Orde van Architecten wil komaf maken met schijnzelfstandigheid

Tijdens een hoorzitting in de Kamercommissie Sociale Zaken werd het wetsvoorstel van Anja Vanrobaeys (Vooruit) besproken, dat misbruik bij startende architecten wil tegengaan. Het voorstel bevat maatregelen om schijnzelfstandigheid te bestrijden en jonge architecten meer bescherming te bieden. Ook de Orde van Architecten – Vlaamse Raad, vertegenwoordigd door voorzitter Anton Draye, benadrukte dat deze praktijken moeten worden aangepakt.

De bespreking van het wetsvoorstel werd uitgesteld tot de resultaten van het EquiLibre-onderzoek bekend waren. Dat onderzoek, uitgevoerd door KU Leuven op initiatief van de Orde van Architecten – Vlaamse Raad, peilde bij 1.800 architecten naar hun verdienmodel en jobtevredenheid. De resultaten tonen een zorgwekkend beeld: bijna 20 procent overweegt de sector te verlaten, terwijl 75 procent vindt dat de verloning te laag is. Eén op vijf architecten meldt financiële moeilijkheden, en één op twintig spreekt zelfs van een zeer ongunstige situatie.

Vooral bij startende architecten komt het vaak voor dat ze als zelfstandige werken voor één en hetzelfde kantoor, wat kan wijzen op schijnzelfstandigheid. Vaak gaat dit gepaard met lage lonen en een gebrek aan sociale bescherming.

"Schijnzelfstandigheid is een vorm van sociale fraude", zegt Orde-voorzitter Anton Draye. "Het spreekt voor zich dat een deontologisch instituut als de Orde dergelijke praktijken laakt. Maar er bestaat ook de vrijheid van contracteren en zijn het zelfstandigenstatuut en het vrij beroep nauw met elkaar verbonden. Tegelijk hoorden we de terechte onvrede van jonge architecten. Daarom besliste de Vlaamse Raad van de Orde in maart dat de samenwerkingsvorm tussen stagiair en stagemeester onder bediendenstatuut de norm zou moeten worden. Gezien hiervoor een wetswijziging nodig is, zullen we in tussentijd het bediendenstatuut algemeen aanbevelen. Vandaag al is het bediendenstatuut voorzien in het model van stageovereenkomst van de Orde van Architecten."

De Orde van Architecten hoopt dat door dit wetsvoorstel het debat over het architectuurberoep wat breder kan worden opengetrokken. Anton Draye: "Als Orde willen we hierin onze maatschappelijke rol spelen en onze verantwoordelijkheid nemen door alle betrokken partijen samen rond de tafel te brengen en te komen tot oplossingen waar iedereen zich in kan vinden."