De bouwsector trekt aan en vooral het ZZP statuut is in trek. Dat blijkt uit cijfers van RSZ, RSVZ en de Confederatie Bouw. Het aantal Belgische bouwbedrijven sprong in twee jaar tijd van 95.503 naar 106.981, waarvan 15.520 in Antwerpen. In 2017 groeide de bouwsector al met 2%, voor 2018 liggen de verwachtingen zelfs boven de 3%.
Antwerpen is het zwaargewicht onder de provincies. Met een tewerkstelling van 38.245 werknemers en een omzet die net iets groter is dan het gehele Waalse gewest (12,32 miljard euro), is provincie Antwerpen de beste leerling van de klas.
Marktverschuiving
Keerzijde van de medaille is het verlies van 20.000 arbeiders in de afgelopen 10 jaar. De vergrijzing kostte de bouwsector bouwvakkers. Velen gingen op pensioen, anderen kozen voor zelfstandigheid of veranderden van sector. Daarbovenop verloopt de instroom moeizaam. Jongeren lopen niet warm voor een bouwopleiding en de helft van wie toch afstudeert, kiest voor een andere sector. De laatste 2 jaar blijft het aantal bouwvakkers stabiel, maar de leemte blijft groot.Het arbeiderstekort zet de sectorfondsen onder druk. Met een dalend aantal bijdragers wordt het moeilijk alle tussenkomsten en premies in stand te houden. Het eenheidsstatuut zal hier slechts gedeeltelijk soelaas brengen. Vakbonden vrezen voor het sociaal statuut van bouwvakkers en zien de bouwondernemingen als schuldige. Ze verdenken de sector van sociale dumping en zo zelf de oorzaak te zijn van het tekort. Niets is minder waar.
Het spook van sociale dumping
Dat Belgische arbeiders massaal in de werkloosheid gedumpt worden en vervangen door goedkope buitenlandse krachten is een hardnekkige fabel, die het imago van de bouwsector schaadt. Niet alleen boycot deze de instroom – want wie wil werken in een sector die je zogenaamd bij de eerste de beste gelegenheid omruilt voor goedkope buitenlanders –, het is ook pertinent onwaar.De bouwsector snakt naar arbeiders en werft aan wie voorhanden is. Het aantal vacatures dat VDAB in provincie Antwerpen ontving steeg in vijf jaar tijd van 1.395 naar 1.922. Daartegenover daalde het aantal niet-werkende werkzoekenden in de bouw zomaar met 2.000.
Buitenlandse arbeiders zijn actief in de Belgische bouwsector, maar vullen het tekort op en zijn geen vervanging. We tellen ruwweg 50.000 buitenlandse arbeidskrachten wat de balans op 85% Belgen en 15% buitenlanders brengt. Door onvrede over concurrentie en mogelijke frauduleuze detacheringen zijn het nu de ondernemingen die met de vinger gewezen worden wanneer ze buitenlandse arbeiders inzetten. Oneerlijk en onterecht. De detacheringsrichtlijn gaat al 30 jaar terug, maar nog steeds is er geen werkend systeem om deze te toetsen aan de Europese voorwaarden. Dat zorgt voor ongenoegen. Daarnaast zijn de procedures die een lidstaat moet volgen om een vermoedelijk frauduleuze detachering op te doeken loodzwaar. Geen van beide zijn echter de verantwoordelijkheid van de ondernemingen. Noch is werken volgens de bestaande detacheringsrichtlijnen sociale dumping.
