Architectuur

Paul Vermeulen wint Vlaamse Cultuurprijs voor Architectuur

Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege heeft vandaag in deSingel in Antwerpen de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Architectuur 2010‐2011 overhandigd aan architect Paul Vermeulen. Met de Cultuurprijs ontvangt de laureaat een bronzen beeldje van Johan Tahon en een bedrag van 12.500 euro. De prijs wordt jaarlijks afgewisseld met Vormgeving. De uitreiking vond plaats naar aanleiding van de vijfde editie van de Dag van de Architectuur op zondag 9 oktober.

Paul Vermeulen is al bijna drie decennia een praktiserende architect die schrijft en een criticus die bouwt. Hij neemt hiermee een unieke positie in, zelfs in Europa. Hij vertrekt vanuit een sterk persoonlijk engagement. In zijn werk – zowel het schrijven als het bouwen – etaleert hij een zeldzame combinatie van scherpe observatie, analytische grondigheid en aandacht voor het ambacht. Daarbij put hij uit een breed referentiekader, waaronder zijn liefde voor de literatuur. Zijn architectuurkritiek wordt gevoed door een zeer precieze analyse van de tastbare realiteit die ons omringt, maar ook door de meer onzichtbare ideeën, verwachtingen en maatschappelijke denkbeelden.

De kritieken van Paul Vermeulen, zowel in vakbladen als in de publiekspers, hebben soms de vorm van een brief. Door hun direct karakter en heldere schrijfstijl maken ze het architectuurdiscours ook voor een breed publiek toegankelijk. “Een naïef enthousiasme voor de straten en gebouwen van mijn geboortestad”, zo verklaarde hij ooit zelf zijn keuze voor de architectuur. Dit naïeve enthousiasme weet hij telkens weer op zijn lezers over te dragen.

De motivering van de jury luidt: “In Vlaanderen is de aandacht voor architectuur toegenomen. Alleen ligt het accent vaak op het spectaculaire, het nieuwe. Teksten die de lezer meenemen in de complexe overwegingen die aan gebouwen ten grondslag liggen, zijn eerder uitzondering dan regel. Paul Vermeulen heeft wel oog voor de longue durée van architectuur, ook als hij over de actualiteit schrijft.” Omdat het architectuurdebat in Vlaanderen dringend nood heeft aan bevlogen en deskundige kritiek, wil de jury de stille, authentieke stem van Paul Vermeulen een breder forum geven en anderen aanmoedigen om zijn voorbeeld te volgen.

Vlaams minister Joke Schauvliege: “Architectuur hoeft niet per se opzien te baren maar kan ook in stilte beleefd worden en in al zijn puurheid worden gedefinieerd. Deze winnaar gaat doordacht en sensitief met zijn werk om en stelt tot mijn groot genoegen duurzaamheid centraal.”

Het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) organiseert de vijfde editie van de Dag van de Architectuur op zondag 9 oktober van 10u00 tot 18u00. Drie overkoepelende thema’s ‘duurzaamheid’, ‘participatie’ en ‘groepswoningbouw’ spelen in op de ruimtelijke en ecologische vraagstukken van vandaag. Meer dan 75 gebouwen zijn uitzonderlijk open en tal van rondleidingen, lezingen, debatten en tentoonstellingen staan op het programma in heel Vlaanderen. Architecten, bouwheren en deskundige gidsen brengen het verhaal achter het ontwerp van de opmerkelijkste bouwprojecten van de laatste jaren. Tijdens de uitreiking van de Cultuurprijs voor Architectuur stelde directeur Christoph Grafe van het VAi het vlugschrift ‘Dierbaar is duurzaam’ voor waarin hij pleit voor een socio‐culturele benadering van het begrip ‘duurzaamheid’. Het vlugschrift benadrukt in de eerste plaats de nood aan een nieuwe benadering van architectuur, cultuur en ecologie. Het stuurt aan op een mentaliteitswijziging die minder focust op het materieel‐technische aspect van duurzaamheid maar meer op ‘sociale duurzaamheid’ waarbij ruimtelijke kwaliteit centraal staat.