrentie op nummer één. Vooral de toename van de malafide praktijken van en met buitenlandse goedkope werkkrachten is een serieuze doorn in het oog. Bij de werkgevers gooien de loonkosten hoge ogen (84% van de werkgevers; 81% algemeen), zeker als je dit dan nog vergelijkt met de dumpingprijzen waartegen buitenlanders hun diensten aanbieden. Dan volgen de te hoge algemene kosten (72%) en de zware administratie (71%). Het lijstje met bedreigingen wordt aangevuld met “te veel onduidelijke wetgeving” (64%) en “het tekort aan degelijke werkkrachten” (62% - 69% van de werkgevers). Dit laatste wordt in vergelijking met de vorige jaren als minder nijpend ervaren om de simpele reden dat er nu weinig vacatures zijn. Zodra de economie aantrekt, stijgt deze problematiek terug in de ranglijst.

In 2012 organiseerde Bouwunie op zeer succesvolle wijze in gans Vlaanderen de actie S.O.S. – Schilder Op School. Met deze actie lieten Bouwunie en IVP leerlingen uit het basisonderwijs kennismaken met het beroep van schilder én beseften leerlingen van het 6de jaar nijverheidsschool nog beter dat hun vakkennis in de toekomst nog belangrijker wordt. Beroepsonderwijs is even waardevol als de andere vormen van onderwijs en kan leerlingen goed voorbereiden op een toekomst met kleurrijke ambities. Deze actie werd fel gesmaakt door de schildersbedrijven. 80% is uitgesproken positief over de efficiëntie van deze actie om meer leerlingen naar het schilderonderwijs te lokken. 30% van de ondervraagden is zelfs bereid om actief deel te nemen aan de volgende editie in 2014.